Arama

Teknoloji Hazırlık Seviyesi (THS) değerlendirmesi bilim, teknoloji ve yenilik (BTY) sistemlerinde teknolojilerin mevcut seviyesinin belirlenmesi, proje başvurularının doğru aktör/destek mekanizmalarına yönlendirilmesi ve böylelikle kaynakların etkin, hedef odaklı kullanımını sağlaması açısından önem kazanan bir süreçtir.

TÜBİTAK’ın “akademik ve endüstriyel Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine destek vermesi” ve “belirlenen ulusal önceliklere hizmet eden Ar-Ge çalışmalarını gerçekleştirmesi” görevleri göz önünde bulundurulduğunda, kendi süreçlerinde kullanmak amacıyla bir Teknoloji Hazırlık Seviyesi belirleme metodolojisi oluşturması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

2018 yılında TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Dairesi (BTYPD) tarafından ülkemize özgü  “Teknoloji Hazırlık Seviyesi (THS) Belirleme Soru Setleri” ve “Teknoloji Hazırlık Seviyesi (THS) Hesaplama Metodolojisi” geliştirilmiştir.  THS belirleme metodolojisi geliştirme çalışması ilgili ulusal ve uluslararası akademik literatür taraması yapılarak elde edilen bilgiler; ülkemizdeki yasal düzenlemeler ve ilgili mevzuatların incelenmesi, BTY ekosistemi içerisindeki aktörler ve alan bazlı olarak yetkin akademisyenler ile araştırmacıların görüşlerinin alınması ve tüm girdiler sonucunda soru setlerinin oluşturulması aşamalarından oluşmaktadır.

Geliştirilen Teknolojik Hazırlık Seviyesi (THS) soru setlerinin kullanılmasıyla, TÜBİTAK tarafından desteklenen Ar-Ge ve Yenilik projelerinin teknolojik ilerlemeyi sağlama başarısı ve seviyelerinin ölçülebilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda THS soru setlerinin Ar-Ge yenilik destekleri süreçlerine entegrasyonu, “beklenen” (ex-ante) ve “gerçekleşen” (ex-post) etki analizlerinin gerçekleştirilmesine yönelik önemli bir adımdır.

THS soru setleri; ürün ve teknolojilerin geliştirilme safhaları, yasal izin prosedürleri ve mevzuatları göz önünde bulundurulduğunda, sektörel olarak farklılaşmaktadır.

Yaygın olarak kullanılan THS soru ve tanımları çok genel, mühendislik ve donanım odaklıdır. Teknolojilerin kendilerine has yapısı ve geliştirme aşamalarındaki farklılıklar göz önüne alınarak TÜBİTAK BTYPD tarafından Genel-Mühendislik-Sistem Geliştirme, Yazılım, Sağlık Sektörü Tıbbi Cihaz Geliştirme, Sağlık Sektörü İlaç ve Tedavi Geliştirme, Sağlık Sektörü Tanı ve Tanı Kiti Geliştirme, Tarım ve Hayvancılık Tarla ve Bahçe Biyoteknolojisi, Tarım ve Hayvancılık Bitki Koruma ve Toprak Besleme ve Tarım ve Hayvancılık Hayvan Yetiştirme\Besleme olmak üzere toplam 8 farklı THS soru seti oluşturulmuştur. Hazırlanan THS metodolojisi ve soru setleri ilk kez TÜBİTAK 2020-1 dönemi başvuru süreçlerine entegre edilmeye başlanmıştır.

Soru grupları her bir THS için oluşturulduktan sonra bazı teknik terimleri anlaşılır hale getirmek adına “Terimler Sözlüğü” oluşturulmuştur. THS sorularını cevaplayacak kişilere yol gösterici nitelikte olan bu sözlüğe aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:

TÜBİTAK süreçlerinde kullanılması planlanan THS belirleme metodolojisinde 6’lı skala benimsenmiş olup; her bir soru için tamamlanma yüzdesi belirlenirken, rakam seçtirmek yerine tamamlanma oranı işaretlenmektedir (Şekil 1).

Şekil 1. THS Belirlemeye Yönelik Sorulan Sorularda Tamamlanma Derecesi Ölçümü

Her bir soru için tamamlanma oranı elde edildikten sonra söz konusu THS’de kaç soru varsa soruların tamamlanma yüzdeleri toplanarak soru sayısına bölünmektedir.

Teknoloji Hazırlık Seviyelerine ilişkin tüm Ar-Ge adımları göz önünde bulundurularak, ilgili mevzuatlara ve standartlara uygun bir şekilde hazırlanan soru gruplarının hesaplama yönetimde her bir soruya eşit ağırlık verilmektedir. %80 tamamlanma oranını geçen THS tamamlanmış kabul edilmektedir. Projenin teknoloji hazırlık seviyesi belirlenirken tamamlanmamış herhangi bir THS varsa o seviyeden sonraki THS’lerin tamamlanıp, tamamlanmamış olması projenin THS’sine etki etmemektedir.

Eksik kalan ilk THS’den önceki tamamlanmış son THS o projenin THS’si olarak belirlenmektedir. Örnek vermek gerekirse; bir proje THS 1, THS 2 ve THS 4 ü tamamlamış ancak THS 3 tamamlanmamış gözüküyorsa, projenin THS’si 2 olarak belirlenmektedir (Şekil 2).

