Arama

1. Bursiyer, destek kararının açıklanmasından itibaren 12 ay içinde gerekli belgelerin asıllarını/onaylı suretlerini BİDEB’e ulaştırmak suretiyle bursunu başlatmakla yükümlüdür. 12 ay içerisinde kullanılmayan burs ve destekler için hak talep edilemez. Sağlık, doğal afet vb. mücbir sebepler ve GYK’nın kabul edeceği araştırmaya başlanılmasını engelleyen nedenlerle burs başlatma işlemini tamamlayamayanların durumu, GYK tarafından ayrıca değerlendirilir. Burs başlatma süresi GYK kararı ile en fazla 6 ay uzatılabilir. Bu süreyi aşan talepler değerlendirilmeye alınmayacaktır. 

2. Bursiyerler, burs başlatma dilekçelerinde belirttikleri tarihte yurt dışına çıkamamaları halinde yeni bir dilekçe ile güncel gidiş dönüş tarihlerini BİDEB’e iletmeleri ve tarafına ödenen burs ödemesi varsa iade etmesi gerekmektedir. Kurum izinleri değişen tarihlere göre yeniden düzenlenmelidir. Güncel yurt dışına çıkış tarihlerini bildirdikten sonra burs ödemeleri yeniden başlar. Kurum izinlerini de değişen tarihlere göre yeniden düzenleyerek iletmeleri gerekmektedir. Güncel gidiş dönüş tarihleri seyahat birimine de bildirilmelidir. 

3. Bursiyer bilimsel değerlendirme sonucu kabul edilen ve desteklenen araştırma konusunu değiştiremez ancak yurt dışındaki kurum, yurt dışı danışman veya araştırma planında değişiklik talep etmesi halinde BİDEB’den onay almalıdır. Araştırma yapılacak kurum değişikliği talepleri, mevcut kurum/yurt dışı danışmanı ile yeni davet alınan kurum/yurt dışı danışmanının alandaki yetkinliği karşılaştırılarak karara bağlanabilir.

4. Bursiyer, burs süresi içinde sınav, ailevi, sağlık vb. sebeplerle Türkiye’de bulunması halinde, Türkiye’ye giriş-çıkış tarihlerini BİDEB’e yazılı olarak bildirmek zorundadır. 

5. Bursiyer, araştırma yapmak üzere gönderildiği il, eyalet ya da ülkeden ayrılmak istemesi halinde en az 15 gün öncesinden tarihlerini BİDEB’e yazılı olarak bildirmek zorundadır. 

6. Destek süresi 6 ay ve daha kısa olarak belirlenen bursiyerlerin burslu olduğu süre boyunca Türkiye'de bulunduğu sürenin/sürelerin toplamda 10 günlük kısmı için burstan kesinti yapılmaz. Destek süresi 6 ay üzeri olarak belirlenen bursiyerlerin burslu olduğu süre boyunca Türkiye'de bulunduğu sürenin/sürelerin toplamda 20 günlük kısmı için burstan kesinti yapılmaz. Bursiyer, Türkiye’de fazla bulunması halinde fazladan bulunduğu süreye isabet eden burs miktarını TÜBİTAK hesabına iade eder. Bu süreler bursun başında ve sonunda kullanılabilir. 

7. Bursiyer araştırmasını verilen destek süresinden önce tamamlaması halinde, peşin ödenen bursun bu süreye isabet eden kısmını TÜBİTAK hesabına iade eder. Mahsuplaşma bedeli doğması durumunda bir ay 30 gün kabul edilerek mahsuplaşma yapılır. Bursiyerin araştırmasını erken tamamlamasının GYK tarafından onaylanmış olması bu yükümlülüğü ortadan kaldırmaz.

8. Bursiyer yurt içinde veya yurt dışındaki başka bir kuruluştan maddi destek alıyorsa başvuru esnasında veya daha sonra destek almaya başlaması halinde BİDEB’e yazılı olarak bilgi vermekle yükümlüdür. Bursiyere verilecek aylık burs miktarı GYK’da ayrıca belirlenebilir. Bursiyer, araştırmalarını eksiksiz tamamlamak şartı ile yurt dışındaki bir kurum/kuruluştan veya yurt içinde kamu kurumları dışındaki bir kurum/kuruluştan ek destek alması halinde burs miktarı değişmez.

9. YÖK tarafından doktora sonrası araştırmacılara yurt dışında araştırma yapmak üzere verilen burs ve destekler ile TÜBİTAK 2219 Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Bursu aynı anda kullanılamaz.

