Arama

Buluşun patentlenebilir olup olmadığına karar vermedeki ilk aşamadır. Araştırma raporunda, buluş konusu ile ilgili tekniğin bilinen durumundaki en yakın dokümanlar (buluşun başvuru tarihinden önce dünya üzerinde herhangi bir yerde yayımlanmış, tarihi belli tüm dokümanlar) listelenir. Raporda, ilgili dokümanın özellikle hangi kısımlarının araştırması yapılan buluşla ilgili olduğu da belirtilir.

Buluşların korunması konusunda Avrupa ülkeleri arasında iş birliği sağlayan ve üye ülkelerin patent işlemlerini tek bir merkezden yürüten ofistir. Avrupa Patent Sözleşmesiyle kurulmuştur.

Bir fikrî mülkiyet hakkının, aynı anda, birden fazla lisans alan kişi ya da gruba verilmesini mümkün kılan teknoloji transfer yöntemidir. Basit lisans yöntemi ile hak sahibi, üçüncü taraflara kullanım yetkisi verirken aynı zamanda kendisi de bu hakları kullanmaya devam edebilir. İnhisari Olmayan Lisans olarak da anılabilir.

Teknik bir sorunu ortaya koyan ve teknik bir çözüm yolu gösteren bir fikir ürünüdür. Aynı teknik problemin her farklı çözümü bir buluştur.

Buluşun ilgili olduğu teknik alanda uzman bir kişi tarafından tekniğin bilinen durumundan açık bir şekilde çıkartılamayacak nitelikte olması durumudur.

Fikrî mülkiyet hakkının transferinden elde edilen gelirden teknoloji geliştirme, tescille koruma altına alma, transfer ve sair maliyetler düşüldükten sonra dağıtım için ayrılan tutarı ifade eder.

TÜBİTAK Başkanı, TTO Başkanı, Fikrî Mülkiyet Müdürü, Ticarileştirme Müdürü, Mali İşler Müdürü ile Fikrî Ürünün geliştirildiği ilgili Birimin Yetkili Amirinin görevlendirdiği iki üye olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur. Fikrî ürünün uluslararası tescil işlemleri hakkında ve ticarileştirme süreçleri hakkındaki kararların alınmasında tasarruf sahibidir.

Fikrî ürün geliştirme maliyeti ve tahmin edilen transfer bedeli ile transfer yöntemleri ve TTO Başkanlığınca gerekli görülen diğer bilgileri içeren rapordur. TTO Başkanlığı, teknoloji transferi yapılabilirliğine ilişkin detaylı analiz raporunu hazırlar veya hazırlatır.

Fikrî mülkiyet hakkı sahibi, mali haklarını yazılı sözleşme ile bir üçüncü kişiye devredebilir. Devir sonrası devredilen hak, devredenin mülkiyetinden çıkar ve devralanın mülkiyetine girer. Devralan, varsa sözleşmedeki sınırlamalarla bağlı olmak şartıyla, devredilen mali haklar üzerinde malik olarak tasarrufta bulunabilir. Bir başka deyişle; devralan, taraf olduğu devir sözleşmesinin sınırları içinde kalmak suretiyle devraldığı hakları kısmen veya tamamen devredebilecek ve devraldığı haklar üzerinde üçüncü kişilere haklar tanıyabilecektir.

Teknoloji transferiyle ilgili devir kararı verilmesi durumunda, TTO Başkanlığı ihale sürecini Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Taşınır Taşınmazlarının İdaresine İlişkin Yönetmeliğin "Açık artırma ve eksiltme usulü" başlıklı 24üncü maddesi hükümlerine göre yürütür.

Fikrî ürünün mülkiyetinin TÜBİTAK’a ait; fakat buluşçusunun TÜBİTAK dışında çalışan olması durumunda buluşla ilgili her türlü iş ve işlemin gerçekleştirilmesi için ilgili buluşçunun TÜBİTAK’a yetki verdiği belgedir. 

Bir fikrî mülkiyet hakkının, hak sahibi tarafından belli bir bedel karşılığı veya bilâ-bedel olarak devredildiği kişi ya da gruptur.

Bir fikrî mülkiyet hakkını, belli bir bedel karşılığı veya bilâ-bedel olarak devreden, hak sahibi kişi ya da gruptur.

1967’de fikrî mülkiyete ilişkin hizmetler, politikalar, bilgilendirme ve iş birliği amacıyla küresel bir forum olarak oluşturulmuştur. Kuruluş amacı fikrî hakların dünya çapında korunmasını sağlamak, fikrî hakları hukuki ve idari yönden düzenleyen çok taraflı anlaşmalarca oluşturulan birliklerin arasında koordinasyon sağlamak ve fikrî hakların korunması için uluslararası kurallar oluşturmaktır. 191 üye devletten oluşur.

Entegre devreyi oluşturan tabakaların üç boyutlu dizilimini gösteren, üretim amacıyla hazırlanmış ve herhangi bir formatta sabitlenmiş görüntüler dizisi olup, her görüntü entegre devrenin üretiminin herhangi bir aşamasındaki yüzeyinin tamamının veya bir kısmının görünümüdür.

Sahibinin hususiyetini taşıyan; ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri eser olarak nitelendirilir.

Kimyasal maddeler ve usuller hariç patente konu olabilecek teknik gelişmeye sahip bütün ürünler için kullanılan ifadedir. Özellikle, geliştirmiş oldukları yeni ürünler için daha az maliyetle koruma elde etmek isteyen buluş sahipleri tarafından tercih edilmektedir.