Şekil 2. THS Belirleme Örneği

THS belirleme araçları bir araya getirildiğinde her bir THS özelinde tanımlar, soru grupları, her bir faaliyetin tamamlanma seviyesi ve gerçekleştirilen faaliyetin proje dahilinde/dışında olma durumu bir excel dosyasına aktarılarak hesaplama yöntemi formülleştirilmiş ve otomatik THS hesaplama aracı excel formatında kullanıma sunulmuştur.

Aşağıdaki dosyada farklı sekmelerde verilen THS soru setlerinden proje başvurunuzun konusuna veya projenizee en uygun olduğunu değerlendirdiğiniz 1 seti doldurmanız beklenmektedir. Soru seti, proje başvuru aşamasında konunun halihazırdaki seviyesi için 1 set, proje sonucunda hedeflenen seviye için 1 set olarak doldurulmalıdır. Projenizin konusunda önceden sizin ve/veya başka bir araştırma grubunun tamamladığı çalışmalarla ilgili sorulara “tamamlandı” seçeneğini işaretleyebilirsiniz. Başvuru esnasında talep edilen “hedeflenen teknolojik hazırlık seviyesi” proje dahilinde yürüteceğiniz çalışmalar ve planlamanız ışığında bu teknolojiyi projenizin bitiminde hangi THS'ye ilerletmeyi öngördüğünüze dairdir. Hedeflenen THS'den kasıt, proje dahilinde yürüteceğiniz çalışmalar neticesinde hangi THS'ye ulaşmış olmayı hedeflediğinize dair sizin öngörünüzdür.

Hesaplamanın doğru olabilmesi için seçilen THS setindeki tüm sorulara "X" (büyük x harfi) işareti ile cevap verilmesi gerekmektedir. Ortalama tamamlanma yüzdesi 80 ve üzeri olan son THS; projenin teknolojik hazırlık seviyesi olarak kabul edilmektedir. X olarak işaretlenen tamamlanma oranlarına göre teknolojik hazırlık seviyesi, soru setinin en sağ ve en yukarıdaki kutucuğunda otomatik olarak hesaplanmaktadır.

TÜBİTAK’ın 2012-2017 yılları arasında desteklediği Ar-Ge ve yenilik projeleri temelinde önceki dönem hedeflenen kritik ürün/teknolojilere ilişkin gelinen teknolojik hazırlık seviyesinin, fikri/sınai mülkiyet hakları birikiminin, proje çıktılarının ürünleşme/ticarileşme süreçlerinin ve bu süreçleri destekleyecek konulara ilişkin deneyimlerin belirlenmesine ilişkin olarak, söz konusu dönemdeki ilgili destek programlarının proje yürütücülerine 2019 yılında kapsamlı bir anket çalışması yapılmıştır. Anket,  aşağıdaki destek programlarından Ar-Ge ve yenilik desteği almış proje yürütücülerine iletilmiştir:

• TÜBİTAK 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı 
• TÜBİTAK 3501 - Kariyer Geliştirme Programı 
• TÜBİTAK 1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı 
• TÜBİTAK 1005 - Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı 
• TÜBİTAK 1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı
• TÜBİTAK 1505 - Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı
• TÜBİTAK 1507 - TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı

• TÜBİTAK 1511 - Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı

  

  Şekil 3. “Proje Çıktı Anketi” Bölümleri ve Kapsamları

  “Proje Çıktı Anketi”, 6 sektördeki (otomotiv, makina imalat, BİT, enerji, sağlık, tarım ve gıda) öncelikli 100’ü aşkın teknoloji alanında 13 binden fazla proje yürütücüsüne iletilmiş, 4107 proje yürütücüsünden katkı alınmıştır. Seçilen 6 sektörde desteklenen tüm projelerin %32’si analiz edilmiş olup, ankete cevap veren projeler önemli bir örneklem oluşturmaktadır. Dolayısıyla bu analiz ile ulaşılan bulgular, tüm desteklenen projeler konusunda anlamlı yorumlar yapılabilmesine imkan tanıyacak niteliktedir. Analize tabi tutulan proje sayılarının sektörlere göre dağılımı Tablo 1 ‘de verilmektedir.

  

  Tablo 1. Proje Çıktı Anketlerinde Değerlendirmeye Tabi Tutulan Proje Sayıları

  “Proje Çıktı Anketi”nin 2. bölümünde proje yürütücülerine, her Teknolojik Hazırlık Seviyesinin (THS) gerektirdiği çalışmaların tamamlanma durumları sorulmuştur.  Bu bölümde TÜBİTAK BTYPD tarafından geliştirilen özgün “Teknoloji Hazırlık Seviyesi Belirleme Soru Grupları” ve “Teknoloji Hazırlık Seviyesi Hesaplama Metodolojisi” kullanılmıştır.

NOT: 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı "Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname"de belirtilen 106 no.lu maddeye istinaden Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nun (BTYK) kuruluş kanunu olan 77 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmıştır. İlgili madde aşağıdaki gibidir:

"MADDE 106- 16/8/1983 tarihli ve 77 sayılı Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Kurulmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır."