10. Bu programdan yararlanan bursiyerler aynı anda TÜBİTAK’ın diğer programlarından burs ve desteklediği projelerden Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ), ücret, vb. mali destek alamaz. Aksi tespit edildiği takdirde, bursiyer aldığı bursun tamamını fiilen döviz cinsinden yapılmış olanları aynı döviz cinsinden ve en son ödemenin yapıldığı tarihten itibaren Kamu Bankalarınca döviz cinsinden açılan bir yıllık vadeli döviz tevdiat hesaplarına uygulanan azami faizi ile Türk Lirası cinsinden yapılmış olanları da kanuni faizi ile birlikte geri ödemekle yükümlüdür. 02.12.2002 tarih ve 97 sayılı Bilim Kurulu’nun 19/b no’lu kararı hükmü hariç olmak üzere kadrolu TÜBİTAK personeline yapılacak ücret ödemeleri bu kapsamda değildir.

11. Bu program kapsamında desteklenen bursiyerlerin mecburi hizmet süresi, TÜBİTAK’tan aldığı burs süresi kadardır. Bursiyer burslu süresinin bitiş tarihinden itibaren en geç 12 ay içinde Türkiye’de herhangi bir kurumda iş akdi ile çalışacağı bir işe başlamakla veya herhangi bir kurumsal araştırma projesinde bursiyer statüsünde görev almakla ve başladığı tarihi BİDEB’e yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür. 12 ay içinde belgelerini sunamayan bursiyerlerin durumu GYK tarafından değerlendirilir. Bursiyer Mecburi hizmetin tamamlanması ile birlikte e-devlet sisteminden temin edeceği SGK dökümü ve “Yurda Giriş/Çıkış Belgesi” iletmekle yükümlüdür.   

12. Bursiyerin mecburi hizmet süresince Türkiye’de bulunması zorunludur. Bursiyerin herhangi bir gerekçe ile mecburi hizmet sürecinde Türkiye’den ayrılması veya mecburi hizmetine ara vermesi durumunda BİDEB’den onay alması gerekmektedir. 

13. Bu program kapsamında desteklenen bursiyerlerin Avrupa Birliği tarafından yürütülen burs programlarının birinden destek kazanmaları halinde, işe başlama yükümlülükleri Avrupa Birliği bursu süresince durdurulur. Diğer yabancı kurumlar/ülkeler tarafından yürütülen burs programlarından destek kazananların işe başlama yükümlülüğü, GYK tarafından ayrıca değerlendirilerek karara bağlanır. 

14. Program kapsamında gerçekleştirilen araştırma sonucunda (Makale, Bildiri, Kitap Bölümü, Kitap) bir eser üretilmesi zorunludur. Program kapsamında yapılan bilimsel etkinliklerde ve yayınlarda TÜBİTAK desteğinin belirtilmesi ve yayın örneğinin program e-posta adresine gönderilmesi gerekmektedir. 

15. TÜBİTAK BİDEB tarafından bildirimler genellikle elektronik yolla yapılmaktadır. Bu nedenle tebligata elverişli bir elektronik adres verilmesi ve ARBİS bilgilerinin güncel tutulması gerekir.

16. Araştırmasını tamamladıktan sonra süresi içinde Türkiye’ye dönmeyen, çalışma planındaki taahhütlerini, yüklenme senedi ve çağrı metninde belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen bursiyerlerin bursları iptal edilerek yapılmış olan tüm ödemeler, “Yüklenme Senedi ve Müteselsil Kefalet Senedi veya Teminat Mektubu” hükümlerine göre, fiilen döviz cinsinden yapılmış olanları aynı döviz cinsinden ve en son ödemenin yapıldığı tarihten itibaren kamu bankalarınca döviz cinsinden açılan bir yıl vadeli döviz tevdiat hesaplarına uygulanan azami faizi ile Türk Lirası cinsinden yapılmış olanlar da kanuni faizi ile birlikte hesaplanmak suretiyle yapılır.

17. Yükümlülüklere uyulmaması halinde bu Çağrı Duyurusu, Yüklenme Senedi ve Müteselsil Kefalet Senedi hükümleri uyarınca işlem yapılır.

Dünya Bankası Türkiye Yeşil Sanayi Projesi kapsamında TÜBİTAK’ın Çevresel ve Sosyal Yönetim Politikası bulunmaktadır. Bu politika, Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi (ÇSYS) çerçevesinde uygulanmaktadır. 

Dünya Bankası (DB) Finansmanı ile desteklenmesi planlanan proje önerilerinin, ulusal çevre mevzuatı gerekliliklerinin yanı sıra DB Çevresel Sosyal (ÇS) Çerçevesi[1] kapsamında bulunan ÇS Standartlarına[2] ve DB Grubu Çevre Sağlık ve Güvenlik Kılavuzlarına[3] uygun yürütülmelidir. Proje önerileri kapsamında sunulan Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi Beyan Formu doldurulurken aşağıdaki liste ile kısıtlı olmayan destekleyici belgelerin/dokümanların/raporların da mutlaka sunulması gerekmektedir. 

