Arama

Genel Bilgi

TÜBİTAK’ın koordinasyonunda, ilgili kamu ve özel kuruluşlar, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarıyla eşgüdüm içinde yürütülmesi planlanan Vizyon 2023 Projesi’nin temel eksenini, ülkemizde ilk kez gerçekleştirilen “Teknoloji Öngörü″ alt projesi oluşturmuştur.

Teknoloji Öngörü Projesi ile ilgili bütün kesimlerin geniş katılımıyla ve sistematik bir yöntemle, istenen bir geleceğe ulaşmak için bilim ve teknoloji alanında neler yapılması gerektiği konusunda görüş toplanması ve bu görüşlerin derlenmesi amaçlanmıştır.

Çeşitli ülkelerde yürütülen teknoloji öngörüsü çalışmalarında farklı yaklaşım ve yöntemlerin kullanıldığı görülmektedir. Bu yaklaşım farklılıklarının temelinde, teknoloji öngörüsünün öncelikle hangi amaca yönelik olarak yürütüldüğü, hangi alanlara odaklanılacağı ve sonuçta bu çalışmadan somut olarak nelerin elde edilmesinin beklendiği gibi konularda alınan farklı kararlar yatmaktadır.

Bu bağlamda, Vizyon 2023 kapsamında tasarımlanan Teknoloji Öngörü Projesi’nin başlatılmasının temel nedenleri; i) elde edilen bulguların B&T politikalarının oluşturulmasında bir araç olarak kullanılması, ve ii) süreç yararları olarak belirlenmiştir. Projenin, teknoloji öngörüsü çalışmalarının ilk kez yürütüldüğü diğer birçok ülkede görüldüğü gibi, bilim ve teknoloji alanına odaklanmasına karar verilmiştir. Proje sonucunda elde edilen bulgular ve kazanımlar ise şunlardır:

• Türkiye için stratejik teknolojiler ile öncelikli AR-GE alanlarının belirlenmesi,
• B&T’nin ülke gündemine girmesi, farkındalığın arttırılması,
• Sürece geniş ve etkin katılım.

Dünyadaki teknoloji öngörüsü çalışmalarında sıklıkla kullanılan yöntemler paneller, delfi sorgulaması ve senaryo yöntemidir; bunların iki veya daha çoğunun birlikte kullanıldığı örnekler de vardır.

Türkiye için kurgulanan Teknoloji Öngörü Projesi’nde, temel unsur paneller olmak üzere, iki yöntemin birlikte yer almasına karar verilmiştir:

Paneller

• Sosyo-Ekonomik Paneller: Sosyo-ekonomik faaliyet alanlarında öngörü çalışması yürüten paneller
• Tematik Paneller: Tematik konularda ve teknoloji alanlarında çalışma yürüten paneller

Delfi Sorgulaması

Öngörülen teknolojik gelişmeler ve etkileri üzerine yapılan uzman sorgulaması

Çeşitli sosyo-ekonomik faaliyet alanları ve tematik konuları kapsayan paneller, kendi ilgi alanlarında teknoloji öngörüsü çalışmasını yürütmüşlerdir; panellerin ortaya koyduğu saptamalar, yaygın danışma sürecinde, ilgili toplum kesimlerinde tartışılmış ve Delfi Sorgulaması ile de geniş bir uzmanlar grubunun görüşlerine başvurulmuştur.

Yaygın danışma sürecinden elde edilen görüşlerin ışığında son şeklini alan panel çalışmalarının sonuçları, daha sonra bir bütünlük içinde ele alınarak ve stratejik teknoloji ölçütleri kullanılarak, ülkenin bilim ve teknoloji vizyonu ve stratejik teknoloji alanları belirlenmiştir. Teknoloji Öngörü Projesi, bilim ve teknoloji sisteminin mevcut kapasitesinin saptanmasına yönelik diğer üç alt proje (Ulusal Teknoloji Envanteri, Araştırmacı Bilgi Sistemi (ARBİS), TÜBİTAK Ulusal Araştırma Altyapısı Bilgi Sistemi (TARABİS) ile birlikte, ülkenin 20 yıllık bilim ve teknoloji stratejilerini şekillendirmiştir.

Teknoloji Öngörüsü Panelleri

Vizyon 2023 Projesi’nin üst düzey yetki ve onay mercii olan Yönlendirme Kurulu, 13 Nisan 2002 tarihli ilk toplantısında, proje kapsamında oluşturulacak panelleri belirlemiştir.

