Başvurudan Önce Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Proje başvurusunun, Proje Başvuru Sistemi (PBS) üzerinden ve e-imza ile yapılması gerekmektedir.
ARBİS Kaydı
Proje yürütücüsü, araştırmacı ve danışmanların (yurt dışı araştırmacı ve danışmanlar dâhil) TÜBİTAK Araştırmacı Bilgi Sistemine (ARBİS) kayıtlı olmaları ve kayıtlarının güncel olması gerekmektedir.
Elektronik İmza
Başvurunun e-imza ile yapılması zorunlu olduğundan, proje ekibinde yer alan yürütücü, araştırmacı ve danışmanlar (yurt dışı araştırmacı ve yurt dışı danışmanlar hariç) proje ekibi dışındaki hak sahipleri ve tüm yürütücü/katılımcı kurum/kuruluş yetkilileri nitelikli elektronik sertifika sahibi olmalıdır.
İkamet Şartı
Proje yürütücüsü ve araştırmacıların (yurt dışı araştırmacılar hariç) Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekmektedir. (Yabancı uyruklu bir kişi Türkiye Cumhuriyeti sınırlarındaki bir kurum/kuruluşta görev yapmak koşulu ile projede yürütücü/araştırmacı olarak görev alabilir.
Proje Yürütücüsü Kurum/Kuruluş
Sivil toplum kuruluşları (vakıflar, dernekler vb.), sendikalar, odalar ve borsalar ile bunların iktisadi işletmeleri; kooperatifler, birlikler, şahıs şirketleri ve adi ortaklıklardan başvuru yapılamaz.
Projelerde Görev Alabilme Koşul ve Limitleri
Başvuru Formu ve Ekleri
Proje Başvuru Sistemi (PBS)’ne yüklenmesi gereken; “Başvuru Formu”nun ve ekleri olan “EK-1 Kaynaklar” ve “EK-2 Bütçe ve Gerekçesi” formlarının ilgili programların web sayfalarından indirilmesi, güncel formlar kullanılarak gerekli hazırlıkların yapılması, formlarda yer alan tüm maddelerin eksiksiz ve Türkçe* (başvuru formunda, İngilizce özet ve referans olarak verilen uluslararası yayınlar hariç) doldurulması gerekmektedir.
Başvuru formu, projeyi bilimsel olarak değerlendirebilecek yeterlilikte bilgi içermeli, “EK-1 Kaynaklar” ve “EK-2 Bütçe ve Gerekçesi” hariç 22 sayfayı aşmamalıdır.
Sunulan kaynak listesi metin ile ilişkilendirilmeli, proje önerisinde atıf yapılan tüm çalışmalara kaynakçada yer verilmelidir.
“EK-2 Bütçe ve Gerekçesi” bölümünde yer alan “Genel Bütçe Tablosu”nda belirtilen rakamlarla ayrıntılı bütçe tablolarında yer alan miktarlar birbiriyle uyumlu olmalıdır.
*Yabancı uyruklu kişilerin Başvuru Formu ve eklerini İngilizce doldurmaları mümkündür; ancak, Başvuru Formu ile izleme sürecinde hazırlanması beklenen Gelişme ve Sonuç Raporlarında kullanılacak dilin aynı olması gerekmektedir.
TÜBİTAK Merkez/Enstitüleri
Proje ekibinde TÜBİTAK Merkez/Enstitülerinden yürütücü/araştırmacı/danışman bulunması halinde; söz konusu kişiler için TÜBİTAK Başkanından izin alınması, imzalanan “Başkanlık Onay Yazısı”nın tarih/sayı bilgilerinin başvuru esnasında elektronik başvuru sistemindeki ilgili alana girilmesi ve söz konusu yazının Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) üzerinden Araştırma Destek Programları Başkanlığı Destek Programları İzleme ve Koordinasyon Müdürlüğüne sevk edilmesi gerekmektedir.
