109Y374
Asidik Maden Sızıntı Sularının Geçirgen
Reaktif Bariyerler (Yerinde Arıtım) ve
Anaerobik Perdeli Reaktörler (Dışarıda
Arıtım) Kullanarak Arıtımı
Uluslararası Proje (İkili İşbirliği-Yunanistan)
Proje Yürütücüsü İletişim Bilgileri
Doç. Dr. Erkan ŞAHİNKAYA
507 921 14 23
Asidik (pH 2-5), krom, demir ve arsenik içeren
endüstriyel atıksular kimyasal ilavesi olmadan
tamamen bakterilerin kullanılmasıyla başarılı bir
şekilde arıtılmıştır. Böylece bakteri içeren yüksek
hızlı biyoreaktörler geliştirilmiş olup, yüksek
zehirliliğe sahip atıksular doğaya ve insana zararsız
hale getirilebilmiştir. Ayrıca, bu yolla ağır metallerin
geri kazanımı da mümkün olabilmektedir.
Demir, Krom ve Arsenik
İçeren Atık Suların
Mikroorganizmalarla
Arıtımı
İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Doç. Dr. Erkan ŞAHİNKAYA
Prof. Dr. Sinan UYANIK
Metal içeren asidik maden sızıntı suları (AMS); hava ve suyun pirit ( FeS
2
) gibi
minerallerle teması sonucunda oluşmaktadır. Diğer kükürt içeren mineraller
de benzer şekillerde oksitlenerek yoğun şekilde sülfat ve metal su fazına
geçebilmekte, böylece yüksek konsantrasyonlarda sülfat ve metal içeren AMS
oluşmaktadır. AMS, alıcı su ortamlarına karışabilmekte ve canlı yaşamına ciddi
zararlar verebilmektedir. Koşulların uygun olması durumunda AMS oluşumu
yüzlerce yıl devamedebilmektedir. Organikmadde varlığında, anaerobik koşullarda
sülfat mikrobiyolojik olarak sülfüre indirgenmekte ve ağır metaller, oluşan sülfür
ile reaksiyona girerek çözünmeyen metal-sülfür formları oluşturabilmektedir.
Ayrıca, biyolojik sülfat indirgeme sırasında alkalinite de oluşmaktadır. Böylece,
tek bir reaktörde metal ve sülfat birlikte giderilerek pH da nötral değerlere
yükseltilebilmektedir. Bu çalışmada; sülfidojenik AMS arıtımı amacıyla, çeşitli
reaktör alternatifleri (örneğin, anaerobik perdeli reaktör, akışkan yataklı reaktör,
elementel kükürt dolgulu reaktör ve anaerobik dolgu yataklı reaktör) incelenmiştir.
Çalışmalarda özelikle Cr(VI) ve As gibi oldukça toksik ağır metallerin giderimine
odaklanılmıştır. Sonuçlar, AMS’nin sülfat indirgeyen biyoprosesler ile başarılı
bir şekilde arıtılabileceğini göstermiştir. Metal giderim verimlerinin genellikle
%99’dan fazla olduğu gözlenmiş olup, üretilen alkalinite ile giriş pH değerlerinin
asidik değerlerden (pH 2,0-3,0) nötral değerlere kadar yükseltilmesi sağlanmıştır.
Sonuç olarak; sülfidojenik biyoprosesler; Cr(VI), Fe ve As gibi oldukça tehlikeli
metaller içeren AMS arıtımı için başarılı şekilde kullanılabilir.
Asidik maden sızıntı üreten maden sektörü, metal ve sülfat içeren her türlü
endüstriyel atıksu arıtımı ve metal geri kazanımı
Proje Sonuçları ile İlgili Olabilecek Sektör, Kurum ve Kuruluşlar
Technical University Crete
İşbirliği Yapılan Diğer Kuruluşlar
Projenin Amacı ve Önemi