Websayfamızda BTYK ile ilgili bulunan içerik arşiv amacıyla yayımlanmaya devam edilmektedir.

Öte yandan, yeni düzenlemeye göre 10/7/2018 tarihli ve 1 sayılı "Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" ile Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu" (BTYPK) kurulmuştur. 15/7/2018 tarihli ve 4 sayılı "Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" kırkbirinci bölüm madde 584 (3) no.lu fıkra ile "TÜBİTAK yukarıda belirtilen bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerine ilişkin genel usul ve esasların belirlenmesinde Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu ve diğer ilgili politika kurullarıyla koordinasyon içerisinde çalışır." denilmektedir. 9/10/2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2018/196 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Cumhurbaşkanlığı Politika Kurullarının üye atamaları yapılmış olup, TÜBİTAK Başkanı Sayın Prof. Dr. Hasan Mandal da BTYPK'nın üyesi olarak atanmıştır.

----------------------

Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) 4 Ekim 1983 tarih ve 77 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kurulmuştur.

Yüksek Kurulun KHK ile belirlenen görevleri; uzun vadeli bilim ve teknoloji politikalarının tespitinde hükümete yardımcı olunması, hedeflerin saptanması, öncelikli alanların belirlenmesi, plan ve programların hazırlanması, kamu kuruluşlarının görevlendirilmesi, özel kuruluşlarla işbirliği sağlanması, gerekli yasa tasarıları ve mevzuatın hazırlanması, araştırıcı insan gücünün yetiştirilmesinin sağlanması, özel sektör araştırma merkezlerinin kurulması için tedbirler alınması, sektörler ve kuruluşlar arasında koordinasyonunun sağlanmasıdır.

BTYK, 77 sayılı KHK’nın 3. Maddesi çerçevesinde, 8 Haziran 2011 ve 4 Temmuz 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan KHK’larla Bakanlık teşkilatlarında yapılan değişiklikler dikkate alınarak, Başbakanın başkanlığında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı, Maliye Bakanı, Milli Eğitim Bakanı, Milli Savunma Bakanı, Sağlık Bakanı, Orman ve Su İşleri Bakanı ile YÖK Başkanı, Hazine Müsteşarı, Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı, TAEK Başkanı, TÜBİTAK Başkanı ile bir yardımcısı, TRT Genel Müdürü, TOBB Başkanı, TÜSEB Başkanı  ve YÖK’ün belirleyeceği, konu ile ilgili gelişmiş bir üniversitenin seçeceği bir üyeden oluşur. Gerektiğinde diğer Bakanlar ile araştırma kuruluşlarının sorumluları ve uzman kişiler de BTYK’ya davetli sıfatıyla katılım sağlayabilirler.

İlk toplantısı 9 Ekim 1989 tarihinde gerçekleşen BTYK’nın sekretarya faaliyetleri TÜBİTAK tarafından yürütülmektedir. Daha önceki toplantılarda alınan kararlara, TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı’nın www.tubitak.gov.tr/btyk adresli internet sitesinden erişilebilmektedir.  

20 yıllık sürede (1983 – 2004) sadece 9 kez toplanan BTYK, 2004 – 2016 yılları arasında düzenli olarak yılda iki kez olmak üzere toplam 20 kez toplanmıştır (Şekil 1). 

BTYK’nın 29. toplantısı 17 Şubat 2016 Çarşamba günü "Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Kararları ve Gelişmeleri" ana gündemi ile gerçekleştirilmiştir.

Şekil 1. BTYK’nın 1989-2016 Yılları Arasında Yaptığı Toplantılar

BTYK Toplantıları

Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında hayata geçirilen INNOFOOD Projesi’nin kapanış Gebze'de yer alan TÜGİP Gıda İnovasyon Merkezi'nde, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil’in ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal'ın katılımıyla gerçekleşti.

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nin nihai faydalanıcısı ve Giresun Ticaret Borsası, Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası ile Gaziantep Ticaret Borsası’nın bölgesel ortak olduğu bu önemli buluşmada, ülkemiz gıda sektöründe önemli bir dönüm noktası olan INNOFOOD Projesi ile elde edilen başarıları paylaşmak ve gelecekteki iş birlikleri için sektör paydaşları bir araya geldi. 

Türkiye, Dünya’da Lider Üretici

Etkinliğin açılış konuşmasını gerçekleştiren Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil, gıda mamulleri ihracatında 2023 yılında yüzde üç buçuk artış olduğunu yirmi altı milyar dolar olarak gerçekleştiğini kaydetti. Yozgatlıgil, “Bu kapsamda yirmi senedir net ihracatçı konumunda olan gıda sanayi gücünü ağırlıklı olarak tarımsal üretimden almaktadır. Öte yandan dünya gıda ve içecek ihracatında Türkiye tarım ürünleri ihracatıyla yirmi birinci sırada bulunmaktadır. Küresel ihracattan yüzde bir buçuk pay almış olan ülkemizin birim ihracat değeri yaklaşık 1.2 dolar kilogram başınadır” diye konuştu. 

