TÜBİTAK Desteğiyle Katlanıp Açılabilen Uzay Anteni Geliştirdi

-A +A

Afyon Kocatepe Üniversitesi’nde uzaya fırlatılan telekomünikasyon uydularının maliyetlerinde önemli ölçüde tasarruf sağlayacak bir projeye imza atıldı. Projeyle kompakt olarak katlanan ve kendi kendine açılabilen yeni bir reflektör anten geliştirildi.

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü'nde iki yıldır devam eden ve Türkiye'de ilk defa yapılan çalışma tamamlandı. Projeyle uzaya fırlatılan uyduların ağırlık, voltaj imalat ve uzaya taşınmasında önemli ölçüde tasarruf sağlanacak. Proje yürütücüsü ve Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ömer Soykasap, üniversitede havacılık ve uzay sanayine yönelik çeşitli projeler yürüttüklerini belirterek, TÜBİTAK ARDEB tarafından desteklenen 262 bin lira bütçeli olan projenin uzayda telekomünikasyon uyduları için kullanılabilecek yeni bir çanak antenin tasarımı, analizi, ölçekli modelinin üretilip yeryüzünde testlerinin yapılması amaçladığını kaydetti. Soykasap, 1,5 ve 2 metre çapında iki adet ölçekli modeli üretilen çanak antenin kendi kendine açılabilir ve katlanabilir olarak tek parça halinde üretiminin tasarlanarak analiz edildiğini söyledi.

Uzay sanayisinin çok pahalı olduğunu ve uyduların uzaya taşıma maliyetlerinin oldukça yüksek olduğunu ifade eden Soykasap, kilogram başına 10 ile 15 bin dolar arasında rakamlar istendiğini kaydetti. Yaptıkları çalışmanın özellikle uzay firmalarını işine yarayacağını belirten Soykasap, "Türksat uyduları genellikle büyük uydulardır. Çanak anten kısmının katlanarak gönderilmesi ağırlıklarda yüzde 50 tasarruf sağlayacaktır. Bizim geliştirdiğimiz antenin katlanabiliyor ve tek parça halinde üretiliyor olması pahalı bir teknoloji maliyetinden, kilo, maliyet, montaj, işçilik maliyetlerinden önemli tasarruf sağlayacak. Uydular ne kadar küçük olursa, onu uzaya taşıyacak olan rokette küçük olacağından daha avantajlı olacaktır." dedi.

Roketlerdeki sınırlı hacimden dolayı büyük boyutlardaki uzay yapılarının uzaya götürülürken mutlaka katlanması gerektiğini ifade eden Soykasap, şunları söyledi: "Günümüzde en büyük roketi kullanarak, en fazla bir otobüs büyüklüğünde bir cismi uzaya göndermek mümkündür. Ayrıca bir cismi uzaya götürme maliyeti kilogram başına 10 ile 15 bin dolardır. Bunun için uzay yapılarının mümkün olduğu kadar hafif ve katlanabilir olması uzaya gittiğinde ise açılıp istenen yüzeyi veya hacmi sağlaması gerekiyor."

Soykasap, tamamen ince kabuk yapısına sahip tek parça olarak üretilebilen bir reflektör üzerinde çalıştıklarını, tek parça halinde olmasının hem üretim açısından hem de montaj açısından büyük kolaylık sağladığını, maliyetlerde de önemli tasarruf sağladığını anlattı. Soykasap, tasarımını yaptıkları anten hakkında şu bilgileri verdi: "Ayrıca katlama sırasında yapıda depo edilen elastik enerji, uzayda herhangi bir motor kuvvetine ihtiyaç duyulmadan kendi kendine açılması için kullanılmaktadır. Ku-band telekomünikasyon uyduları için kullanılabilecek reflektörümüz yaklaşık 13 kilogram gelmekte olup, diğerlerinin yarısı ağırlığındadır. Tamamlanan proje kapsamında geliştirilen antenin, 1,5 ve 2 metre çapında iki adet ölçekli modeli üretildi. Bunlar üzerinde yüzey hassasiyet ölçümü, katlama, açılma, titreşim ölçümü gibi çeşitli testleri gerçekleştirdik."

Ömer Soykasap, katlanmış reflektörün bir kablo ile bağlandığını, uzayda ise bu kablonun bir noktasında oluşturulacak elektrik akımı sonucunda ısı etkisiyle koparıldığını ve yapının kendi kendine açılarak eski şeklini aldığını dile getirdi.

02.01.2014 Başarı Hikayeleri, Akademik Başarı Hikayeleri