Çevre konularında projenin yürütüleceği tesis ile ilgili: 

• Çevre Mevzuatı açısından tabii olduğu yönetmelikler çerçevesinde açıklayıcı bilgiler, (ÇED Muafiyeti, Faaliyet ÇED Yönetmeliği’ne tabii ise ÇED Raporu/Proje Tanıtım Dosyası ve ilgili onay belgeleri, Faaliyet Çevre İzinleri vb.)
• Tesisin yerleşimi ile ilgili haritalar, çevresindeki alanların kullanımı ile ilgili bilgiler (arazi kullanımı vb.), görseller,
• Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi bulunuyorsa geçerli sertifikaları ve uygulanan prosedürlerin dokümantasyonu,
• Üretim sürecinde hammadde kullanımı, su kullanımı, enerji tüketimi, varsa enerji verimliliği yönetim planı, ilgili izleme raporu (son hazırlanan ve onaylanan)
• Varsa Yeraltı suyu kullanım izninin belgesi,
• Oluşan hava, su ve katı atık emisyonları miktar ve bertaraf yöntemleri
• Mevcut atık su miktar ve kalitesi, Atık su arıtma tesisi hakkında bilgiler (kapasite, teknolojik özellikleri, yerleşimi), çıkış suyunun kalitesi ve deşarjı hakkında bilgiler (nereye, nasıl)
• Atık yağların lisanslı tesislere gönderilmesi ile ilgili kayıtlar
• Emisyon raporları
• Tesiste oluşan katı atıkların (tehlikeli atıklar, baca filtreleri vb) bertaraf yöntemleri, fotoğraflar ve kayıtları, Atık Yönetimi Prosedürü, Endüstriyel Atık Yönetim Planı
•  Çevresel İzleme Raporu (Son hazırlanan ve onaylanan)

İş Sağlığı ve Güvenliği konularında:

İlk olarak firmaların 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na uygunluğu değerlendirilecektir. Proje önerisi ile birlikte sunulan Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi Beyan Formunda “Faaliyet” kısımlarına “Nace Kodu” mutlaka yazılmalıdır.

6331 sayılı kanun gereği işyerlerinde hazırlanması ve takip edilmesi gereken Risk Değerlendirme Dokumanı, Acil Durum Eylem Planı, Yıllık Faaliyet Raporu, Yıllık Çalışma Planı Yıllık Eğitim Planı, Eğitim Katılım Formları, v.b zorunlu evraklar Çevresel ve Sosyal Beyan Formunun Eki olarak sunulmalıdır.

• Firma İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetlerini dışarıdan alıyorsa Hizmet Sözleşmesini ve İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi atamalarını mutlaka Çevresel ve Sosyal Beyan Formunun Eki olarak sunulmalıdır.
• Firma ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Sertifikasına sahip olduğunu beyan ediyorsa Çevresel ve Sosyal Beyan Formunun Eki olarak aşağıdaki dokümanları sunmalıdır.
  • İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası
  •  Risk ve Fırsatları Değerlendirme Prosedürü,
  • Ölçme İzleme Prosedürü
  • Düzeltici Önleyici Faaliyet Formları, DÖF takip tablosu
• Firma Kaza/Olay istatistiklerini, Kaza/Olay sıklık oranlarını, Kaza/Olay araştırma raporlarını Çevresel ve Sosyal Beyan Formunun Eki olarak sunulmalıdır.
• Firma Çevresel ve Sosyal Beyan Formunda belirtilen tüm beyanlar için kanıt dokuman sunmalıdır.

Sosyal konuda;

ESS2: Çalışan ve Çalışma Koşullarının Gözden Geçirilmesi

• IK Politikası: Çalışan hakları, işe alım süreçleri ve çalışma koşulları, fırsat eşitliği, ayrımcılık, çocuk işçi ve zorla çalıştırma hakkında bilgi veren doküman.
• İş Sözleşmeleri: Çalışanlarla yapılan iş sözleşmeleri.
• ISO 9001 Sertifikası: Kalite yönetim sistemi sertifikası.

ESS4: Toplum Sağlığı, Emniyeti ve Güvenliği

• Toplum Sağlığı ve Güvenliği Planı: Toplum sağlığı ve güvenliği için hazırlanan plan.
• Risk Değerlendirme Raporları: Toplum sağlığı ve güvenliği ile ilgili risk değerlendirme raporları.
• ISO 14001 Sertifikası: Çevre yönetim sistemi sertifikası.
• Paydaş Katılımı Kayıtları: Toplum ile yapılan görüşme ve toplantı kayıtları.

ESS5: Ticari Faaliyetlerin Arazi Kullanımı

• Arazi Edinim Politikası: Arazi edinim politikası.
• Yeniden Yerleşim Eylem Planı: Yeniden yerleşim eylem planı.
• Yasal Arazi Mülkiyeti Belgeleri: Yasal arazi mülkiyeti belgeleri.
• Tazminat Anlaşmaları: Arazi sahipleri ile yapılan tazminat anlaşmaları.
• Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme (ÇSED) Raporları: Çevresel ve sosyal etki değerlendirme raporları.