Başvuru Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Başvuru Onayı ve E-İmza Sürecinin Tamamlanması
Proje Başvuru Sistemi’ndeki (PBS) başvuru adımlarının bir şekilde ve eksiksiz olarak tamamlanması, sisteme yüklenen dosyaların açıldığından ve doğru belge olduğundan emin olunması, kuruluş yetkilisinin aşağıdaki kurallara uygun olarak tanımlanmış olması, elektronik başvurunun onaylanmış ve elektronik imza sürecinin mutlaka tamamlanmış olduğundan emin olunması gerekmektedir.
Projeden Elde Edilmesi Öngörülen Etkiler
Proje Başvuru Sistemi’nde “Proje Bilgileri” adımında yer alan “Önerilen proje çalışmalarınızdan elde edilecek sonuçların 11. Kalkınma Planı hedefleri ve politikaları arasından hangi hedefe ve politikaya hizmet edebilme potansiyeli vardır?" sorusu için 2 proje önerisinin muhtemel etkilerinin ilişikli olabileceği hedef(den) en az birinin seçilmesi ve başvuru formunun "6.2. Projeden Elde Edilmesi Öngörülen Etkilere İlişkin Bilgiler" başlıklı bölümü doldurulurken projenin muhtemel etkilerinin burada yapılan seçim özelinde detaylı olarak açıklanması gerekmektedir.
Proje Önerisi Değişiklik Bildirim Formu
Aynı/Benzer proje önerisi ile daha önce Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri destek programına başvuru yapıldı ve panel değerlendirmesi sonucunda projenin desteklenmesi uygun bulunmadı ise,
Proje Başvuru Sistemi’nde “Bu proje önerisi ile daha önce Kurumumuza başvuruda bulunuldu mu” sorusuna “Evet” cevabı verilmeli, verilen cevap doğrultusunda açılacak alanların panel raporunda belirtilen tüm değişiklik ve düzeltmeler dikkate alınarak doldurulması gerekmektedir. “Proje Önerisi Değişiklik Bildirim Formu”, girilen bilgiler doğrultusunda sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmaktadır.
İşbirliği Formu
Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri Destek Programı kapsamında proje sonuçlarından yararlanacak hedef kitle olan son kullanıcılarla, proje süresince etkin bir işbirliğinin oluşturulması teşvik edilmektedir. Son kullanıcı ile işbirliği içerisinde başvuru yapılacak olması durumunda, formun ilgili Kamu/Özel Kuruluş/Arşiv Sağlayıcı/Belediye/STK ile beraber doldurulması ve formun ilgili kuruluşlarca imzalı olarak Proje Başvuru Sistemi (PBS)’nde “Ek Dosyalar” adımında yer alan ilgili alana yüklenmesi gerekmektedir. Değerlendirme sonrası uygun bulunan işbirlikli projelere ek puan verilerek öncelikli olarak desteklenmeleri sağlanacaktır. İşbirliği sağlanmayan projeler için bu formun doldurulmasına gerek bulunmamaktadır.
Tamamlanan Projeler (EK-3)
Proje ekibinin TÜBİTAK, üniversite ya da diğer kurum/kuruluşların desteği ile tamamlamış olduğu projeler ile hâlihazırda yürütmekte olduğu veya destek almak için başvurduğu projelerin Proje Başvuru Sistemi’ne eksiksiz olarak girilmesi gerekmektedir. "EK-3 Proje Ekibinin Diğer Projeleri" belgesi, girilen bilgiler doğrultusunda sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmaktadır.