Fikrî mülkiyet insan zihninin yeni bir ürünü olup, yasalarla koruma altına alınmıştır. Telif hakkı ile korunan sanatsal/edebî/dijital mülkiyet olarak ifade edilir. Fikrî mülkiyet sahipleri, mülkiyetlerinin kullanımını lisanslayabilir.

Kayıtlı veya tescilli olup olmadığına bakılmaksızın ve özel bir mevzuatla ve/veya haksız rekabet gibi genel hükümlerle korunan bilimsel, sınai, edebî veya sanatsal alanda TÜBİTAK’ın sahibi veya ortağı olduğu fikrî ürüne ilişkin tüm yasal haklardır.

TÜBİTAK TTO bünyesinde, fikrî mülkiyet haklarının ulusal ve uluslararası düzeyde tescil işlemlerini yürütmek, fikrî ürüne ilişkin kendisine iletilen tescille koruma talebini gerekli analiz ve incelemeye tabi tutarak ulusal tescille korunması için gerekli tescil işlemlerini başlatmak ve devam ettirmek görevlerini üstlenen birimdir.

Buluş, tasarım, entegre devre topografyası, eser, yapma bilgisi (know-how) ve teknik bilgi gibi özel bir mevzuatla ve/veya genel hükümlerle korunan her türlü zihinsel üründür.

TÜBİTAK Enstitülerince bugüne kadar geliştirilen veya fikrî hak sahipliği yoluyla TÜBİTAK envanterinde yer alan tüm fikrî ürünlerin mahiyeti ve pazar potansiyeli gibi niteliklerinin tespit edilmesi için TTO Başkanlığınca oluşturulan matbu formdur.

Hızlı büyüme için tasarlanmış teknolojiyi sunan ve kullanan, geniş kitlelere hitap eden ve sunduğu hizmeti kullanıcıya ulaştıran, ihtiyaç gideren (yeri geldiğinde ihtiyaç haline dönüştüren), sürekliliğe sahip ve gelişmeye müsait girişim fikirleri temelinde büyük bir şirketten ayrılarak (spin-off) veya yatırımcıların desteği ile kurulan (start-up) piyasadaki yeni, küçük organizasyon/şirket tarzındaki oluşumlardır.

Ticari değeri olan bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılması konularında gizlilik hususlarını düzenleyen sözleşmedir. Teknoloji transfer sürecinde, Gizlilik Anlaşması imzalandıktan sonra başvuru sahipleri ile Teknoloji Transfer Paketi paylaşılmaktadır.

İnceleme raporu, başvurusu yapılan buluşun patentlenebilir olup olmadığına karar verilen son adımdır. İnceleme raporunda, buluş, patentlenebilirlik kriterleri bakımından incelemeye tabi tutulur. Raporda, ilgili dokümanlar göz önünde bulundurularak buluşun gerekli kriterlerini sağlayıp sağlamadığı kararın gerekçeleri ile birlikte açıklanır. İnceleme raporu olumlu ise, yani tüm istemler patent verilebilirlik şartlarını sağlıyorsa ve herhangi bir eksiklik yoksa belge karar yazısı verilir.

Bir fikrî mülkiyet hakkının, tek bir kişi ya da kuruma kullanım hakkının verilmesini sağlayan teknoloji transfer yöntemidir. İnhisari lisans ile sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça hak sahibinin kendisi dahi teknolojiyi kullanamamaktadır.

Teknoloji transferiyle ilgili inhisari lisans kararı verilmesi durumunda, TTO Başkanlığı ihale sürecini Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Taşınır Taşınmazlarının İdaresine İlişkin Yönetmeliğin "Pazarlık usulü" başlıklı 25inci maddesi hükümlerine göre yürütür.

Patent başvuru belgelerinde, buluşun yeni olan teknik özelliklerinin iddia edildiği ve koruma talebinin açıklandığı bölümdür. İstemlerde belirtilmeyen özellikler koruma kapsamında değildir.

Sicil kayıt defterinde belirtilen koruma sürecinin başlamasından bitimine kadar olan zaman dilimidir.

Fikrî mülkiyet haklarının sahipleri ve üçüncü kişiler arasında imzalanacak sözleşmeler yoluyla bu haklar üzerinde tasarruf yetkisi tanınmasıdır. Tasarruf yetkisinin kapsamı yapılacak olan lisans sözleşmesi ile belirlenir. Lisans sözleşmesinin kapsamını aşmak hak ihlali olarak kabul edilmekte olup tazminat sorumluluğu doğurabilmektedir.

Koruma altında bulunan fikrî hakların lisans yoluyla kullanım hakkını elde eden kişi veya gruptur.

Fikrî mülkiyet sahibinin, başkalarına mülkiyetini kullanma yetkisi verdiği yazılı bir sözleşmedir.

Koruma altında bulunan fikrî haklarının kullanımı için bir kişi ya da gruba lisans veren fikrî hak sahibini ifade eder.

Lokarno Anlaşmasıyla ortaya konulan Lokarno Sınıflandırması endüstriyel tasarım tescillerini uluslararası olarak sınıflandırmayı amaç edinmiştir. 32 sınıftan oluşmaktadır.

Markaların yurt dışında tescilini kolaylaştırmak ve bir başvuru ile birden çok ülkede tescil imkânı oluşturmak amacıyla imzalanan ve temelini 1891 tarihli Madrid Anlaşması ile 1989 tarihli Madrid Protokolü’nden alan sistemdir. Protokole göre, taraf ülkelerden herhangi birinde tescilli olan veya tescil başvurusu yapılmış marka; tescilli olduğu sınıflardan birinde veya tamamında Madrid Protokolü’ne üye ülkelerde tescil edilebilir.