Küresel ölçekte Türkiye, üretilen tarımsal üründe 68 milyar Amerikan Doları ile ilk 10 sırada yer aldığını bildiren Yozgatlıgil, Avrupa’da birinci sırada olan Türkiye’nin özellikle fındık, kayısı, incir ve kiraz üretiminde dünyada lider üretici konumunda olduğunun altını çizdi. Yozgatlıgil, “Türkiye gıda ürünlerinin üretimi, işlenmesi Avrupa ve Orta Doğu’nun pazarlarında ihracatı konusunda da bölgesel üst konumdadır. Türkiye’nin 600 milyon nüfusa ulaşan yakın coğrafyasında önemli bir ekonomi oluşturdu ve şu anda yüzde 1.5 civarında olan bu bölgedeki pazar payını kısa zamanda önümüzdeki on yıl içerisinde yüzde üçe çıkarmayı hedefliyor” dedi. 

“İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik günümüzde önemli”

Her sene gıda ve içecek sektöründe iki bin yeni işletmenin kurulduğunu söyleyen Yozgatlıgil, sözlerine şöyle devam etti:

 “Bu işletmelerin yüzde 99’u KOBİ niteliğinde. Bu rakamlara baktığımızda Türkiye açısından tarım ve gıda sektörlerinden elde edilecek gelir artışı, toplum refahı ve yaşam kalitesini artırmada önemli bir potansiyel taşımaktadır. Diğer taraftan tarım, gıda ve bunlarla ilgili araştırma, teknoloji geliştirme ve inovasyon süreçleri hızla artan dünya nüfusu, iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik olguları hiç olmadığı kadar günümüzde önemli hale gelmiştir.” 

2023 yılında 19 ülkede 27 gıda ihracat yasağı

2023 yılında 19 ülkenin 27 gıdada ihracat yasağı uyguladığını aktaran Yozgatlıgil, iklim krizinin küresel gıda ticaretine bir yansıması olan bu değişimin gıdada yerelleştirilmiş çözümlerin giderek önem kazandığının en açık göstergesi olduğuna değindi. Yozgatlıgil, “Sektörün ekonomi içindeki yerine, önemine, dış ticaret dengesine katkısına, birim icraat değerini artırma ve katma değerli yeni ürünler oluşturma gereksinimine baktığımızda INNOFOOD projemizin çok önemli bir boşluğu dolduracağı aşikardır” diye konuştu. 

Toplam bütçe yaklaşık 27 milyon avro

Toplam bütçesinin yaklaşık 27 milyon avro olduğunu kaydeden Yozgatlıgil, Türkiye’de faaliyet gösteren başta filiz işletmeler ve KOBİ’ler olmak üzere gıda ve içecek imalat sektörünün AR-GE ve inovasyonuna dayalı kurumsal kapasitelerini güçlendirmek, gıda kayıplarını azaltmak, katma değerli ürünlere hem işletmelerin hem de bölgenin rekabet güçlerini arttırmak ve sürdürülebilir gıda AR-GE güvenliğine katkı sağlamanın öncelikli hedefleri olduğunu vurguladı. 

Yozgatlıgil, “Ülkemizde gıda sanayilerinin bu kapsamda ve geniş imkânlara sahip bir altyapı ilk defa hayata geçirilmiştir. TÜGİP Gıda İnovasyon Merkezi, Gaziantep’teki kilo ölçekli entegre Antep fıstığı işletme tesisi, Şanlıurfa ve Giresun’da kurulan gıda araştırma ve analiz merkezleri bütünsel olarak gıda sanayiine ve dolayısıyla ekonomiye çok önemli katkılar sağlama potansiyeline sahiptir” şeklinde konuştu.

Giresun ve Şanlıurfa laboratuvarları sayesinde analiz yapılacak

Gıda sanayi firmaları, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, çatı kuruluş temsilcilerinin sektörün sorunlarını tartışmakta olduğunu bildiren Yozgatlıgil, dünyada ve Türkiye’de öne çıkan tematik alanlar için ileriye yönelik yol haritaları çıkarmakta, yeni araştırma ve inovasyon alanları belirleyerek iş birliğiyle yürütülecek platform programlar ve projeler tanımlamakta olduğunu anlattı. Yozgatlıgil, “Giresun ve Şanlıurfa laboratuvarlarında bulunan ileri teknolojili analiz cihazları sayesinde gıda ürünlerinde bölgede yapılamayan analizler yapılacaktır. Bölgedeki gıda endüstrisinin yenilikçi ve rekabetçi yapısına katkı sağlanması yönünde bölge üniversiteleriyle iş birliği, projeler şekillendirmeye şimdiden başlanmıştır” diye konuştu. 

2 patent alındı

Yapılan çalışmalar sonucunda proje kapsamında TÜGİB platformuna bugüne kadar 43 büyük işletme, 28 KOBİ, 24 mikro işletme, 52 filiz işletme, 14 STK, 13 üniversite ve 2 TEKNOPARK olmak üzere 176 üyenin kaydolduğunu vurgulayan Yozgatlıgil, “Bu üyelere 21 adet yeni ürün geliştirip prototipi yapılmıştır. Bu ürünlerden 12’si başarıyla ticarileştirilmiştir. Ayrıca 15 adet patent başvurusunda bulunulmuş ve ikisinde süreç tamamlanıp patent alınmıştır” diye konuştu. 