Feragat Formu
Daha önce Kurumumuza sunulup reddedilen/iade edilen projelerin aynı/benzer içerikle tekrar sunulmaları halinde, ilk sunulan projede hak sahibi olarak adı geçip yeni sunulan proje önerisinde adı geçmeyen kişilerin ilgili başvuru adımında sisteme eklenmesi gerekmektedir. “Feragat Formu” girilen bilgiler doğrultusunda sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmaktadır. Söz konusu belge proje ekibinden ayrılan kişilerin başvuru sırasında yurt içinde olmaları halinde elektronik imza sürecinde ilgili kişilerin elektronik imzasına açılmakta, yurt dışında olmaları halinde ise kendilerine iletilecek link üzerinden belgeyi onaylamaları beklenmektedir.
Özgeçmişler
Proje yürütücüsü, araştırmacı ve danışmanların (yurt dışı araştırmacı ve yurt dışı danışmanlar dahil) özgeçmişleri, ARBİS bilgileri doğrultusunda sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmaktadır. Yurt dışı araştırmacı ve danışmanların tercihen detaylı özgeçmişlerinin yüklenebilmesi için sistemde ayrıca alan açılmaktadır.
Yurt Dışı Araştırmacı Bilgi Formu
Proje ekibinde yurt dışı araştırmacı bulunması halinde, elektronik başvuru sisteminde talep edilen bilgiler (projeye dahil edilme gerekçesi ve projeye sağlayacağı katkı, projede yer alacağı süre, yurt dışındaki aylık brüt ücreti, geliş-gidiş seyahat masrafı) eksiksiz olarak doldurulmalıdır. “Yurt Dışı Araştırmacı Bilgi Formu”, girilen bilgiler doğrultusunda sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmaktadır.
Yurt Dışı Araştırmacı Katılım Mektubu
Proje ekibinde yurt dışı araştırmacı bulunması halinde, “Yurt Dışı Araştırmacı Katılım Mektubu”, sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmakta ve e-posta yoluyla iletilecek link üzerinden yurt dışı araştırmacının onayına açılmaktadır. Başvurunun değerlendirmeye alınabilmesi için söz konusu belgenin yurt dışı araştırmacı tarafından mutlaka onaylanması gerekmektedir.
4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Kapsamında Faaliyet Gösteren Şirketler Bünyesinde Görev Yapan Üniversite Öğretim Elemanları İçin Proje Başvurusu İzin Formu
4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında faaliyet gösteren şirketler bünyesinde görev yapan üniversite öğretim elemanlarının görev yaptıkları şirket üzerinden başvuru yapmaları halinde sunulması gereken izin formu, ilgili başvuru adımında girilen bilgiler doğrultusunda sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmakta ve elektronik imza sürecinde ilgili kişilerin (şirket ve üniversite kuruluş yetkilileri) elektronik imzasına açılmaktadır.
Başvurudan Sonra Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Destek Programları İzleme ve Koordinasyon Müdürlüğü Tarafından Yapılan Ön İnceleme Aşamasında Kontrol Edilen ve Eksikliği Projenin İade Edilmesine Neden Olan Hususlar
Araştırma Destek Grupları Tarafından Yapılan Ön Değerlendirme Aşamasında Kontrol Edilen ve Eksikliği Projenin İade Edilmesine Neden Olan Hususlar
Proje kapsamında gerekli olması halinde destek kararından sonra aşağıdaki belgelerin belirtilen tarihe kadar eksiksiz olarak ve istenilen formatta sunulması gerekmektedir.
Proje ekibinde yer alan kişiler ile projenin yürütüleceği kurum/kuruluş arasında, projenin yürütülmesi esnasında veya sonucunda bir fikri ürünün ortaya çıkması durumunda bu fikri ürün üzerinde hak sahibi olacak olan gerçek/tüzel kişi(ler)in belirlenmesi amacıyla Fikri Mülkiyet Hak Sahipliği Protokolü’nün düzenlenmesi ve söz konusu Protokol’de ilgili kişilerin ıslak imzalarının bulunması gerekmektedir.