TÜBİTAK TTO bünyesinde, teknoloji transferine ilişkin mali süreçleri yürüten ve bu süreçleri yürütürken ilgili Birimler ile iş birliği yapan birimdir.

Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlar.  Bu ayırt edici özellik kanunlarla korunur. Sicilde, marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin bir şekilde gösterilebilir olması gereklidir. Kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaret marka kapsamında değerlendirilebilir. Ticarete konu edilebilir.

Marka, tasarım, coğrafi işaret ve endüstriyel tasarım konularında danışmanlık yapma, bu konularla ilgili olarak muhatap kişileri temsil etme, gerekli girişimlerde bulunma ve işlemleri yürütme yetkisine sahip olan, sicile kayıtlı gerçek ya da tüzel kişileri ifade eder.

Nis Anlaşması kapsamında, Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırmasına İlişkin hükümleri düzenlemektedir. Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan marka tescil başvurularında esas alınacak Mal ve Hizmet Sınıflandırma Listesi 45 sınıftan oluşmaktadır.

Bir projenin birlikte üstlenilmesi için bir araya gelen iki veya daha fazla iş grubunun aralarında yaptıkları ticaret sözleşmesidir.

Pazar potansiyeli, potansiyel müşteriler, ön maliyet analizi, tahmini ticari değer, olumlu ve olumsuz yönler ile kullanım alanı gibi bilgileri içeren rapordur. TTO Başkanlığı, yönettiği portföy kapsamında Kurumun fikrî mülkiyet sahibi olduğu fikrî ürünün teknoloji transferine konu olabileceğini değerlendirmesi veya kendisine yapılan teknoloji transfer bildirimini takiben ön analiz raporu hazırlar veya hazırlatır.

Patent, bir kişi ya da gruba fikrî mülkiyetinde olan bir şeyi üretme, satma, ithal etme ve kullandırma haklarını 20 yıl süreyle sağlayan yasal izindir. Teknolojinin her alanındaki buluşlara yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması şartıyla patent verilir. Patent koruması elde edebilmek için buluşla ilgili teknik bilginin patent başvurusunda kamuya açılmış olması gerekmektedir. Patent, ticarileştirilebilir.

Birden fazla ülkeye yapılacak patent başvurularının araştırma ve inceleme işlemlerinin uluslararası otorite olan kuruluşlardan herhangi birinde yapılmasını ve bu şekilde hazırlanan raporların daha sonra başvurunun yapıldığı ülkenin yetkili kurumu tarafından değerlendirerek patentin verilmesini sağlamayı amaçlayan anlaşmadır. Böylece hem başvuru sahipleri hem de Antlaşma'ya taraf ülkelerin patent kurumlarının araştırma ve inceleme işlemleri için harcadıkları zaman, emek ve para azaltılmaktadır. Patent İş Birliği Antlaşması, Antlaşma'ya taraf ülkelerdeki ulusal mevzuatı hiçbir zaman ortadan kaldırmamaktadır. Başvuru sahipleri, patent başvurularını isterlerse ulusal mevzuatın öngördüğü biçimde isterlerse de Patent İş Birliği Antlaşması'nın öngördüğü biçimde yapabilmektedirler. Patent İş Birliği Antlaşması'nın öngördüğü biçimde başvuru yapılması hakkı sadece bu Antlaşma'ya taraf ülkelerin vatandaşlarına tanınmaktadır.

Patent, faydalı model ve entegre devre topografyası konularında danışmanlık yapma, bu konularla ilgili olarak muhatap kişileri temsil etme, gerekli girişimlerde bulunma ve işlemleri yürütme yetkisine sahip olan sicile kayıtlı gerçek ya tüzel kişileri ifade eder.

Paris Sözleşmesi’ne taraf olan ülkelerin herhangi birinden yapılan bir başvuru ile tüm taraf ülkelerde patent koruması elde edilmesi amacıyla imzalanan uluslararası bir antlaşmadır.

TÜBİTAK Enstitülerinde çalışan araştırmacılar tarafından veya TÜBİTAK fonlarıyla yürütülen ve kamu yararı ortaya koyan projelerde geliştirilen buluşların tescil ve koruma işlemlerinin yapılabilmesi için buluşçular tarafından doldurulup TTO Başkanlığına sunulması gereken matbu formdur.

Lisans alanın, lisanlanan teknolojiyi kullanarak üretip sattığı her üründen elde ettiği kazançtan, belirlenen oran ve aralıklarla lisans verene ödediği bedeldir.

Rüçhan, önceden kaynaklanmış bir hak nedeniyle sıralamada öne geçme (öncelik elde etme) hakkıdır. Karşılıklılık ilkesinden doğan haklar dışında, Paris Sözleşmesi’ne veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması’na taraf ülkelerin herhangi birinden yapılan fikrî mülkiyete konu her türlü başvuru için sözleşmeye taraf başka bir ülkede de uluslararası koruma talebinde bulunulması halinde, tüm taraf ülkelerde korumanın başlatılma tarihi ilk yapılan başvuru tarihi kabul edilir.

Buluşun, teoriden ziyade pratiğe dönüştürülebilir olması gerektiğini ifade eden patentlenebilirlik kriteridir.

Sanayi ve tarımdaki buluşların, yeniliklerin, yeni tasarımların ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları adına veya ticaret alanında üretilen ve satılan malların üzerlerindeki üreticisinin veya satıcısının ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin sahipleri adına kayıt edilmesini ve böylece ilk uygulayıcıların ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi bir haktır. Patent, marka, faydalı model, tasarım, entegre devre topografyası, coğrafi işaret ve yeni bitki çeşitleri kapsamında koruma sınai mülkiyet kapsamında değerlendirilmektedir. Sınai mülkiyet sahipleri, mülkiyetlerinin kullanımını lisanslayabilir.