“Bugün esasında kapanış değil de, yeni bir başlangıç için sizlerle birlikteyiz”

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, konuşmasında şunları vurguladı: "Bugün aslında bir proje kapanışını değil, yeni bir başlangıcı kutlamak için buradayız. Bana göre, projenin açılışından daha önemli bir aşamadayız çünkü bu süreçte öğrendiklerimizi şimdi ortaya koyuyoruz."

Ayrıca projenin altyapıları ve paydaşlarıyla birlikte her dönemde ziyaret edilmesinin önemine vurgu yaparak TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal şunları söyledi: "2010'lu yıllardan önce başlayan ancak resmi olarak 2018 yılından itibaren devam eden bir proje. 2018’de projeye başladığımızda, pandemi öncesi bir dönemdi ve gıdaya olan ihtiyaç ile iklim değişikliği, iklim krizi henüz bu kadar görünür değildi. Özellikle pandemi ile birlikte gıda-arz güvenliğinin önemi arttı. Geleceğe baktığımızda, iklim kriziyle birleştiğinde, gıda, insanların yaşam sürecini toplumsal, sosyolojik ve ekonomik anlamda etkileyecek en önemli başlık olacak."

Prof. Dr. Hasan Mandal, "Bu projeyi, daha doğrusu platformu değerli kılan, onun iş modelidir. INNOFOOD projesi sadece bir araştırma projesi veya araştırma altyapısı olmanın ötesinde, TÜGİP, Türkiye Gıda İnovasyon Platformu'nun bir parçasıdır. İhtiyacımızın ne olduğunu belirlemenin yanı sıra, bu ihtiyacı nasıl çözeceğimiz de büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, INNOFOOD projesini ön plana çıkardık, ancak arka planda platforma daha fazla odaklandık. TÜGİP markası şu anda INNOFOOD markasının önündedir ve bu durumdan memnuniyet duyuyorum. Gelecekte bu projeler daha da anlam kazanacaktır." 

“INNOFOOD projesini kapatırken esasında platformun da geleceğini de konuşuyoruz”

“Bugün INNOFOOD projesini kapatırken esasında platformun da geleceğini de konuşuyor olacağız. Çünkü bu binada bulunan altyapı diğer üç şehrimizdeki altyapılarla birlikte TUGIP devam edecek ve birçok ülkede de örnek göstermeye çalıştığımız bir yapı. Sadece bu altyapıyı kullanmanın ötesinde birbirimizden öğrenmeye çalıştığımız, yani ‘nasıl’ sorusunun cevabını bulmaya çalıştığımız bir ortam ve ben bunun birlikte öğrenmek, birlikte geliştirmek ve birlikte başarma yaklaşımı noktasında çok kıymetli olduğunu düşünüyorum.”  diyen Mandal, başlangıçta planlanmasa da buranın bir girişim ekosistemiyle de buluşması noktası haline gelmesinden duyduğu memnuniyeti paylaştı: “Büyük kurumsal firmalarımız var. Ama aynı zamanda gıda alanında da, yazılım sektöründe olduğu gibi, diğer dijital teknoloji tabanlı yapılarda olduğu gibi girişim ekosistemini kuvvetlendirebilecek bir ortam oluşturduk. Bu anlamda sadece firmaların birbirinden öğrendiği değil, aynı zamanda geleceğin firmalarının da birbirinden öğrenebilecekleri yapı noktasında bizim için de ilklerden birisi. Bizim derken ülkemiz için de iyi örneklerden birisi.”

MARTEK’in öneminden de bahseden Mandal, “Teknopark mevzuatının 4691 sayılı kanun kapsamındaki sunulan imkanların hepsi bu binada veriliyor. Bu da önemli bir ayrıcalık. Bunu özellikle yurtdışındaki paydaşlarımıza aktardığımızda, bunu çok özel bir statü olarak anlıyorlar. Biz de öyle istiyoruz zaten. Bu çok güzel bir iş modeli.” dedi.

Konunun uluslararası boyutuna da dikkat çeken Mandal, bu platformun aynı zamanda uluslararası görünürlüğümüzü ve uluslararası iş birliklerimizi de artırmak için önemli bir konumda olduğunu vurgulayarak ”Örnek vermek gerekirse bu bir Avrupa Birliği Projesi olabilir, Birleşmiş Milletler Teknoloji Bankası'nın bir uygulama aracı noktasında da olabilir. Bu hafta başında Gana'daydım. Afrika'daki en gelişmiş ülkelerden birisi. Bunu özellikle söylüyorum. Ama baktığımız zaman hala katma değer noktasında gelişebilecek çok fazla alan var. Ellerinde ürünleri var, o ürünlerin katma değerini arttırabilecek çok basit uygulamalar var. Bu mevcut platformun sadece kendi ülkemiz için değil, özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın da hedef gösterdiği dost müttefik coğrafyalarda gelişmekte olan, az gelişmiş olan bu ülke coğrafyalarına da hizmet etme potansiyelinin şu anki mevcut halinden çok daha fazla olabileceğine inanıyorum. Proje tamamlanmış olabilir ancak sonrasında ülkemiz için ve aynı zamanda uluslararası boyutta heyecan ve sorumluluk ile yeni bir başlangıç olacağını düşünüyorum.” diye konuştu.

