105O499
Kuraklık Stres Mekanizmasına Moleküler
ve Fizyolojik Yaklaşımlar
1001 - Araştırma Projesi
Proje Yürütücüsü İletişim Bilgileri
Prof. Dr. Hikmet BUDAK
216 483 95 75
Projede, yaklaşık 200 buğday çeşidi, kuraklığa
dayanıklılıkları açısından karakterize edilmiş ve
kuraklığa dayanıklılığı en yüksek, orta ve en düşük
olan üç genotip detaylı analizler için seçilmiştir.
Bu üç buğday çeşidinin moleküler düzeyde
karşılaştırılması, buğday çeşitlerinde kuraklık
stresi altında farklı şekilde ifade edilen yüzlerce
gen olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu genler,
kuraklıkta dayanıklılık ile ilişkili olması muhtemel
genler olup, hem kuraklık cevabının moleküler
düzeyde anlaşılmasına olanak sağlayacak, hem
de bitki ıslahı ile kuraklığa dayanıklı yeni buğday
çeşitlerinin geliştirilmesinde kaynak olacak ve
bu sayede de buğdayda sürdürülebilir verim için
önemli bir adımı oluşturacaktır.
Kuraklık Mekanizmasına
Moleküler Yaklaşımlar
Sabancı Üniversitesi
Prof. Dr. Hikmet BUDAK
Prof. Dr. Zehra SAYERS
Doç. Dr. Taner AKAR
Selami YAZAR
Buğday, ülkemizde olduğu gibi, tüm dünyada en önde gelen tahıllardan biridir.
Bununla birlikte, global iklim değişikliği ile daha ciddi hale gelen kuraklık, buğday
ve diğer tahıllarda verim kaybına neden olan birincil abiyotik stres kaynağıdır.
Günümüzde ekilen buğday türleri, yüzyıllar boyunca devam eden tarımsal
faaliyetlerde yüksek verim için seçilmişler ve böylece, çevresel koşullara ve
hastalıklara dayanıklılık gibi özellikler bakımından gen havuzlarındaki çeşitliliği
büyük ölçüde kaybetmişlerdir. Bu açılardan, yabani ve modern buğday türlerinin
gen ifadesi düzeyinde karşılaştırılmaları, hem kuraklık cevabının anlaşılmasına
olanak sağlamakta, hem de bitki ıslah çalışmalarında faydalanılabilecek aday
yabani tür ve genleri ortaya çıkarmaktadır. Bu projede de temel hedef, Türkiye
orijinli yaklaşık 200 buğday genotipini kuraklığa dayanıklılık açısından detaylı
olarak incelemek ve bu incelemelerle kuraklığa dayanıklı veya kuraklıktan kolayca
etkilenen genotiplerin moleküler düzeyde karşılaştırılması ile kuraklıkta rol
oynayan genlerin belirlenmesi olmuştur. Bu genlerin belirlenmesi ile buğdayda
kuraklığa dayanıklılık ile ilişkili genleri ve bu genlerin ait olduğu, kuraklık cevabında
rol oynayan önemli yolakların aydınlatılması; bu sayede de, kuraklığa dayanıklı yeni
türlerin geliştirilmesinde uygulamaya yönelik yeni kapılar açılması hedeflenmiştir.
Ayrıca, yabani buğday türlerinde yapılan öncü bir çalışma niteliğini taşıyan bu
projede; diğer türlerde bulunan herhangi bir başka gene benzerlik göstermeyen,
bu nedenle de yabani buğdaya özgü olan dizilerin bulunmasına da olanak
sağlayacaktır.
Tarım ve gıda sektörleri, Gıda, Tarım ve Hayvancılık ıslah programları
Proje Sonuçları ile İlgili Olabilecek Sektör, Kurum ve Kuruluşlar
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
İşbirliği Yapılan Diğer Kuruluşlar
Projenin Amacı ve Önemi
