1950 yılında Manisa’nın Akhisar ilçesinde doğan Ömer KÜÇÜK,
Ortaokul öğrenimini Eskişehir Maarif Kolejinde tamamladıktan
sonra, Ankara Fen Lisesi’nden (TÜBİTAK bursiyeri) mezun
olmuştur. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden (TÜBİTAK
bursiyeri) mezun olduktan sonra dâhiliye uzmanlığını Amerika
Birleşik Devletleri’nde tamamlamış ve 1981 yılında Chicago’da
Northwestern Üniversitesi Tıp Fakültesinde medikal onkoloji
ve hematoloji dallarındaki uzmanlığını almıştır. 1988 yılında
doçentlik ve 1991 yılında profesörlük unvanlarını kazanan Ömer
KÜÇÜK, 1981-1984 yılları arasında Northwestern Üniversitesi Tıp
Fakültesinde, 1984-1991yılları arasındaChicagoMedical School’da,
1991-1995 yılları arasında Hawaii Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde
ve 1995-2008 yılları arasında Wayne State Üniversitesi Tıp
Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapmıştır. 2008 yılından
bu yana Emory Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak
çalışmalarına devam etmektedir.
Ömer KÜÇÜK, “Cancer Epidemiology, Biomarkers and
Prevention”, “Evidence-based Complementary and Alternative
Medicine”, “Journal of Traditional and Complementary Medicine”
ve “Integrative Cancer Therapies” gibi prestijli çok sayıda bilimsel
dergide yayın kurulu ve hakemlik görevlerini sürdürmektedir.
Ömer KÜÇÜK, 2009 yılında American College of Nutrition
Derneği’nin “Mark Bieber” Ödülü’nü ve 2016 yılında da “Gateway
Foundation Cancer Researcher of the Year” Ödülü’nü kazanmıştır.
2015-2017 yılları arasında Türkiye Bilimler Akademisi asli üyeliğini
sürdürdükten sonra, 2017 yılında şeref üyeliğine seçilmiştir.
Prof. Dr. Ömer KÜÇÜK, likopen, soya izoflavonları ve çinko
gibi besinsel maddelerin hücre fonksiyonları, bağışıklık sistemi
ve kanser riski üzerine çok önemli etkileri olduğunu ve birçok
kanser türünü hayvanlarda önleyebildiğini belirledikten sonra,
bu bitkisel maddelerin olumlu etkilerini gösteren ilk klinik
çalışmaları yapmıştır. Prostat kanserli hastalarda likopen ve
soya izoflavonlarının faydalı etkileri (PSA seviyesinin azalması,
tümör küçülmesi, kolesterol seviyesinin azalması) ve bu
bileşiklerin hiçbir yan etkisinin olmadığı bilimsel literatürde ilk
kez kendisi tarafından yayınlanmıştır. Ayrıca soya izoflavonlarının
kanser hücrelerinin kemoterapi ve radyoterapiye duyarlılığını
arttırırken normal hücreler üzerindeki toksik etkilerini azalttığını
göstermiştir. Soya izoflavonlarının prostat kanserli hücrelerdeki
etki mekânizmaları olarak DNA oksidasyonunu azalttığını, NF-κB
sinyal yolağının aktivasyonunu önlediğini ve DNA metilasyonu ile
histon asetilasyonunu etkilediğini ortaya çıkarmıştır. Kolesterol
oksidasyon ürünleri (oksisteroller) ile ilgili çalışmalarında, bu
moleküllerin hücre zarı yapısı, akışkanlığı ve fonksiyonları
üzerindeki etkilerini ilk defa yayınlamıştır. Ayrıca oksisterollerin
orak hücre hastalığında ve endometrial kanserdeki önemli
etkilerini belirlemiş ve bu bileşiklerin hem spesifik sitotoksik T
hücreleri hemde NK hücreleri üzerindeki olumsuz etkilerini ilk defa
rapor etmiştir. Bir diğer çalışmasında da, beslenmenin insanlarda
mutajen duyarlılığını etkilediğini ilk defa göstermiştir. Hâlen
yürütmekte olduğu çalışmaları, mikro besinlerin ve fitokimyasal
maddelerin çeşitli kanser türlerindeki hücre büyümesi, apoptoz,
metastaz, oksidatif stres ve enflamasyon biyobelirteçlerinin
belirlenmesi üzerine odaklıdır. Bunlara ek olarak, meditasyon,
yoga, fizik aktivite, masaj terapisi ve diğer zihin-beden temelli
yaklaşımları içeren bütünleyici tıp yöntemleri üzerine de
araştırmalar yapmaktadır.
15
Sağlık Bilimleri
Prof. Dr. Ömer KÜÇÜK
Alanı:
Hematoloji ve Medikal Onkoloji
“Kanser ve beslenme alanında likopen ve soya izoflavonları konularındaki uluslararası düzeyde üstün nitelikli çalışmaları” nedeniyle Özel Ödül
verilmiştir.
ÖZEL ÖDÜL
