48
Bülten
2018
OCAK
3 R v e R e g ü l a s y o n d a Ye r A l a n Va l i d e 2 D v e 3 D K a r a c i ğ e r, D e r i , G ö z v e B a ğ ı r s a k Mo d e l l e r i Ç a l ı ş t a y ı
“3Rs & 2D and 3D Liver, Skin, Eye and Intestinal Regula-
tory Models” konulu uluslararası Çalıştay, TÜBİTAK Marmara
Araştırma Merkezi (MAM), Center for Alternatives to Animal
Testing-Academy (CAAT-Academy), Konstanz Üniversitesi ve
Türk Toksikoloji Derneği işbirliği ile gerçekleştirildi. TÜBİTAK
MAM Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Murat Makaracı öncülüğün-
de gerçekleşen Çalıştay’a, Avrupa ve Amerika’da in vitromodel
sistemler alanında Ar-Ge yapan, dünyada en geniş bilgi ağına
sahip ve OECDTest Kılavuzlarında (TG) yer alan ürünler geliştir-
miş MatTek In Vitro Life Science Laboratories (Amerika-Slovak-
ya), EPISKINAcademy (Fransa), Biopredic International (Fransa)
temsilcileri katıldı. CAAT-Akademi, hayvandeneylerine alterna-
tif in vitro doku modellerinin Ar-Ge, validasyon ve düzenleme
komitesi tarafından yönetmeliklerde yer alması konusunda
çalışmalar yürüten organizasyondan biridir. Çalıştay’da CAAT-
Academy’den Dr. Francois Busquet dünyada ve Avrupa’da 3Rs
(reduction, refinement, replacement) uygulamaları ve yakla-
şımları hakkında bilgi vererek in vitro modellerin günümüzde
ve gelecekteki önemini ortaya koydu. CAAT-Academy’den di-
ğer konuşmacı Dr. Costanza Rovida, Deney Hayvanı Testlerine
Alternatif Metotlar için Avrupa Birliği Referans Laboratuvarının
(The European Union Reference Laboratory for alternatives to
animal testing; EURL-ECVAM) AlternatifMetotlarınValidasyonu
için Avrupa Birliği Network Laboratuvarları (European Union
Network of Laboratories for the Validation of Alternative Met-
hods EU-NETVAL) ile birlikte in vitro metotların validasyonu ve
regülasyon tarafından kabul edilmesi aşamalarındaki uygula-
malar hakkında bilgi verdi. EPISKIN Academy’den Dr. Christian
Pellevoisin OECDTG 431: In Vitro Deri Korozyon, OECDTG 439:
In Vitro Deri İrritasyon testlerinde kullanılan 3D Reconstructed
human epidermis (RHE) modelin in vitro toksikolojik analizler-
deki uygulamaları hakkında bilgi verdiler. BIOPREDIC Internati-
onal firmasından Dr. Valery Shevchenko ilaç ve xenobiyotikle-
rin hepatotoksisite analizlerinde kullanılanmetabolik sitokrom
P540 enzimlerinin aktif olduğu in vitro model HepaRG’nin
validasyon sürecini ve biyotransformasyonda toksisite potan-
siyelinin belirlenmesindeki önemini anlattı. MatTek InVitro Life
Science Laboratories’den Dr. Silvia Letasiova, OECD TG 492:
Göz İrritasyonu testinde kullanılan 3D rekonstrükte in-vitro
kornea-benzer modelin özellikleri, validasyon süreci ve uygu-
lamaları hakkında bilgi verdi. MatTek InVitro Life Science Labo-
ratories’den diğer konuşmacı Dr. Jan Markus 3D rekonstrükte
insan küçük intestin modelinin ilaçların ve xenobiyotiklerin
barsak sisteminde geçirgenliğini belirlemek ve gastrointesti-
nal toksikantların taranmasında uygulamasını, validasyonunu
ve OECD TG taslağında yer aldığı aşamaları açıkladı. TÜBİTAK
MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü’nden Dr.
Yüksel Çetin, ulusal düzeyde hayvan testlerine alternatif in vit-
romodellerin etik, bilimsel, ticari ve regülasyon açıdan gerekli-
liğini ve önemini vurgulayarak eğer uluslararası networkte yer
alınmazsa OECD test kılavuzlarında yer alan model sistemlerin
kullanımında yurtdışına bağımlı kalınacağını ve büyük katma
değer kaybı olacağını açıkladı. TürkToksikoloji Derneği Başkanı
Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Prof. Dr. Hilmi Orhan,
farmako-güvenlik testlerinde in vitro modellerin kullanımı
konusunda modüler yaklaşımı ve gerekliliğini ortaya koydu.
Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Prof. Dr. Ahmet
Aydın, ilaçların, kozmetiklerin ve tıbbi cihazların zararlarının
belirlenmesinde in vitro metotların uygulanması hakkında bil-
giler aktardı.
TÜBİTAK MAM, Alternatif in Vitro 3D Doku Modellerinin
Ar-Ge ve Teknolojisinin Önemini Ortaya Koyuyor
Dünyada geliştirilen in vitro modeller, deney hayvanı içeren
testlerle karşılaştırılarak korelasyon ve validasyon sürecini ta-
mamladıktan sonra, OECD tarafından yayınlanan kimyasalla-
rın, kozmetiklerin, tıbbi cihazların ve ilaçların analizlerini içeren
yönetmeliklerde ve test kılavuzlarında yer alıyor. Son yıllarda
hızla gelişen bu yaklaşım, yönetmeliklerde kozmetik ürünlerin
analizlerinde deney hayvanı kullanımını yasakladığı gibi vali-
dasyonu tamamlanan in vitro modellerin kimyasalların, ilaç ve
tıbbi cihazların analizlerinde de kullanımı için uluslararası stan-
dartlar revize ediliyor. Dünyada alternatif metotlar alanında Ar-
Ge yapan ve ürün geliştirerek validasyon sürecini tamamlayan
birçok merkez bulunuyor. Kimyasalların, kozmetiklerin, tıbbi
cihazların ve ilaçların biyoetkinlik ve biyogüvenlik çalışmala-
rında, dünyada deney hayvan kullanımının yönetmeliklerde
yasaklanmaya başladığı bu süreçte, TÜBİTAK MAM alternatif
in vitro 3D doku modellerinin Ar-Ge ve teknolojisinin önemini
ortaya koyarak, ulusal ve uluslararası düzeyde öncülük etmeyi
amaçlıyor.
3R ve Regülasyonda Yer Alan Valide 2D ve 3D Karaciğer, Deri, Göz ve Bağırsak Modelleri Çalıştayı