Konuşmalar sonrasında INNOFOOD Proje Koordinatörü Doç. Dr. Cesarettin Alaşalvar ve INNOFOOD TA Takım Lideri Deniz Bayhan INNOFOOD Projesi Faaliyetleri ve Kazanımları ile ilgili sunumlar gerçekleştirdi. 

Gaziantep Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Akıncı, Giresun Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ünal Şensoy ve Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Serhat Karadağ da INNOFOOD Projesi Bölgesel Paydaşların Faaliyetleri ve Kazanımlarına ilişkin bilgilendirmelerde bulundu. 

Son olarak da CATALYSADE, CEO’du ve TÜBİTAK-TEMEG Grup Yürütme Kurulu Üyesi Dr. Sanem Yalçıntaş moderasyonunda Deneyim Paylaşım Oturumunda Rol Model ve Teknik Destek Programı ele alındı. 

TÜGİP ve Gıda İnovasyon Merkezi'nin Rolü

INNOFOOD projesi, Türkiye'nin gıda ve içecek sektöründe yenilikçi ve rekabetçi bir yapı oluşturmak için öncü adımlar attı. Proje kapsamında kurulan Gıda İnovasyon Merkezi ve Türkiye Gıda İnovasyon Platformu (TÜGİP), gıda sanayinin Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarını destekleyerek sektöre büyük katkılar sağladı. Bu projeler, gıda sanayinde sürdürülebilir bir geleceği hedefleyerek, Ar-Ge ve yenilik ekosistemimizin daha büyük hedeflere ulaşmasını mümkün kıldı.

Gıda İnovasyon Merkezi, TÜBİTAK MAM Yaşam Bilimleri Başkan Yardımcılığı bünyesinde ve TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi’nde 5 bin 800 metrekare kapalı alanda kuruldu. Merkez, gıda sektörünün ihtiyaç duyduğu Ar-Ge ve inovasyon çalışmaları için 9 pilot ölçekli işleme hattı ve ileri gıda analizlerinin yapılabileceği araştırma laboratuvarları ile ülkemizin en kapsamlı Ar-Ge çalışmalarına imkân vermekte. Gıda İnovasyon Merkezi, Gaziantep’teki Pilot Ölçekli Entegre Antepfıstığı İşleme Tesisi, Şanlıurfa ve Giresun’da kurulan Gıda Araştırma ve Analiz Merkezleri ile birlikte, gıda sanayine ve dolayısıyla ekonomiye önemli katkılar sağlamaya devam edecek. TÜGİP ise, gıda sanayine yönelik kapsamlı altyapısı ve geniş imkanlarıyla, Türkiye'de ilk defa bu ölçekte hayata geçirilen bir platform olarak öne çıkmakta. Bu merkezler ve platform, gıda sanayi ve TÜBİTAK MAM arasında organik bir bağ kurarak, inovasyon kültürünün sektörde yaygınlaşmasını sağlayacak.

Gelecekteki Hedefler ve Yol Haritası

TÜGİP, vizyonu ve yol haritasıyla gıda sektörüne önemli katkılar veriyor. Türkiye'de faaliyet gösteren start-uplar (girişimler) ve KOBİ'ler başta olmak üzere, gıda ve içecek imalat sektörünün Ar-Ge ve inovasyona dayalı kurumsal kapasitelerini güçlendirmek, gıda kayıplarını azaltmak, katma değerli ürünlerle hem işletmelerin hem de bölgelerin rekabet güçlerini artırmak ve sürdürülebilir gıda arz güvenliğine katkı sağlamak öncelikli hedefler arasında yer alıyor.

INNOFOOD projesi kapsamında, gıda sanayi firmaları, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, çatı kuruluş temsilcileri bir araya gelerek sektörün sorunlarını tartışmakta ve ileriye dönük yol haritaları çıkarıyor. Yeni araştırma ve inovasyon alanları belirlenerek iş birliği ile yürütülecek platform programları ve projeler tanımlanıyor, finansal destek gündemine katkı sağlanıyor. Gıda sanayicileri, yeni ürün geliştirme ve ürün iyileştirme faaliyetlerini uygun maliyetle ve kaliteli olarak ölçeklendirme şansı elde ediyor.

Gıda sanayinin ihtiyaç duyduğu alanlarda mühendis ve operatörler için teknik ve uygulamalı eğitim programları düzenlenmeye devam edecek. Giresun ve Şanlıurfa laboratuvarlarında bulunan ileri teknolojili analiz cihazları sayesinde, gıda ürünlerinde bölgede yapılamayan analizler yapılacak ve bölgedeki gıda endüstrisinin yenilikçi ve rekabetçi yapısına katkı sağlanacak.

INNOFOOD projesi, Türkiye’nin gıda ve içecek sektöründe Ar-Ge ve inovasyon odağı olarak önemli bir başarıya imza attı. Kurulan merkezler ve platform sayesinde, teknolojiye sahip olanlar ile teknolojiye ihtiyacı olan kurum ve kuruluşlar birlikte çalışarak üretmeye ve büyümeye devam edecek. TÜGİP ve Gıda İnovasyon Merkezi, gelecekte de sektöre yenilikçi çözümler sunarak, Türkiye'nin gıda sanayisinde rekabet gücünü artırmaya devam edecek.