Söz konusu belgelerin belirlenen son tarihe kadar ibraz edilmesi zorunlu olduğundan, ilgili mercilere yapılacak başvurularda gecikilmemeli ve ayrıca belgelerin istenilen kriterlere uygun olmasına dikkat edilmelidir. (Etik Kurul Onay Belgesi ve Yasal/Özel İzin Belgesi Bilgi Notlarını inceleyiniz.)
Küçük ve Orta Büyüklükte İşletme (KOBİ) olma şartlarına ulaşamamış sermaye şirketleri ve KOBİ niteliğindeki işletmelerin yönetici ve ortaklarının projede yer alması durumunda KOBİ Beyannamesi sunulması gerekmektedir.
Talep edilen makine-teçhizat ve hizmet alımı giderlerine ait proforma faturaların sunulması gerekmektedir. (Sarf malzemeler için proforma faturaya gerek yoktur.)
TÜBİTAK İletişim Merkezi (TÜBİMER)'e itiraz başvurusunda bulunulması halinde, TÜBİMER süreci tamamlanmadan aynı proje önerisi ile hiçbir destek programına başvuru yapılamayacağı hususunu lütfen dikkate alınız.
Bu kısımda İkili ve Çok Taraflı Programlar kapsamında bilim insanlarımızdan gelen sorular ve cevapları ilgili başlıklar altında ayrılmış olarak yer almaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular sayfasına erişim sağlamak için tıklayınız.
Ülkemiz COST (Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İşbirliği) ve EMBC (Avrupa Moleküler Biyoloji Konferansı) gibi çeşitli Avrupa araştırma programlarının; KEİ (Karadeniz Ekonomik İşbirliği) ve EİT (Ekonomik İşbirliği Teşkilatı) gibi bölgesel örgütlerin ve OECD ve UNESCO gibi uluslararası kuruluşların faaliyetlerine aktif olarak katılmaktadır.
Türk bilim insanlarının söz konusu kuruluşlar tarafından organize edilen ilgili etkinliklere katılımı TÜBİTAK tarafından desteklenmekte ya da izlenmektedir.
Programlar hakkında detaylı bilgi için linklere tıklayınız:
AİB (Akdeniz için Birlik Araştırma ve İnovasyon Bölgesel Platformu)
ANSO (Kuşak ve Yol Bölgesi Uluslararası Bilimsel Kuruluşlar Örgütü)
COMSATS (Güneyde Sürdürülebilir Kalkınma için Bilim ve Teknoloji Komisyonu)
CORNET (Kollektif Araştırma Ağı)
COST (Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği)
ECO (Ekonomik İşbirliği Teşkilatı)
EMBO (Avrupa Moleküler Biyoloji Örgütü)
GRC (Küresel Araştırma Konseyi)
ICGEB (Uluslararası Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Araştırma Merkezi)
KEİ (Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü)
OECD GSF (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü Küresel Bilim Forumu)
OIC (İslam İşbirliği Teşkilatı)
PRIMA (Akdeniz Bölgesinde Araştırma ve İnovasyon için Ortaklık)
TWAS (Dünya Bilimler Akademisi)
WAITRO (Dünya Endüstriyel ve Teknolojik Araştırma Kuruluşları Birliği)
Bu kısımda İkili ve Çok Taraflı Programlar kapsamında bilim insanlarımızdan gelen sorular ve cevapları ilgili başlıklar altında ayrılmış olarak yer almaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular sayfasına erişim sağlamak için tıklayınız.
Aşağıda yer alan veritabanlarından yararlanarak yetkinlik alanlarınızda ortak arayan veya daha önce proje sunmuş araştırmacı, kurum ve/veya şirketlere ulaşmanız mümkün olabilir:
Ülkemiz COST (Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İşbirliği) ve EMBC (Avrupa Moleküler Biyoloji Konferansı) gibi çeşitli Avrupa araştırma programlarının; KEİ (Karadeniz Ekonomik İşbirliği) ve EİT (Ekonomik İşbirliği Teşkilatı) gibi bölgesel örgütlerin ve NATO, OECD ve UNESCO gibi uluslararası kuruluşların faaliyetlerine aktif olarak katılmaktadır.