1. Eğitim ve İnsan Kaynakları (Tematik Panel)
2. Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma (Tematik Panel)
3. Bilgi ve İletişim
4. Enerji ve Doğal Kaynaklar
5. Sağlık ve İlaç
6. Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayii
7. Tarım ve Gıda
8. Makine ve Malzeme
9. Ulaştırma ve Turizm
10. Kimya
11. Tekstil
12. İnşaat ve Altyapı

Delfi Sorgulaması

Delfi sorgulamasında ise,

• Paneller tarafından öngörülen teknolojik yeteneklerin dünyada ve Türkiye’de gerçekleşmesi / edinilebilmesi;
• Bu teknolojik gelişmelerin belirlenen stratejik teknoloji ölçütleri üzerinde etkileri gibi hususların; ilgili konu uzmanlarına yapılan iki aşamalı bir anket ile sorgulanması gerçekleştirilmiştir.

Paneller tarafından öngörülen ve Delfi sorgulaması ile uzmanlarca değerlendirilen teknoloji alanları/teknolojiler arasından,

• Önem Düzeyi ve
• Yapılabilirliği

yüksek teknolojiler, ülkemiz için stratejik teknolojiler olarak belirlenmiştir. Bu amaçla; çeşitli teknolojik faaliyetlerin önem düzeylerini belirlemek için Stratejik Teknoloji Ölçütleri, yapılabilirlik düzeylerini belirlemek için ise panel öngörüleri ve Delfi sonuçları kullanılmıştır.

Stratejik teknoloji ölçütleri, bir anlamda Türkiye’nin 2023 hedefleri bağlamında bilim ve teknolojiden öncelikli beklentileri nelerdir’ sorusuna verilecek yanıtlardır. Bir teknolojiyi diğerine göre daha önemli (stratejik) kılan, örneğin rekabetçiliği artırması veya işsizliği azaltması veya çevreye duyarlığı gibi farklı özellikleri olabilir. Stratejik teknoloji ölçütleri, işte bu farklı özellikler arasından, panellerden alınan öneriler değerlendirilerek, Yönlendirme Kurulu tarafından yapılan önceliklendirme ile belirlenmiştir.

OECD ’Bilim ve Teknoloji Göstergeleri Hakkında Ulusal Uzmanlar Çalışma Komitesi*’, 40 yılı aşkın süredir bilim ve teknoloji göstergeleri kavramı üzerinde çalışmaktadır ve ’Frascati Ailesi’ olarak tanınan bir dizi yöntembilimsel kılavuz geliştirmiştir. Bu kapsamda yer alan Frascati, Oslo ve Canberra Kılavuzları, uluslararası genel kabul görmüş bilim, teknoloji ve yenilik sistemi kavramlarını içermektedir.

NATO SPS (Science for Peace and Security)

Barış ve Güvenlik için Bilim(SPS) Komitesi, sivil bilim ve yenilik alanında uygulamalı işbirliğini destekleyen birincil NATO komitesidir. Bu yeni organizasyon, iyi tesis edilmiş prosedürler çerçevesinde sürdürülen projeler yoluyla bilimi toplumla buluşturarak NATO’nun misyonuna katkıda bulunan bir program oluşturmaktadır. Bu organizasyon güvenlik, çevresel sürdürülebilirlik ve Partner ülkelerin önceliklerine odaklanmaktadır.

DUYURU (15.10.2024): 2024 yılı 2. dönem çağrıları başvuruya açıldı.

26 - 30 Ağustos 2025 tarihleri arasında ‘Ekonomi’ alanında düzenlenecek olan “8. Lindau Ekonomi Ödüllü Bilim İnsanları Toplantısı” (The 8th Lindau Meeting on Economic Sciences) etkinliği için başvurular 23 Ekim 2024 tarihi saat 17:30’a kadar BİDEB Başvuru ve İzleme Sistemi üzerinden çevrimiçi alınacaktır.

Program kapsamında; Türkiye’de lisans veya lisansüstü eğitimlerine devam eden üstün başarılı öğrenciler ile yaptığı çalışmalarla bilime gelecekte ulusal ve uluslararası düzeyde önemli katkılarda bulunabilecek niteliklere sahip doktora dereceli genç araştırmacıların, güncel bilimsel konuları ve geleceğe yönelik araştırma alanlarını konu alarak Nobel ödüllü bilim insanları ile genç araştırmacıları ders, panel ve seminerler gibi çeşitli platformlarda buluşturmayı amaçlayan “Lindau Nobel Ödüllü Bilim İnsanları Toplantıları”na katılımları için destek verilir.

Çağrı duyurusuna aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Aralarında 92 Nobel Ödülü sahibi araştırmacının yer aldığı 2000’den fazla EMBO üyesi bir bilim akademisi niteliğinde olan EMBO Toplulugu’nu oluşturmaktadır. Ömür boyu onur ödülü olarak da adlandırılan EMBO üyeliği için yeni adaylar mevcut üyelerin önerisi ve oylaması ile belirlenmektedir.