Patent başvuru belgelerinde, buluşun detaylı olarak anlatıldığı kısımdır. Teknik alanda uzman kişiler tarafından yazılır. Buluşun teknik alanı, tekniğin bilinen durumu ve amaçları gibi konular hiçbir şey gizlenmeden açıklanır.

Ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.

Patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgiler dağarcığıdır.

Buluşun çözüm bulduğu teknik alanda, genel literatür bilgisi ve tecrübeye sahip olduğu varsayılan ve buluşla ilgili olarak ortalama yetkinliğe (anlama, çözümleme ve geliştirme) sahip olduğu düşünülen kimsedir.

Lisans sözleşmesi kapsamında fikrî mülkiyet sahibinin, haklar üzerinde tasarruf yetkisi vermesinin karşılığında elde edeceği gelir/kazançtır.

TÜBİTAK Enstitülerince geliştirilen veya fikrî hak iyeliği TÜBİTAK’ta bulunan fikrî ürünlerin ticarileştirilmesine yönelik olarak teknoloji transfer taleplerinin bildirildiği, teknoloji transferi talebinde bulunan birimin doldurması gereken ve TTO Başkanlığınca hazırlanan matbu formdur.

TÜBİTAK’ın sahip olduğu fikrî mülkiyet haklarının ve sair hakların koruma altına alınması, ticarileşme süreçlerinin belirlenmesi ve bu kapsamda transfer süreçlerinin yönetimi konularında TÜBİTAK Teknoloji Transfer Ofisi Başkanlığı Çalışma Usul ve Esasları kapsamında faaliyet gösteren birimdir.

Lisans alana verilecek olan teknolojinin alt bileşenlerini içeren liste ve teknolojiye ilişkin ilgili teknik dokümanları içeren bilgi paketidir.

Teknoloji transferi; gelişmiş teknolojinin bir ya da daha çok kuruluşa, ihtiyaçları doğrultusunda başarılı bir şekilde adapte edilmesidir. Transfer edilen teknoloji, alıcı veya alıcılar için yenilik olarak değerlendirilebilir. Teknoloji transferinden bahsedilebilmesi için en az bir alıcı bir de kaynak (verici) olması gerekir. Transfer; kaynak, alıcı, ikisi birlikte veya üçüncü kişiler tarafından başlatılabilir. TÜBİTAK’ta basit lisans, inhisari lisans, devir ve ortaklık sermayesi koyma yöntemleri benimsenmiştir.

Kişinin; sanatsal, bilimsel ve dijital çalışmaları gibi her türlü fikrî emeği ile meydana getirdiği ürünler üzerindeki hak sahipliğini ifade eden ve hukuken koruma altına alınmış olan haklardır. Telif hakkı, ticarete konu olabilir ya da lisanslama yöntemleriyle kullanım hakkı verilebilir. Bilgisayar yazılımları telif hakkı kapsamında değerlendirilmektedir.

Yetkili otorite tarafından gerekli inceleme yapıldıktan sonra şartların sağlanması halinde fikrî ürün üzerindeki hak sahipliğinin üçüncü kişilere açıklanmasıdır. 

Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization) (WTO) mevzuatı çerçevesinde yer alan ticaretle bağlantılı fikrî mülkiyet haklarını düzenleyen bir anlaşma olarak uluslararası ticaret sistemine 1995 yılında eklenmiştir. Amacı; uluslararası ticaretteki engelleri ve düzensizlikleri azaltmak, fikrî mülkiyet haklarının uygulanmasına ilişkin usul ve önlemlerin ticaret için bir engel teşkil etmesini önlemektir. TRIPS, çerçeve anlaşma olup üye ülkeler ulusal mevzuatlarını hazırlarken kabul edilen asgari standartlara uymak zorundadır.

TÜBİTAK TTO bünyesinde, Teknoloji transferine ilişkin ticarileştirme süreçlerini yürüten ve bu süreçleri yürütürken ilgili birimler ile iş birliği yapan müdürlüktür.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bağlı, özel bütçeli, bağımsız ve yasal bir kuruluştur. TÜRKPATENT, Türkiye'nin teknolojik gelişimine katkıda bulunmak, ülke genelinde serbest rekabet ortamını sağlamak, araştırma geliştirme faaliyetlerinin ilerlemesini mümkün kılmak üzere; kanunla düzenlenmiş patent, marka ve endüstriyel mülkiyet haklarının oluşması, korunması ve bu haklara ilişkin yurt içi, yurt dışı bilgi ve belgeleri kamu yararına sunmak gibi bir gayeye sahiptir.

1971 Strazburg Anlaşmasıyla patent ve faydalı model için 8 sınıftan oluşan hiyerarşik bir sistem oluşturulmuştur. Sınıflar şu şekildedir;  A) İnsan İhtiyaçları, B) İşlemlerin Uygulanması; Taşıma,  C) Kimya; Metalürji,  D) Tekstil; Kâğıt, E) Sabit Yapılar (İnşaat), F) Makine Mühendisliği; Aydınlatma; Isıtma; Silahlar; Tahrip malzemeleri, G) Fizik, H) Elektrik

Uluslararası tescil işlemlerini gerçekleştirebilmek adına TTO Başkanlığınca Değerlendirme Komisyonuna sunulan rapordur. Değerlendirme Komisyonu, bu rapora istinaden, tescil işleminin ülke dışında gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğine ve gerçekleştirilirse hangi ülkelerde bu işlemin yürütüleceğine ilişkin karar verir.

Tecrübe ve denemeler sonucu elde edilen uygulamaya yönelik, gizli, esaslı ve belirlenmiş bilgi paketidir.