Türk bilim insanlarının söz konusu kuruluşlar tarafından organize edilen ilgili etkinliklere katılımı TÜBİTAK tarafından desteklenmekte ya da izlenmektedir.
Programlar hakkında detaylı bilgi için linklere tıklayınız:
AB Çerçeve Programları ve Ufuk Avrupa
(Ayrıntılı Bilgi için ufukavrupa.org.tr )
Avrupa Birliği Çerçeve Programları (AB ÇP) Avrupa’nın bilim, teknoloji politika ve uygulamalarının uyumlaştırılması amacıyla oluşturulan Topluluk Programı’dır. İlki 1984 yılında başlatılmıştır ve dünyanın en yüksek bütçeli sivil araştırma programıdır. Çerçeve Programlar Avrupa’nın araştırma ve teknoloji geliştirme kapasitesini güçlendirmek, üniversite-sanayi işbirliğini teşvik etmek, AB üye ülkeleri, AB aday ülkeleri ve AB’nin işbirliği yaptığı diğer ülkeler ile AB politikalarına ilişkin farklı alanlarda işbirliğini geliştirmek amacıyla yürütülmektedir. Program uluslararası ortaklıklar yolu ile geleceğin teknolojilerine yön verme amacıyla oluşturulmuştur.
Çerçeve Programlar, geniş kapsamlı bir bilimsel çerçeve içerisinde araştırma ve teknoloji geliştirme faaliyetlerini desteklemek için kurulan özel bir fonlama sistemi ile hayata geçirilmektedir. 2014-2020 yıllarını kapsayan süreçte Ufuk 2020 Programı yürütülmüştür. Avrupa Birliği’nin yeni dönem Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programı olan Ufuk Avrupa ise 2021-2027 yılları arasında Avrupa Komisyonu tarafından yürütülecektir.
Ufuk Avrupa Nedir?
Avrupa Birliği 9. Çerçeve Programı olan Ufuk Avrupa ile 2021-2027 yılları arasında 95,5 milyar Avro'luk bütçeyle bilim ve yenilik faaliyetlerinin desteklenmesi hedeflenmektedir.
Ufuk Avrupa bileşenleri altında yer alan küme, alan ve misyonlarda 2021 yılı çağrıları 24 Haziran 2021 tarihi itibariyle açılmıştır. Çağrı duyurularına Avrupa Komisyonunun Fonlama ve İhale Portalı üzerinden çağrı sayfasındaki arama motoru ve ilgili filtreler kullanılarak erişilebilir.
Ufuk Avrupa Programın amaçları;
Ufuk Avrupa Programının yapısı Ufuk2020 Programının yapısına benzer şekilde 3 bileşen altında toplanmaktadır. Bu 3 bileşen Bilimsel Mükemmeliyet, Küresel Sorunlar ve Endüstriyel Rekabet, Yenilikçi Avrupa olarak belirlenmiştir. Alt programların birbiri ve diğer Birlik Programları ile uyumlu ve bütünleyici olması planlanmıştır. Açık bilim ve açık yenilik kavramları Programın bütünü için uygulanacaktır.
Ufuk Avrupa Programı yapısı aşağıda sunulmaktadır.
Ufuk Avrupa Programı kapsamında, AB Çerçeve Programlarının topluma daha iyi anlatılabilmesi, daha ölçülebilir hedefler dâhilinde değerlendirilebilmesi amacıyla Avrupa Komisyonu tarafından misyonlar oluşturulmuştur. Misyonlar karşı karşıya olduğumuz zorlukların bazılarına belirli bir bütçe ile ve belirlenmiş bir sürede çözümler sunmayı amaçlamaktadır. Komisyon tarafından belirlenen 5 misyon aşağıda belirtilmektedir.