Dünya Bankası Desteğiyle Yürütülecek “Türkiye Yeşil Sanayi Projesi”:

“Sanayi Kuruluşlarının Yeşil İnovasyon Faaliyetlerinin Desteklenmesi” Bileşeni

Dünya Bankası desteğiyle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından Türkiye Yeşil Sanayi Projesi yürütülecektir. Amacı Türkiye'de sanayinin sürdürülebilir ve verimli yeşil dönüşümü desteklemek olan projenin toplam bütçesi 450 milyon ABD Doları olarak belirlenmiştir.

Türkiye Yeşil Sanayi Projesi Ana Bileşenleri

Projede öngörülen süre beş yıl olup proje üç bileşenden oluşmaktadır. Birinci bileşen KOSGEB, ikinci bileşen TÜBİTAK, üçüncü bileşen Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülecektir.

1. Projenin birinci bileşeni KOSGEB tarafından yürütülecektir. Birinci bileşende KOBİ’lerin yeşil dönüşüm faaliyetlerine yönelik 250 milyon ABD Doları kredi kullandırılacaktır. Söz konusu kredi ile yenilenebilir enerji, kaynak verimliliği, atık yönetimi, döngüsel ekonomi ve benzeri tematik alanlarda sanayi işletmeleri tarafından gerçekleştirilecek faaliyetler desteklenecektir.
2. Projenin ikinci bileşeni TÜBİTAK tarafından yürütülecek olup proje bütçesi 175 milyon ABD Dolarıdır.  Proje kapsamında hibe ve geri ödenebilir finansman sağlanacaktır. Bu bileşen kapsamında firmalara yeşil dönüşüm süreçlerinde yol gösterecek mentörlük faaliyetleri ve  firmaların ihtiyaç duydukları teknoloji tabanlı çözümlerin geliştirilmesine yönelik Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri desteklenecektir. Projenin hedef aldığı kesim yeşil teknoloji, ürün veya süreçlerin geliştirilmesine yönelik yeşil yenilik faaliyetlerinde bulunan Türkiye’de yerleşik özel sektör firmalarıdır. Hedef kitle KOBİ'ler, büyük firmalar ve firma konsorsiyumları (kamu araştırma enstitüleri ve üniversiteler dahil) olabilecektir.
3. Projenin üçüncü bileşeni ve genel yönetimi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülecektir. Üçüncü bileşen olan teknik destek bileşeni altında 25 milyon ABD Doları bütçe ile aşağıda öngörülen faaliyetler yürütülecektir.

Sanayide Yeşil Dönüşüme ilişkin ihtiyaçları analiz etmek (sektör ve teknoloji bazında); Yeşil Teknoloji Taksonomisini tanımlamak; Proje ortaklarının ve paydaşlarının kurumsal kapasitelerini geliştirmek; İmalat sanayinde ve alt sektörlerde sertifikalı yeşil dönüşüm uzmanları yetiştirerek imalat sektörünün kapasitesini geliştirmek; “Yeşil Sanayi İşletmesi” sertifikasyonuna yönelik altyapıyı tasarlamak; Sektörel düzeyde yeşil dönüşüm göstergeleri geliştirmek ve sanayinin yeşil dönüşümünü takip eden bilgi yönetim sistemi kurmak; Yeşil dönüşüm konusunda ulusal düzeyde farkındalık oluşturmak.

TÜBİTAK Dünya Bankası tarafından desteklenmesi planlanan Türkiye Yeşil Sanayi Projesi’nde “Sanayi Kuruluşlarının Yeşil İnovasyon Faaliyetlerinin Desteklenmesi” başlıklı Bileşen 2 kapsamında sorumludur. Projeye ilişkin detaylı bilgi notu “Türkiye Yeşil Sanayi Projesi Bilgi Notu” adıyla aşağıda yer almaktadır.

Proje hazırlık süreci devam etmekte olup, bu süreçte hazırlanan Paydaş Katılım Planı, İşgücü Yönetim Prosedürleri ve Çevresel ve Sosyal Taahhüt Planı dokümanlarına aşağıda verilen linklerden ulaşılabilir.

• Türkiye Yeşil Sanayi Projesi Bilgi Notu
• İşgücü Yönetim Prosedürleri
• Paydaş Katılım Planı
• Çevresel ve Sosyal Taahhüt Planı
• Labor Management Procedures (LMP)
• Stakeholder Engagement Plan (SEP)
• Environmental and Social Commitment Plan (ESCP)

Güncel başvuru şartları, teknik kurallar ve detaylı bilgi için lütfen https://robot.meb.gov.tr/ sayfasını takip ediniz.