Buluşun patentlenebilir olup olmadığına karar vermedeki ilk aşamadır. Araştırma raporunda, buluş konusu ile ilgili tekniğin bilinen durumundaki en yakın dokümanlar (buluşun başvuru tarihinden önce dünya üzerinde herhangi bir yerde yayımlanmış, tarihi belli tüm dokümanlar) listelenir. Raporda, ilgili dokümanın özellikle hangi kısımlarının araştırması yapılan buluşla ilgili olduğu da belirtilir.

Buluşların korunması konusunda Avrupa ülkeleri arasında iş birliği sağlayan ve üye ülkelerin patent işlemlerini tek bir merkezden yürüten ofistir. Avrupa Patent Sözleşmesiyle kurulmuştur.

Bir fikrî mülkiyet hakkının, aynı anda, birden fazla lisans alan kişi ya da gruba verilmesini mümkün kılan teknoloji transfer yöntemidir. Basit lisans yöntemi ile hak sahibi, üçüncü taraflara kullanım yetkisi verirken aynı zamanda kendisi de bu hakları kullanmaya devam edebilir. İnhisari Olmayan Lisans olarak da anılabilir.

Teknik bir sorunu ortaya koyan ve teknik bir çözüm yolu gösteren bir fikir ürünüdür. Aynı teknik problemin her farklı çözümü bir buluştur.

Buluşun ilgili olduğu teknik alanda uzman bir kişi tarafından tekniğin bilinen durumundan açık bir şekilde çıkartılamayacak nitelikte olması durumudur.

Fikrî mülkiyet hakkının transferinden elde edilen gelirden teknoloji geliştirme, tescille koruma altına alma, transfer ve sair maliyetler düşüldükten sonra dağıtım için ayrılan tutarı ifade eder.

TÜBİTAK Başkanı, TTO Başkanı, Fikrî Mülkiyet Müdürü, Ticarileştirme Müdürü, Mali İşler Müdürü ile Fikrî Ürünün geliştirildiği ilgili Birimin Yetkili Amirinin görevlendirdiği iki üye olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur. Fikrî ürünün uluslararası tescil işlemleri hakkında ve ticarileştirme süreçleri hakkındaki kararların alınmasında tasarruf sahibidir.

Fikrî ürün geliştirme maliyeti ve tahmin edilen transfer bedeli ile transfer yöntemleri ve TTO Başkanlığınca gerekli görülen diğer bilgileri içeren rapordur. TTO Başkanlığı, teknoloji transferi yapılabilirliğine ilişkin detaylı analiz raporunu hazırlar veya hazırlatır.

Fikrî mülkiyet hakkı sahibi, mali haklarını yazılı sözleşme ile bir üçüncü kişiye devredebilir. Devir sonrası devredilen hak, devredenin mülkiyetinden çıkar ve devralanın mülkiyetine girer. Devralan, varsa sözleşmedeki sınırlamalarla bağlı olmak şartıyla, devredilen mali haklar üzerinde malik olarak tasarrufta bulunabilir. Bir başka deyişle; devralan, taraf olduğu devir sözleşmesinin sınırları içinde kalmak suretiyle devraldığı hakları kısmen veya tamamen devredebilecek ve devraldığı haklar üzerinde üçüncü kişilere haklar tanıyabilecektir.

Teknoloji transferiyle ilgili devir kararı verilmesi durumunda, TTO Başkanlığı ihale sürecini Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Taşınır Taşınmazlarının İdaresine İlişkin Yönetmeliğin "Açık artırma ve eksiltme usulü" başlıklı 24üncü maddesi hükümlerine göre yürütür.

Fikrî ürünün mülkiyetinin TÜBİTAK’a ait; fakat buluşçusunun TÜBİTAK dışında çalışan olması durumunda buluşla ilgili her türlü iş ve işlemin gerçekleştirilmesi için ilgili buluşçunun TÜBİTAK’a yetki verdiği belgedir. 

Bir fikrî mülkiyet hakkının, hak sahibi tarafından belli bir bedel karşılığı veya bilâ-bedel olarak devredildiği kişi ya da gruptur.

Bir fikrî mülkiyet hakkını, belli bir bedel karşılığı veya bilâ-bedel olarak devreden, hak sahibi kişi ya da gruptur.

1967’de fikrî mülkiyete ilişkin hizmetler, politikalar, bilgilendirme ve iş birliği amacıyla küresel bir forum olarak oluşturulmuştur. Kuruluş amacı fikrî hakların dünya çapında korunmasını sağlamak, fikrî hakları hukuki ve idari yönden düzenleyen çok taraflı anlaşmalarca oluşturulan birliklerin arasında koordinasyon sağlamak ve fikrî hakların korunması için uluslararası kurallar oluşturmaktır. 191 üye devletten oluşur.

Entegre devreyi oluşturan tabakaların üç boyutlu dizilimini gösteren, üretim amacıyla hazırlanmış ve herhangi bir formatta sabitlenmiş görüntüler dizisi olup, her görüntü entegre devrenin üretiminin herhangi bir aşamasındaki yüzeyinin tamamının veya bir kısmının görünümüdür.

Sahibinin hususiyetini taşıyan; ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri eser olarak nitelendirilir.

Kimyasal maddeler ve usuller hariç patente konu olabilecek teknik gelişmeye sahip bütün ürünler için kullanılan ifadedir. Özellikle, geliştirmiş oldukları yeni ürünler için daha az maliyetle koruma elde etmek isteyen buluş sahipleri tarafından tercih edilmektedir.

