Page 24 - TÜBİTAK BÜLTEN - Sayı 131 - Kasim 2012

Atık Madeni
Yağlar
Ekonomiye
Kazandırılıyor
Endüstrinin vazgeçilmez
ara maddesi olan madeni
yağlar, ülkemizde yılda
500 bin ton civarında
tüketiliyor. Bundan
yaklaşık 250 bin ton atık
madeni yağ oluşuyor.
Çevreye dökülen kullanılmış madeni yağların temizlenme maliyeti
yüksek olduğu için atık yağların çevresel sorun oluşturmayacak
şekilde toplanması ve değerlendirilmesi önem arz ediyor. Dökülen
yerin durumuna ve yağların özelliklerine bağlı olarak bir litre yağı
temizleme maliyeti 2 bin doları buluyor. Bu nedenle kullanılmış
madeni yağların çevreye zarar vermeden yönetilmesi zorunluluğu ön
plana çıkıyor. Bu amaçla, kullanım sonucunda kirlenenmadeni yağlar,
özel işlemlerden geçirilerek madeni yağların hammaddesi olan baz
yağlar elde edilebiliyor. Endüstrimiz yılda yaklaşık 1 milyon ton
(yaklaşık 1.2 milyar ABD Doları) baz yağ kullanıyor. Bunun ancak
yüzde 30’u TÜPRAŞ tarafından ham petrol kaynaklı üretilmekte olup,
kalan kısım ithal ediliyor. Bu nedenle atık madeni yağların geri
kazanılması hem çevre sağlığı açısından hem de ekonomik olarak
önemli bir potansiyele sahip.
Bu kapsamda, TÜBİTAK MAM Kimya Enstitüsü’nde “Atık Madeni
Yağların Kontrol ve İzleme Sisteminin Oluşturulması” isimli TÜBİTAK
KAMAG 1007 projesi 2008-2011 yılları arasında tamamlandı. Proje
kapsamında ülkemizdeki geri kazanım sektörü mercek altına alındı.
Özellikle geri kazanım teknolojilerinin çok fazla gelişmediği,
proseslerinin basit fiziksel işlemlerden oluştuğu ve sonuç olarak düşük
nitelikli kalıp yağı, harman yağı gibi ürünlerin elde edildiği tespit edildi.
Söz konusu proje kapsamında kazanılan bilgiler ışığında; “AtıkYağ Geri
Kazanım Tesisi Proses Tasarımı” projesi 2011 yılı Haziran ayında
başlatıldı ve 1 yıl gibi kısa bir sürede tamamlanarak TÜBİTAK Gebze
Yerleşkesi içinde atık madeni yağ geri kazanım pilot tesisi kurularak
baz yağ elde edildi. Endüstriyel tesis kurulumu için gerekli alt yapı da
oluşturuldu.
TÜBİTAK Gebze Yerleşkesinde inşası tamamlanan pilot tesisin açılışı
düzenlenen törenle gerçekleştirildi. Açılışa birçok yatırımcı firmanın
yanı sıra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan da katılım sağlandı.
22