Alanlarında öncü bilim insanlarından oluşan EMBO Topluluğu üyeleri Yaşam Bilimleri alanında Avrupa Bilim Politikasının şekillenmesinde aktif rol almaktadırlar. EMBO karar mekanizmalarına ve değerlendirme süreçlerini etkileyen Konsey ve Komite üyeleri tamamen Topluluk üyesi bilim insanları arasından seçilmektedir.

EMBO üyeliği hakkında detaylı bilgi için http://www.embo.org/members adresini ziyaret edebilirsiniz.

11. Dönem Bilim Fuarları 4006-A ve 4006-B çağrılarına aşağıdaki kurum/kuruluşlar başvuru yapabilir:

• 5-12. sınıflar arasında eğitim-öğretim hizmeti veren resmî okullar
• Özel Eğitim Uygulama Okulları (II. ve III. Kademe) ve Özel Eğitim Meslek Okulları
• Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM)

*Proje yürütücüsü kurum/kuruluşta kadrolu ve tam zamanlı görevli öğretmenler (sözleşmeli öğretmenler dâhil) proje yürütücüsü olabilir. Ücretli öğretmenler, kurum/kuruluş müdürü veya müdür yardımcıları proje yürütücüsü olamaz.

TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından yürütülen 2221 - Konuk veya Akademik İzinli (Sabbatical) Bilim İnsanı Destekleme Programı’nın 2025 Yılı 1. Dönem Çağrısı açılmıştır. Başvurular TÜBİTAK Yönetim Bilgi Sistemi üzerinden alınmaktadır.

Program hakkında bilgi almak ve çağrı duyurusuna ulaşmak için tıklayınız.

4005-Yenilikçi Eğitim Uygulamaları Destekleme Programı, öğretmenlere ve akademisyenlere; kendi branşlarına ve genel olarak öğretmenlik mesleğine özgü yenilikçi yaklaşım, strateji, yöntem ve tekniklerin etkileşimli olarak kazandırılmasını amaçlamaktadır.

Bilim ve Toplum Başkanı
Ömer KÖKÇAM

Bilim ve Toplum Başkan Yardımcısı
Cengiz HELVACI

Bilim ve Toplum Başkanlığı Destek Programları Müdürü
Dr. Sinem EMİROĞLU KARAHAN

TÜBİTAK 
Bilim ve Toplum Başkanlığı
Destek Programları Müdürlüğü
Tunus Caddesi No:80
06680 Kavaklıdere / ANKARA

Web Adresi:
http://www.tubitak.gov.tr/4006 ve http://bilimiz.tubitak.gov.tr

e-posta:
bt4006@tubitak.gov.tr

• Ortak araştırma projesi önermek isteyen Türkiye’deki bilim insanlarının, projeyi birlikte gerçekleştirecekleri Arnavutluk’taki araştırmacı(lar) ile proje ortağı olarak kendilerinin anlaşmaları gerekmektedir.
• Türkiye'deki proje ortaklarının proje başvurularını elektronik başvuru sistemi (http://uidb-pbs.tubitak.gov.tr/) üzerinden incelenmek üzere TÜBİTAK'a, Arnavutluk’taki proje ortaklarının ise basılı kopya olarak NASRI’ya teslim etmeleri gerekmektedir. Tek taraflı başvurular kabul edilmemektedir.
• TÜBİTAK ve NASRI kendilerine iletilen proje önerilerini kendi bilimsel değerlendirme kriterlerine göre değerlendirmektedir. Her iki kuruluş incelenen proje önerileri hakkındaki kararlarını birbirlerine bildirmekte, sadece iki tarafça da uygun bulunan projeler desteklenmektedir.
• Projeler bilim insanı ve bilgi değişimi yoluyla uygulanmaktadır. Bu nedenle, proje kapsamında karşılıklı talep edilen araştırmacı değişimi süre ve sayısının ayrıntılı ve gerekçeli olarak belirtilmesi gerekmektedir.
• Projeler kapsamında yapılacak bilim insanı değişimlerinde, gönderen taraf uluslararası seyahat, konaklama ve yeme-içme masraflarını karşılayacaktır. Buna göre, Türkiye’den Arnavutluk’a giden bilim insanlarının konaklama ve yeme-içme masraflarını karşılamak üzere verilecek olan gündelikler 6245 sayılı Harcırah Kanunu ve Yurt Dışı Gündeliklerine Dair Karar kapsamında hesaplanmaktadır. Bu doğrultuda yapılacak seyahatlerde ilk 10 gün için %50 artırılmış seyahat desteği verilmektedir.
• Söz konusu işbirliği kapsamında, bir proje için yıl içinde bir yönden diğer yöne (Türkiye’den Arnavutluk’a ya da Arnavutluk’tan Türkiye’ye) yapılacak bilimsel ziyaretlerin toplam süresi 60 günü geçmeyecektir.
• Proje bütçesi;
• Sadece uluslararası seyahat ve yayılım giderlerini kapsayacaktır.
• TÜBİTAK-NASRI projeleri destek üst limiti 150.000 TL’dir.
• Çağrı kapsamında Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ) ve Kurum Hissesi verilmeyecektir.
• Bu çağrı kapsamında hazırlanacak projelerde süre üst sınırı 24 aydır.
• Projede görev alma limitleri: Uluslararası projelerde görev alabilmeye ilişkin herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Araştırmacılar istedikleri kadar uluslararası işbirliği projesinde yürütücü ve araştırmacı olarak görev alabilirler. Uluslararası işbirliği programları, TÜBİTAK Ulusal proje kotalarına dâhil değildir.

