Tersine beyin göçünü teşvik etmek için TÜBİTAK tarafından başlatılan ‘Yurda Dönüş Araştırma Burs Programı’ kapsamında 2013 yılında Türkiye’ye dönen 44 bilim insanından biri olan Mehmet Solmaz, kanser hücrelerinin araştırılması için çalışmalarını sürdürüyor.
TÜBİTAK Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB) yurt dışında yaşayan başarılı Türk araştırmacıların Türkiye’ye dönüş yapmalarını teşvik etmek için araştırmacılara sunduğu ‘Yurda Dönüş Araştırma Burs Programı’ aracılığı ile 44 bilim insanının Türkiye’ye dönüşünü sağladı. Mehmet Solmaz da Türkiye’ye dönüş yapan bilim insanlarından biri. Solmaz her zaman Türkiye’ye dönme fikri olduğunu ancak Türkiye’de şartların iyi olmadığından dolayı dönüşünü ertelediğini belirtti. TÜBİTAK’ın tanıtıcı faaliyetleri ve destekleriyle Türkiye’deki bilimsel gelişmelerin farkına vardığını söyleyen Solmaz, “Türkiye’ye dönme fikri kafamda yer alıyordu ancak beni rahatsız eden nokta döndüğümde Amerika’daki bilimsel çalışmalarıma ara vermeden devam edebilecek miydim? Ben yurt dışına giderken Türkiye’de şimdiki bilimsel ortamlar bulunmuyordu çok kısa sürede bu kadar gelişmelerin olması da şaşırtıcı ve mutluluk verici” dedi.
‘Yurda Dönüş Araştırma Burs Programı’ kapsamında Türkiye’ye dönüş yapmaya karar verdiğini ifade eden Solmaz, dönüş yaptıktan sonra Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi’nde (UNAM) çalışmaya başladığını belirtti. Solmaz, Amerika’da çalıştığı laboratuvardan buradaki laboratuvarın hiçbir farkının olmadığını hatta bazı özellikleriyle oradaki ortamdan daha iyi şartlara sahip olduğunu dile getirdi. Solmaz, bu tür laboratuvarların kurulmasının çok uzun süre aldığını ama Türkiye’de verilen destekler ve bilime verilen önem sayesinde çok kısa sürede kurulduğunu ifade etti.
Doktora eğitimini Amerika'nın Teksas eyaletindeki Texas A&M üniversitesinden tamamladığını belirten Solmaz, doktora sonrasında Güney Kaliforniya Üniversitesinde araştırma çalışmalarında bulunduğunu söyledi. Solmaz, “ Amerika’da doktora sonrasında hücrelerin mekanik özelliklerinin araştırılması üzerine çalıştım. Doktora sonrasında araştırma alanımı biraz daha temel bilimler ağırlıklı biyofizik'e kaydırdım. Biyofiziğin ise yine çok spesifik bir alanı olan hücrelerin mekanik özelliklerini araştırılması üzerine çalıştım. Asıl amacım yine bir aygıt geliştirmek ve bunu test etmekti. Kendim optik alanında deneyimlerim olduğu için optik kuvvet yardımıyla hücreleri deforme edebilen bir biyomedikal aygıt geliştirdim. Bu aygıt sayesinde, elde ettiğimiz hücreleri her iki taraftan çekerek elastik özelliklerine bakabiliyorduk. Bu aygıtı kullanarak yaptığımız deneylerden bir tanesi, kanserli hücre türlerinin sağlıklı hücrelere nazaran daha elastik olduğunu göstermekti. Kanserli hücreler dokudan çıkıp kan dolaşımına katılmak için damar duvarlarından geçmek zorundalardır. Bunu da ancak elastikiyetleri artıp çok küçük bir alana sıkışarak gerçekleştirebilirler. Amerika’daki çalışmaların genel olarak bunlar üzerineydi” dedi.
Solmaz: “Amacım, Kanserde Hücre Sayma Cihazı Olarak Kullanılan Aygıtı Yerli İmkânlarla Geliştirmek”
Türkiye'ye döndükten sonra ise doktora sonrası çalışmalarını devam ettirmek istediğini dile getiren Solmaz, “ Özellikle de hücrelerle ilgili fiziksel ve kimyasal ölçümler yapabilen biyomedikal aygıt teknolojileri üzerine yoğunlaşmak istiyorum. Bunlardan bir tanesi tıpta da çok kullanılan hücre sayma cihazı. Türkiye'de, hücre sayma cihazları şu anda hastanelerde teşhis velaboratuvarlarda araştırma amaçlı olarak kullanılıyor. Bu tür çalışmalar Türkiye'deki üniversitelerde 1-2 araştırma gurubu tarafından yapılmasına rağmen yeterli değil. Böyle bir cihazı sıfırdan yaparak ülkemizin ihtiyacı olduğu katma değeri yüksek teknolojik ürünlerin önünü açmak istiyorum” dedi.
Türkiye’ye dönmesinde TÜBİTAK’ın desteklerinin önemine vurgu yapan Solmaz, “Verilen desteklerden dolayı TÜBİTAK’a çok minnettarım. Bize araştırma bütçesi sağlıyor, burs veriyor. Bunlar bizim Türkiye’ye hızlı bir giriş yapmamızı sağlıyor. Bizim için önemli olan bir gelişme de proje yazmamız konusunda kolaylık sağlandı. Bu bizim için çok güzel oldu araştırmalarımıza devam edebileceğiz. Biz de yaptığımız çalışmalarla ülkemize en iyi şekilde hizmet etmeye çalışacağız” dedi.
05.11.2013
Başarı Hikayeleri, Akademik Başarı Hikayeleri