26
Bülten
Trenler İçin Yerli Üretim
Türkiye’de üretimi yapılmadığından 1988'den bu
yana yurt dışından yüksek maliyetle ithal edilen
kompozit fren pabucu, TÜBİTAK desteğiyle tamamen
yerli olarak üretildi.
Buharlı lokomotiflerin icadıyla 1860'lardan itibaren demir-
yollarında trenlerin fren yapmasını sağlayan dökme demir
(pik) fren pabuçları kullanılmaya başlandı. 20. yüzyılın or-
talarından itibaren dökme demir fren pabuçlarının yerini
kompozit fren pabuçları almaya başladı. Kompozit frenlerin
hafifliği, gürültüyü azaltması, kıvılcım oluşturmaması, düşük
aşınma oranları ve uzun ömürlü olmaları kullanımını yay-
gınlaştırdı. Türkiye’de üretimi yapılmadığı için yurt dışından
ithal edilen fren sistemi, TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü,
TCDD, TÜLOMSAŞ ve özel sektör işbirliğiyle tamamen yerli
üretimle hayata geçirildi. Sistem hakkında bilgi veren proje
yürütücüsü Dr. Mehmet Güneş, dünyada birkaç ülke tarafın-
dan üretilebilen bu papuçları yerli olarak üretmenin gururu-
nu yaşadıklarını belirtti.
Türkiye'nin demiryollarında kompozit balataların 90'lı
yıllardan itibaren yurt dışından ithal edilerek kullanımının
giderek arttığını ve üstün özelliklerinden dolayı neredeyse
tüm trenlerde kullanıldığını anlatan Güneş, “TCDD'nin yıllık
fren pabucu ihtiyacı yaklaşık 300 bin adet. Türkiye’nin 2023
hedefleri içinde demir yolu ulaşımı da yer alıyor. Bu durum
da dikkate alındığında gelecek yıllarda fren papucu ihtiyacı-
nın milyonlara ulaşması bekleniyor” dedi.
İki yıllık planlama, 3 yıllık da AR-GE çalışmaları sonunda
Türkiye'nin ilk kez yerli imkanlarla bir kompozit fren sistemi-
ni geliştirmeyi başardığını açıklayan Güneş, bu teknolojiyle