2224-C Uluslararası Anlaşmalar Çerçevesinde Yurt Dışındaki Bilimsel Etkinliklere Katılımı Destekleme Programı kapsamında; Türkiye’de lisans veya lisansüstü eğitimlerine devam eden üstün başarılı öğrenciler ile yaptığı çalışmalarla bilime gelecekte ulusal ve uluslararası düzeyde önemli katkılarda bulunabilecek niteliklere sahip doktora dereceli genç araştırmacıların, güncel bilimsel konuları ve geleceğe yönelik araştırma alanlarını konu alarak Nobel ödüllü bilim insanları ile genç araştırmacıları ders, panel ve seminerler gibi çeşitli platformlarda buluşturmayı amaçlayan “Lindau Nobel Ödüllü Bilim İnsanları Toplantıları”na katılımları için destek verilmektedir. 

‘Kimya’ alanında 29 Haziran-4 Temmuz 2025 tarihleri arasında düzenlenecek olan “74th Lindau Nobel Laureate Meeting on Chemistry” etkinliği için kimya alanında çalışma yapan lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile doktora sonrası araştırmacıların başvuruları kabul edilecektir. 

‘Ekonomi’ alanında 26-30 Ağustos 2025 tarihleri arasında düzenlenecek olan “8th Lindau Meeting on Economic Sciences” etkinliği için ekonomi alanında çalışma yapan lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile doktora sonrası araştırmacıların başvuruları kabul edilecektir.

2224-C Lindau Programı kapsamında başvurular 3 Ekim 2024 tarihi saat 17:30’a kadar https://e-bideb.tubitak.gov.tr/ adresi üzerinden alınacaktır.

Lindau Nobel Ödüllü Bilim İnsanları Toplantıları ile ilgili detaylı bilgi için https://www.lindau-nobel.org internet sayfasını, başvuru koşulları ve programla ilgili ayrıntılı bilgi için program internet sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Toplumumuzun yaşam kalitesinin artmasına ve ülkemizin sürdürülebilir gelişmesine hizmet eden, bilim ve teknoloji alanlarında yenilikçi, yönlendirici, katılımcı ve paylaşımcı bir kurum olma vizyonunu benimseyen TÜBİTAK, akademik ve endüstriyel araştırma geliştirme çalışmalarını ve yenilikleri desteklemek, ulusal öncelikler doğrultusunda Araştırma-Teknoloji-Geliştirme çalışması yürüten Ar-Ge enstitülerini işletme işlevlerinin yanı sıra, ülkemizin Bilim ve Teknoloji politikalarını belirlemekte ve toplumun her kesiminde bu farkındalığı artırmak üzere kitaplar ve dergiler yayınlamaktadır. Bilim insanlarının yurt içi ve yurt dışı akademik faaliyetleri burs ve ödüller ile desteklenmekte, özendirilmekte, üniversitelerimizin, kamu kurumlarımızın ve sanayimizin projeleri fonlanarak, ülkemizin rekabet gücünün artırılması hedeflenmektedir.

4001 Ulusal ve Uluslararası Yarışma/Etkinlik Katılım Desteği ile öğrenimi devam eden lise öğrencileri ile lise üzeri eğitim düzeyine sahip öğrenci ve mezunların proje üretmelerini, geri bildirimler yoluyla projelerini geliştirmelerini, geliştirdikleri projelere yönelik düzenlenen yurt içi ve yurt dışı bilimsel ve teknolojik yarışma ve ilgili etkinliklere katılmalarını teşvik ederek Milli Teknoloji Hamlesinin ana bileşenlerinden olan beşeri sermaye gelişimine katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Bilim ve Toplum Başkanı
Ömer KÖKÇAM

Bilim ve Toplum Başkan Yardımcısı
Cengiz HELVACI

Bilim ve Toplum Başkanlığı Destek Programları Müdürü
Dr. Sinem EMİROĞLU KARAHAN