Fikrî mülkiyet insan zihninin yeni bir ürünü olup, yasalarla koruma altına alınmıştır. Telif hakkı ile korunan sanatsal/edebî/dijital mülkiyet olarak ifade edilir. Fikrî mülkiyet sahipleri, mülkiyetlerinin kullanımını lisanslayabilir.

Kayıtlı veya tescilli olup olmadığına bakılmaksızın ve özel bir mevzuatla ve/veya haksız rekabet gibi genel hükümlerle korunan bilimsel, sınai, edebî veya sanatsal alanda TÜBİTAK’ın sahibi veya ortağı olduğu fikrî ürüne ilişkin tüm yasal haklardır.

TÜBİTAK TTO bünyesinde, fikrî mülkiyet haklarının ulusal ve uluslararası düzeyde tescil işlemlerini yürütmek, fikrî ürüne ilişkin kendisine iletilen tescille koruma talebini gerekli analiz ve incelemeye tabi tutarak ulusal tescille korunması için gerekli tescil işlemlerini başlatmak ve devam ettirmek görevlerini üstlenen birimdir.

Buluş, tasarım, entegre devre topografyası, eser, yapma bilgisi (know-how) ve teknik bilgi gibi özel bir mevzuatla ve/veya genel hükümlerle korunan her türlü zihinsel üründür.

TÜBİTAK Enstitülerince bugüne kadar geliştirilen veya fikrî hak sahipliği yoluyla TÜBİTAK envanterinde yer alan tüm fikrî ürünlerin mahiyeti ve pazar potansiyeli gibi niteliklerinin tespit edilmesi için TTO Başkanlığınca oluşturulan matbu formdur.

Hızlı büyüme için tasarlanmış teknolojiyi sunan ve kullanan, geniş kitlelere hitap eden ve sunduğu hizmeti kullanıcıya ulaştıran, ihtiyaç gideren (yeri geldiğinde ihtiyaç haline dönüştüren), sürekliliğe sahip ve gelişmeye müsait girişim fikirleri temelinde büyük bir şirketten ayrılarak (spin-off) veya yatırımcıların desteği ile kurulan (start-up) piyasadaki yeni, küçük organizasyon/şirket tarzındaki oluşumlardır.

Ticari değeri olan bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılması konularında gizlilik hususlarını düzenleyen sözleşmedir. Teknoloji transfer sürecinde, Gizlilik Anlaşması imzalandıktan sonra başvuru sahipleri ile Teknoloji Transfer Paketi paylaşılmaktadır.

İnceleme raporu, başvurusu yapılan buluşun patentlenebilir olup olmadığına karar verilen son adımdır. İnceleme raporunda, buluş, patentlenebilirlik kriterleri bakımından incelemeye tabi tutulur. Raporda, ilgili dokümanlar göz önünde bulundurularak buluşun gerekli kriterlerini sağlayıp sağlamadığı kararın gerekçeleri ile birlikte açıklanır. İnceleme raporu olumlu ise, yani tüm istemler patent verilebilirlik şartlarını sağlıyorsa ve herhangi bir eksiklik yoksa belge karar yazısı verilir.

Bir fikrî mülkiyet hakkının, tek bir kişi ya da kuruma kullanım hakkının verilmesini sağlayan teknoloji transfer yöntemidir. İnhisari lisans ile sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça hak sahibinin kendisi dahi teknolojiyi kullanamamaktadır.

Teknoloji transferiyle ilgili inhisari lisans kararı verilmesi durumunda, TTO Başkanlığı ihale sürecini Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Taşınır Taşınmazlarının İdaresine İlişkin Yönetmeliğin "Pazarlık usulü" başlıklı 25inci maddesi hükümlerine göre yürütür.

Patent başvuru belgelerinde, buluşun yeni olan teknik özelliklerinin iddia edildiği ve koruma talebinin açıklandığı bölümdür. İstemlerde belirtilmeyen özellikler koruma kapsamında değildir.

Sicil kayıt defterinde belirtilen koruma sürecinin başlamasından bitimine kadar olan zaman dilimidir.

Fikrî mülkiyet haklarının sahipleri ve üçüncü kişiler arasında imzalanacak sözleşmeler yoluyla bu haklar üzerinde tasarruf yetkisi tanınmasıdır. Tasarruf yetkisinin kapsamı yapılacak olan lisans sözleşmesi ile belirlenir. Lisans sözleşmesinin kapsamını aşmak hak ihlali olarak kabul edilmekte olup tazminat sorumluluğu doğurabilmektedir.

Koruma altında bulunan fikrî hakların lisans yoluyla kullanım hakkını elde eden kişi veya gruptur.

Fikrî mülkiyet sahibinin, başkalarına mülkiyetini kullanma yetkisi verdiği yazılı bir sözleşmedir.

Koruma altında bulunan fikrî haklarının kullanımı için bir kişi ya da gruba lisans veren fikrî hak sahibini ifade eder.

Lokarno Anlaşmasıyla ortaya konulan Lokarno Sınıflandırması endüstriyel tasarım tescillerini uluslararası olarak sınıflandırmayı amaç edinmiştir. 32 sınıftan oluşmaktadır.

Markaların yurt dışında tescilini kolaylaştırmak ve bir başvuru ile birden çok ülkede tescil imkânı oluşturmak amacıyla imzalanan ve temelini 1891 tarihli Madrid Anlaşması ile 1989 tarihli Madrid Protokolü’nden alan sistemdir. Protokole göre, taraf ülkelerden herhangi birinde tescilli olan veya tescil başvurusu yapılmış marka; tescilli olduğu sınıflardan birinde veya tamamında Madrid Protokolü’ne üye ülkelerde tescil edilebilir.

