109E006
Osmanlı Metinlerinin Görsel ve Yazısal
Analizi ve Erişimi
1001 - Araştırma Projesi
Proje Yürütücüsü İletişim Bilgileri
Doç. Dr. Pınar Duygulu ŞAHİN
312 290 31 43
Proje kapsamında Osmanlıca belgelerin metinsel
ve görsel erişimi ve analizi konusunda çalışmalar
yapılmıştır. Veri madenciliği teknikleri kullanılarak
yeni bilgilerin keşfedilmesine olanak sağlanmıştır.
Ayrıca çok sayıda belgenin çevrim yazısının
yapılabilmesi için önemli adımlar atılmıştır.
Osmanlı Arşivlerine Artık
Daha Rahat Ulaşılacak
Bilkent Üniversitesi
Doç. Dr. Pınar Duygulu ŞAHİN
Prof. Dr. Fazlı CAN
Yrd. Doç. Dr. Mehmet KALPAKLI
Çeşitli arşivlerde saklanan çok sayıdaOsmanlıca eser ve belge sadece ülkemizdeki
değil farklı ülkelerdeki ilgili araştırmacılar için de büyük önem taşımaktadır. Ancak
kötü saklama koşulları ve zamana bağlı aşınmalar arşivlerdeki bu çok değerli
metinlerin bir kısmını erişilemez hale getirmektedir. Bu mirasın korunabilmesi
amacıyla metinlerin sayısallaştırılması çalışmaları son yıllarda büyük önem ve hız
kazanmıştır.
Ancak, sayısallaştırılmış metinler çoğunlukla resim olarak saklandığı için erişim
çok kısıtlı kalmakta, sadece birkaç belirleyici kayıt kelimesi ile (yazar adı, tarih
vb.) metinlere ulaşılabilmektedir. Metinlerin içeriğine ancak uzman kişiler tek
tek okuyarak erişebilmektedir. Çevrim yazılarının erişilebildiği durumlarda bile
metinlerin analizi yine sadece uzman kişiler tarafından büyük emek harcanarak
yapılabilmektedir.
Osmanlı metinlerinin otomatik analiz ve erişimini sağlayacak bir sistem hem
uzman kişilere araştırmalarında yardımcı olacak hem de çok daha geniş bir
kitlenin bu arşivlere ulaşmasını sağlayacaktır. Projemizde bu ihtiyacı karşılamak
üzere Osmanlı metinlerinin görsel ve yazısal analiz ve erişiminin gerçekleştirilmesi
hedeflenmiştir. Bu doğrultuda iki temel konuda yoğunlaşılmıştır. Bunlardan ilki,
çevrim yazının sağlandığı durumlarda doğrudanmetin bilgisi üzerinde bilgi erişimi
ve veri madenciliği yöntemleri kullanılarak otomatik olarak kümeleme yapılması,
bazı ilişkilerin bulunması ve analizlerinin yapılmasıdır.
İkinci olarak ise yazı çevrimi yapılmamış Osmanlı metinlerinin, görsel bilgiler
kullanılarak analizinin yapılması ve erişiminin sağlanmasıdır. Bu amaçla orijinal
metinlerin işlenmesi, görsel sorgu sistemlerinin geliştirilmesi, bazı kalıpların
otomatik olarak bulunması ve sınırlı alanlarda otomatik çevrimlerinin sağlanması
gerçekleştirilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Milli Kütüphane
Başkanlığı
Proje Sonuçları ile İlgili Olabilecek Sektör, Kurum ve Kuruluşlar
University of Washington
İşbirliği Yapılan Diğer Kuruluşlar
Projenin Amacı ve Önemi
