12 Nisan 1947 yılında doğan Mehmet ACET, ilk öğrenimini
Amerika Birleşik Devletlerinin Washington D. C. şehrinde, orta
öğrenimini de 1964 yılında TED Ankara kolejinde tamamlamıştır.
Fizik eğitimine Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde başlamış ve
Beyrut Amerikan Üniversitesinde devam etmiş, 1972 yılında
Ankara Üniversitesi Fizik Bölümü’nden mezun olmuştur. Doktora
çalışmalarına 1974 yılında Hacettepe Üniversitesi Fizik Bölümü’ne
bağlı, yeni kurulmakta olan Alçak Sıcaklıklar Fiziği Laboratuvarında
başlayan Mehmet ACET, laboratuvarın devreye girebilmesi için
gerekli olan helyum sıvılaştırma cihazını kurmuş ve Türkiye’de ilk
kez sıvı helyum üretip, alçak sıcaklıklardaki ilk deneyleri yapmıştır.
Prof. Dr. Acar IŞIN’ın danışmanlığında sürdürdüğü doktora
çalışmalarını, hazırladığı ‘Metalik Krom’un Elektriksel ve Magnetik
Özellikleri’ başlıklı tez çalışmasını 1979 yılında tamamlamıştır.
1985 yılına kadar Hacettepe Üniversitesi’nde görev yaptıktan
sonra, Almanya’nın Duisburg kentindeki Duisburg Üniversitesinde
yine Alçak Sıcaklıklar Fiziği Laboratuvarında çalışmalarına devam
etmiştir. Günümüzde Duisburg-Essen Üniversitesi olarak bilinen
aynı kuruluşta hâlen çalışmalarını sürdürmektedir.
Mehmet ACET, Duisburg-Essen ve Bochum-Ruhr
Üniversitelerinde, 12 yıl süreyle‘3d-Geçiş Elementleri, Alaşımları ve
BileşiklerininYapısal ve Magnetik Özellikleri’başlıklı‘Özel Araştırma
Birimi’ (Sonderforschungsbereich) projesinde yer almış ve bu tür
malzemelerdeki yapısal ve magnetik etkileşmelerin temellerini
çeşitli deneysel yöntemler kullanarak üniversite laboratuvarlarında
ve yüksek ölçekli laboratuvar kuruluşlarında incelemiştir. Bu
konuda elde etmiş olduğu en önemli sonuç, bilinen tüm ferritik
ve ostenitik çeliklerin ve türevlerinin temel mekânik özelliklerini
belirleyen unsurun magnetik etkileşmelerden kaynaklandığını,
özellikle anti-invar etkisini ortaya koyarak açıklamıştır.
2006-2012 yılları arası yürüyen ‘Dış Magnetik Alanlarla Katı
Malzemelerdeki Şekil ve Mikro-yapı Değişimi’ ve 2012-2018 yılları
arası yürüyen ‘Ferroyik Malzemelerde Kalorik Etkiler: Soğutma İçin
Yeni Kavramlar’isimli Almanya çapında geniş kapsamlı projelerdeki
çalışmalarında Heusler tipi malzemelerde ‘Ters Magnetokalorik
Etki’yi gözlemlemiştir. Bu gözlem, magnetik bir malzemeye dış
magnetik alan uygulandığında, oda sıcaklığı dolayında ve geniş
bir sıcaklık aralığında bilinen ısınma yerine, soğumanın da elde
edilebileceğini göstermiştir (ters magnetokalorik etki). Bu çalışma,
Heusler tipi malzemelerde magnetokalorik etkiler üzerine, dünya
çapında çalışmaların yayılmasına yol açtı. Magnetik-soğutmanın,
günümüzde yaygın olarak kullanılan ve çevre için zararlı olan gaz-
sıkıştırmalı soğutmanın yerini alması için çalışmalar tüm dünyada
yoğun olarak sürdürülmektedir.
Prof.Dr.MehmetACET,magnetiksoğutmaverimliliğinietkileyen
temel fiziksel prensiplerin anlaşılması üzerine çalışmalarını
sürdürürken, Heusler malzemelerinde meslektaşlarıyla birlikte
gözlediği tek-kutup-mıknatıs etkisi üzerinde çalışmaktadır.
13
Temel Bilimler
Prof. Dr. Mehmet ACET
Alanı:
Fizik, Yoğun Madde Fiziği
“Fizik alanında ters-magnetokalorik etkisi konusundaki uluslararası düzeyde üstün nitelikli çalışmaları” nedeniyle Özel Ödül verilmiştir.
ÖZEL ÖDÜL