TÜBİTAK TTO bünyesinde, teknoloji transferine ilişkin mali süreçleri yürüten ve bu süreçleri yürütürken ilgili Birimler ile iş birliği yapan birimdir.

Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlar.  Bu ayırt edici özellik kanunlarla korunur. Sicilde, marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin bir şekilde gösterilebilir olması gereklidir. Kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaret marka kapsamında değerlendirilebilir. Ticarete konu edilebilir.

Marka, tasarım, coğrafi işaret ve endüstriyel tasarım konularında danışmanlık yapma, bu konularla ilgili olarak muhatap kişileri temsil etme, gerekli girişimlerde bulunma ve işlemleri yürütme yetkisine sahip olan, sicile kayıtlı gerçek ya da tüzel kişileri ifade eder.

Nis Anlaşması kapsamında, Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırmasına İlişkin hükümleri düzenlemektedir. Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan marka tescil başvurularında esas alınacak Mal ve Hizmet Sınıflandırma Listesi 45 sınıftan oluşmaktadır.

Bir projenin birlikte üstlenilmesi için bir araya gelen iki veya daha fazla iş grubunun aralarında yaptıkları ticaret sözleşmesidir.

Pazar potansiyeli, potansiyel müşteriler, ön maliyet analizi, tahmini ticari değer, olumlu ve olumsuz yönler ile kullanım alanı gibi bilgileri içeren rapordur. TTO Başkanlığı, yönettiği portföy kapsamında Kurumun fikrî mülkiyet sahibi olduğu fikrî ürünün teknoloji transferine konu olabileceğini değerlendirmesi veya kendisine yapılan teknoloji transfer bildirimini takiben ön analiz raporu hazırlar veya hazırlatır.

Patent, bir kişi ya da gruba fikrî mülkiyetinde olan bir şeyi üretme, satma, ithal etme ve kullandırma haklarını 20 yıl süreyle sağlayan yasal izindir. Teknolojinin her alanındaki buluşlara yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması şartıyla patent verilir. Patent koruması elde edebilmek için buluşla ilgili teknik bilginin patent başvurusunda kamuya açılmış olması gerekmektedir. Patent, ticarileştirilebilir.

Birden fazla ülkeye yapılacak patent başvurularının araştırma ve inceleme işlemlerinin uluslararası otorite olan kuruluşlardan herhangi birinde yapılmasını ve bu şekilde hazırlanan raporların daha sonra başvurunun yapıldığı ülkenin yetkili kurumu tarafından değerlendirerek patentin verilmesini sağlamayı amaçlayan anlaşmadır. Böylece hem başvuru sahipleri hem de Antlaşma'ya taraf ülkelerin patent kurumlarının araştırma ve inceleme işlemleri için harcadıkları zaman, emek ve para azaltılmaktadır. Patent İş Birliği Antlaşması, Antlaşma'ya taraf ülkelerdeki ulusal mevzuatı hiçbir zaman ortadan kaldırmamaktadır. Başvuru sahipleri, patent başvurularını isterlerse ulusal mevzuatın öngördüğü biçimde isterlerse de Patent İş Birliği Antlaşması'nın öngördüğü biçimde yapabilmektedirler. Patent İş Birliği Antlaşması'nın öngördüğü biçimde başvuru yapılması hakkı sadece bu Antlaşma'ya taraf ülkelerin vatandaşlarına tanınmaktadır.

Patent, faydalı model ve entegre devre topografyası konularında danışmanlık yapma, bu konularla ilgili olarak muhatap kişileri temsil etme, gerekli girişimlerde bulunma ve işlemleri yürütme yetkisine sahip olan sicile kayıtlı gerçek ya tüzel kişileri ifade eder.

Paris Sözleşmesi’ne taraf olan ülkelerin herhangi birinden yapılan bir başvuru ile tüm taraf ülkelerde patent koruması elde edilmesi amacıyla imzalanan uluslararası bir antlaşmadır.

TÜBİTAK Enstitülerinde çalışan araştırmacılar tarafından veya TÜBİTAK fonlarıyla yürütülen ve kamu yararı ortaya koyan projelerde geliştirilen buluşların tescil ve koruma işlemlerinin yapılabilmesi için buluşçular tarafından doldurulup TTO Başkanlığına sunulması gereken matbu formdur.

Lisans alanın, lisanlanan teknolojiyi kullanarak üretip sattığı her üründen elde ettiği kazançtan, belirlenen oran ve aralıklarla lisans verene ödediği bedeldir.

Rüçhan, önceden kaynaklanmış bir hak nedeniyle sıralamada öne geçme (öncelik elde etme) hakkıdır. Karşılıklılık ilkesinden doğan haklar dışında, Paris Sözleşmesi’ne veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması’na taraf ülkelerin herhangi birinden yapılan fikrî mülkiyete konu her türlü başvuru için sözleşmeye taraf başka bir ülkede de uluslararası koruma talebinde bulunulması halinde, tüm taraf ülkelerde korumanın başlatılma tarihi ilk yapılan başvuru tarihi kabul edilir.

Buluşun, teoriden ziyade pratiğe dönüştürülebilir olması gerektiğini ifade eden patentlenebilirlik kriteridir.

Sanayi ve tarımdaki buluşların, yeniliklerin, yeni tasarımların ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları adına veya ticaret alanında üretilen ve satılan malların üzerlerindeki üreticisinin veya satıcısının ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin sahipleri adına kayıt edilmesini ve böylece ilk uygulayıcıların ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi bir haktır. Patent, marka, faydalı model, tasarım, entegre devre topografyası, coğrafi işaret ve yeni bitki çeşitleri kapsamında koruma sınai mülkiyet kapsamında değerlendirilmektedir. Sınai mülkiyet sahipleri, mülkiyetlerinin kullanımını lisanslayabilir.