Ufuk Avrupa’da Proje Tipleri ve Fonlama Modelleri
https://ufukavrupa.org.tr/tr/finansal-konular
https://ufukavrupa.org.tr/tr/fonlama-ve-ihale-portali
2021-2027 yılları arasında yürütülecek Avrupa Birliği Ufuk Avrupa Çerçeve Programı projelerinde paydaş (beneficiary) olarak doğrudan yer alan ve gerçek masrafların geri ödemesi (actual cost reimbursement) modeliyle desteklenen projelere taraf tüzel kişiliklerin aşağıdaki kategorilerdeki doğrudan masrafları (direct costs) ve bu masraflar üzerinden hesaplanacak %25 sabit oranlı dolaylı masraflar toplamı %100’e varan oranda Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmektedir.
Destek kapsamındaki masraf kategorileri Tablo 1’de sunulmaktadır.
Tablo-1
Birim (unit) ve götürü (lum-sum) masrafların geri ödenmesi modelleriyle desteklenecek projeler özelinde istisnai mali kural ve uygulamalar mevcut olup daha detaylı bilgi için linkteki belgenin Madde 6.1 incelenebilir.
Paydaşların masraflarının hangi oranda fonlanacağı başvuru yaptıkları programı alt alanı altında yayımlanan çalışma programlarında belirlenmektedir. Çalışma programlarındaki her konu başlığı belirlenmiş bir fonlama modeli (funding scheme) üzerinden desteklenmekte olup farklı fonlama modellerinin destek oranları aşağıdaki Tablo 2’de aktarılmaktadır.
Tablo-2
Ufuk Avrupa’da Yasal Konular
https://ufukavrupa.org.tr/tr/yasal-konular
AB Ufuk Avrupa Programı kapsamında dâhil olunan projelerin yasal çerçevesini temel olarak 2 sözleşme oluşturmaktadır. Bu iki temel sözleşme şu şekildedir:
a) Hibe Sözleşmesi (Grant Agreement)
b) Konsorsiyum Anlaşması (Consortium Agreement)
Bu iki temel sözleşme, projenin yasal ve finansal tüm detaylarını içermektedir. İmzalanacak tüm form ve beyanlar, bu anlaşmaların bir eki veya bu anlaşmaların içeriğine katkıda bulunan bir parçasıdır.
Hibe Sözleşmesi, Avrupa Komisyonu ya da Yetkili Birimi ile Koordinatör arasında imzalanır ve ortaklar bu sözleşmeye "accession form" belgesini imzalamak suretiyle katılır. Konsorsiyum Anlaşması ise ortaklar arası ilişkileri düzenlemesi ve müzâkereler sonucu oluşturulması bakımından önemlidir. Ufuk2020 Programı hibe sözleşmelerinden farklı olarak Ufuk Avrupa Programı kapsamındaki hibe sözleşmelerinde; sözleşmenin ilk kısmında tüm maddelerin basit içeriklerinin yer aldığı bir veri sayfası yer alacaktır. Anlaşma maddeleri de temel yedi grup altında toplanacaktır. Güvenlik, etik, fikri mülkiyet hakları, cinsiyet, açık bilim, görünürlük ve her bir program özelinde getirilebilecek spesifik hükümlere ilişkin maddeler ise ayrı bir ek olarak (Ek-5) sunulacaktır.
Konsorsiyum Anlaşması genellikle Fikrî Mülkiyet Hakları konusunun düzenlendiği ana dokümanlardan biridir. Ayrıca Konsorsiyum Anlaşması; projeye katılan ortakların fikrî mülkiyete konu haklarının hangi ortakça ne şekilde kullanacağı ile projenin uygulanması aşamasında doğacak sonuçlara ilişkin fikrî mülkiyet haklarına kimlerin sahip olacağını da düzenlemesi hasebiyle, üzerinde önemle durulması gereken dokümanlardandır.