Ülkemizde mesleki ve teknik eğitimdeki niteliğin artırılması, toplumda bu alanda
farkındalık oluşturulması, ortaokul ve dengi okullar, ortaöğretim ile yükseköğretim
öğrencilerinin eğitim süreçlerinde edindikleri bilgiyi beceriye dönüştürebilmeleri, ürün
geliştirebilmeleri, bilimsel düşünebilmeleri, girişimci ve rekabetçi bireyler olarak
yetiştirilmeleri, öğrencilere endüstriyel ve teknolojik gelişmelerin tanıtılması, sergilenmesi ve
bu konudaki deneyimlerinin paylaşılması, öğrencilerin kendilerine güven duyabilmeleri,
sosyal ilişkilerde anlayışlı ve saygılı olabilmeleri amaçları doğrultusunda TÜBİTAK'ın paydaşlığında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Uluslararası MEB Robot Yarışması düzenlenmektedir. Mesleki eğitimi tanıtma ve mesleki
eğitime yönlendirme kapsamında bu yılki yarışmada ortaokul ve dengi okullarda eğitim gören
öğrenciler 13 kategoride yarışmaya katılabilecektir.

Bu yıl 16'ncısı Erzurum'da 16-19 Ekim 2024 tarihlerinde yapılacaktır. Temel
Seviye Çizgi İzleyen (ortaokul ve dengi okullar), Tasarla-Çalıştır (ortaokul ve dengi okullar),
Tozkoparan Robot (ortaokul ve dengi okullar), İleri Seviye Çizgi İzleyen, İnsansız Hava Aracı
(Mini Drone), Mini Sumo, Tasarla-Çalıştır, Yumurta Toplama, Labirent Ustası, RC Sabit
Kanat Uçak, Serbest Proje, Su Altı Robot (SAR), Otonom Araç olmak üzere 13 (on üç)
kategoride gerçekleştirilecektir.

Son Başvuru Tarihi: 20 Eylül 2024

2024-2 BİGG Yatırım Çağrısı 1. Aşama başvuruları 6 Mayıs 2024 tarihinde alınmaya başladı!

1812 - TÜBİTAK Yatırım Tabanlı Girişimcilik Destek Programı - 2024-2 BİGG Yatırım çağrısı kapsamında Mükemmeliyet Mührü ile desteklenmeye hak kazanan girişimciler için destek tutarı, TÜBİTAK BİGG Fonu tarafından  %3 hisse karşılığında yatırım olarak aktarılacaktır.    

Eş yatırım alan iş planları hızlı destek uygulamasından faydalanabilecektir. Bu doğrultuda Uygulayıcı kuruluş veya kendi aralarındaki sözleşmeye göre uygulayıcı kuruluş adına hareket eden tüzel kişiler, 1812-TÜBİTAK Yatırım Tabanlı Girişimcilik Destek Programı çerçevesinde girişimlere TÜBİTAK BİGG Fonu ile beraber eş yatırım yapabilecektir. Eş yatırım taahhüdü yerine getirilen iş planları için ayrıca panel değerlendirmesi yapılmadan Mükemmeliyet Mührü verilmesi hususu BiGG Yatırım Fonu görüşü alınarak Grup Yürütme Kurulu tarafından değerlendirilerek Başkanlık tarafından karara bağlanacaktır. Eş yatırım taahhüdü yerine getirilen iş planları için çağrıya yapılan tüm iş planı başvurularının değerlendirmelerinin tamamlanması beklenmeyecektir.

Ayrıca, Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı UNIDO iş birliğinde TÜBİTAK tarafından yürütülen Küresel Temiz Teknolojiler Girişimcilik Programı (Global Cleantech Innovation Programme-GCIP) kapsamında girişimlere ek yatırım da yapılabilecektir.

GCIP Türkiye Hızlandırıcı programlarında ilk 10’a kalan finalist takımlara 5 ek ödül puanı verilecektir.

1. Aşama İş fikri başvuruları 6 Mayıs 2024 – 5 Temmuz 2024 tarihleri arasında aşağıdaki dosya listesinde yer alan 149 Uygulayıcı Kuruluş tarafından alınacaktır. Uygulayıcı Kuruluşlar girişimcilerin iş fikirlerinin toplanması, değerlendirilmesi, seçilen iş fikirlerinin iş planına dönüştürülmesine yönelik eğitim, rehberlik, kuluçka vb. hizmetler ile iş fikirlerinin doğrulanması ve girişimcinin TÜBİTAK’a sunacağı iş planı önerilerinin onaylanması gibi faaliyetleri gerçekleştireceklerdir. Uygulayıcı Kuruluşlar tarafından 2. Aşamaya geçmesi onaylanan iş planları 2 Temmuz 2024 – 16 Temmuz 2024 tarihleri arasında TÜBİTAK’a sunulabilecektir. BiGG Uygulayıcı Kuruluşları kendi web sayfalarında ilan edecekleri duyuru ile altı tematik alanda iş fikri başvurularını kabul edecekler. Çağrı dokümanına ulaşmak için tıklayınız.

2025 yılı içerisinde 1812–TÜBİTAK Yatırım Tabanlı Girişimcilik Destek Programı kapsamında açılması öngörülen birinci  BiGG Yatırım Çağrısının taslak takvimi de bu çağrıda duyurulmuştur.

TÜBİTAK ile BUSINESS FINLAND arasında imzalanan iş birliği protokolü çerçevesinde, otomotiv ve tekstil sektörlerinde sürdürülebilir üretim yöntemleri konusunda açılan ortak proje çağrısı kapsamında desteklenmesine karar verilen proje listesi aşağıda paylaşılmaktadır.