Patent başvuru belgelerinde, buluşun detaylı olarak anlatıldığı kısımdır. Teknik alanda uzman kişiler tarafından yazılır. Buluşun teknik alanı, tekniğin bilinen durumu ve amaçları gibi konular hiçbir şey gizlenmeden açıklanır.

Ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.

Patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgiler dağarcığıdır.

Buluşun çözüm bulduğu teknik alanda, genel literatür bilgisi ve tecrübeye sahip olduğu varsayılan ve buluşla ilgili olarak ortalama yetkinliğe (anlama, çözümleme ve geliştirme) sahip olduğu düşünülen kimsedir.

Lisans sözleşmesi kapsamında fikrî mülkiyet sahibinin, haklar üzerinde tasarruf yetkisi vermesinin karşılığında elde edeceği gelir/kazançtır.

TÜBİTAK Enstitülerince geliştirilen veya fikrî hak iyeliği TÜBİTAK’ta bulunan fikrî ürünlerin ticarileştirilmesine yönelik olarak teknoloji transfer taleplerinin bildirildiği, teknoloji transferi talebinde bulunan birimin doldurması gereken ve TTO Başkanlığınca hazırlanan matbu formdur.

TÜBİTAK’ın sahip olduğu fikrî mülkiyet haklarının ve sair hakların koruma altına alınması, ticarileşme süreçlerinin belirlenmesi ve bu kapsamda transfer süreçlerinin yönetimi konularında TÜBİTAK Teknoloji Transfer Ofisi Başkanlığı Çalışma Usul ve Esasları kapsamında faaliyet gösteren birimdir.

Lisans alana verilecek olan teknolojinin alt bileşenlerini içeren liste ve teknolojiye ilişkin ilgili teknik dokümanları içeren bilgi paketidir.

Teknoloji transferi; gelişmiş teknolojinin bir ya da daha çok kuruluşa, ihtiyaçları doğrultusunda başarılı bir şekilde adapte edilmesidir. Transfer edilen teknoloji, alıcı veya alıcılar için yenilik olarak değerlendirilebilir. Teknoloji transferinden bahsedilebilmesi için en az bir alıcı bir de kaynak (verici) olması gerekir. Transfer; kaynak, alıcı, ikisi birlikte veya üçüncü kişiler tarafından başlatılabilir. TÜBİTAK’ta basit lisans, inhisari lisans, devir ve ortaklık sermayesi koyma yöntemleri benimsenmiştir.

Kişinin; sanatsal, bilimsel ve dijital çalışmaları gibi her türlü fikrî emeği ile meydana getirdiği ürünler üzerindeki hak sahipliğini ifade eden ve hukuken koruma altına alınmış olan haklardır. Telif hakkı, ticarete konu olabilir ya da lisanslama yöntemleriyle kullanım hakkı verilebilir. Bilgisayar yazılımları telif hakkı kapsamında değerlendirilmektedir.

Yetkili otorite tarafından gerekli inceleme yapıldıktan sonra şartların sağlanması halinde fikrî ürün üzerindeki hak sahipliğinin üçüncü kişilere açıklanmasıdır. 

Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization) (WTO) mevzuatı çerçevesinde yer alan ticaretle bağlantılı fikrî mülkiyet haklarını düzenleyen bir anlaşma olarak uluslararası ticaret sistemine 1995 yılında eklenmiştir. Amacı; uluslararası ticaretteki engelleri ve düzensizlikleri azaltmak, fikrî mülkiyet haklarının uygulanmasına ilişkin usul ve önlemlerin ticaret için bir engel teşkil etmesini önlemektir. TRIPS, çerçeve anlaşma olup üye ülkeler ulusal mevzuatlarını hazırlarken kabul edilen asgari standartlara uymak zorundadır.

TÜBİTAK TTO bünyesinde, Teknoloji transferine ilişkin ticarileştirme süreçlerini yürüten ve bu süreçleri yürütürken ilgili birimler ile iş birliği yapan müdürlüktür.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bağlı, özel bütçeli, bağımsız ve yasal bir kuruluştur. TÜRKPATENT, Türkiye'nin teknolojik gelişimine katkıda bulunmak, ülke genelinde serbest rekabet ortamını sağlamak, araştırma geliştirme faaliyetlerinin ilerlemesini mümkün kılmak üzere; kanunla düzenlenmiş patent, marka ve endüstriyel mülkiyet haklarının oluşması, korunması ve bu haklara ilişkin yurt içi, yurt dışı bilgi ve belgeleri kamu yararına sunmak gibi bir gayeye sahiptir.

1971 Strazburg Anlaşmasıyla patent ve faydalı model için 8 sınıftan oluşan hiyerarşik bir sistem oluşturulmuştur. Sınıflar şu şekildedir;  A) İnsan İhtiyaçları, B) İşlemlerin Uygulanması; Taşıma,  C) Kimya; Metalürji,  D) Tekstil; Kâğıt, E) Sabit Yapılar (İnşaat), F) Makine Mühendisliği; Aydınlatma; Isıtma; Silahlar; Tahrip malzemeleri, G) Fizik, H) Elektrik

Uluslararası tescil işlemlerini gerçekleştirebilmek adına TTO Başkanlığınca Değerlendirme Komisyonuna sunulan rapordur. Değerlendirme Komisyonu, bu rapora istinaden, tescil işleminin ülke dışında gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğine ve gerçekleştirilirse hangi ülkelerde bu işlemin yürütüleceğine ilişkin karar verir.

Tecrübe ve denemeler sonucu elde edilen uygulamaya yönelik, gizli, esaslı ve belirlenmiş bilgi paketidir.