ESS8: Kültürel Miras Sorunları

• Kültürel Miras Yönetim Planı: Kültürel miras yönetim planı.
• Arkeolojik Araştırmalar: Arkeolojik araştırma raporları.
• Kültürel Miras Etki Değerlendirme Raporları: Kültürel miras etkisi değerlendirme raporları.
• İzinler ve Onaylar: Kültürel miras alanlarında çalışma izni ve onay belgeleri.
• Paydaş İstişare Kayıtları: Kültürel mirasla ilgili paydaşlarla yapılan görüşme kayıtları.

ESS10: Paydaş Katılımı ve Bilgi Açıklaması

• Paydaş Katılım Planı: Paydaş katılım planı.
• Halka Açık İstişare Kayıtları: Halkla yapılan istişare toplantılarının kayıtları.
• Şikayet Mekanizması Belgeleri: Şikayet mekanizması ile ilgili dokümanlar.
• Bilgi Açıklama Politikası: Bilgi açıklama politikası.
• Topluluk Geri Bildirim Raporları: Topluluktan gelen geri bildirim raporları.

Bu belgeler, firmaların Dünya Bankası standartlarına uyum sağladığını kanıtlamaya yardımcı olabilir. Başvuru sahibi kuruluşlardan bu belgelerin temin edilmesi, proje süreçlerinin daha şeffaf ve güvenilir olmasını sağlayacaktır.

A. Proje Yürütücüsü

Proje yürütücülerinin;

• En az dört yıllık üniversite lisans eğitimi almış olması ve projenin yürütüleceği kurumun (yükseköğretim kurumları, kamu kurumları veya özel kuruluşlar) kadrolu/tam zamanlı personeli olmaları gerekmektedir.
• Emekliler ve herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmayan doktora sonrası araştırmacılar için kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaz. Söz konusu kişiler PTİ almamak şartıyla proje yürütücüsü olabilirler.
• Özel kuruluşta yürütülecek projelerde, proje yürütücüsünün söz konusu kuruluşta, projenin öneri tarihi itibariyle en az altı ay görev almış olması gerekir.
• Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekmektedir.
• Vakıflar, dernekler ve bunların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, birlikler, şahıs şirketleri ve adi ortaklıklardan bu program kapsamında başvuru kabul edilmez.

Kimler Proje Yürütücüsü Olamaz?

Kamu kurum/kuruluşlarının en üst düzey yöneticileri, vekil ve yardımcıları (Rektör, Rektör Yardımcısı, Başhekim, Başhekim Yardımcısı, Hastane Yöneticisi, Bakan, Bakan Yardımcısı, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, İl Milli Eğitim Müdürü vb.) başvuru sırasında görevlerinin devam etmesi durumunda proje yürütücüsü olarak görev alamazlar. Projelerde danışman olarak ve en fazla 3 (Uluslararası projeler, 1000 ve 1002 projeleri belirtilen kotaya dahil değildir.) projede araştırmacı olarak görev alabilirler.

B. Araştırmacı ve Danışman

Proje ekibinde yer alacak araştırmacı veya danışmanların;

• En az dört yıllık üniversite lisans eğitimi almış olmaları ve görev yaptıkları katılımcı kurum/kuruluşun kadrolu/tam zamanlı personeli  olmaları gerekmektedir.
• Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekmektedir.
• Emekliler PTİ almamak şartıyla kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaksızın projelerde araştırmacı ve danışman olarak görev alabilir.
• Herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmayan doktora sonrası araştırmacılar PTİ almamak şartıyla kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaksızın projelerde araştırmacı olarak görev alabilir ancak danışman olamazlar.

Danışman: Projenin özel uzmanlık gerektiren tali konularından birinde bilgisinden yararlanılan araştırmacı veya uzmanı ifade etmektedir. Bir projede danışman yer alabilmesi için projenin özel uzmanlık gerektiren konu ya da konularının olması ve bu hususun proje önerisinde gerekçeli olarak belirtilmesi gerekir. Bir projede görev alacak danışman sayısı o projedeki özel uzmanlık gerektiren konu sayısı ile sınırlıdır.

Projedeki katkı oranı %10’un altında olan kişiler araştırmacı olarak görev alamazlar, ancak danışman olabilirler.

ARDEB'te görevli olan Grup Yürütme Kurulu ve Danışma Kurulu üyeleri; başvuru sırasında görevlerinin devam etmesi durumunda, proje yürütücüsü veya araştırmacı olarak görev alabilir ancak danışman (Avrupa Birliği Çerçeve Programları kapsamında açılan çağrılara sunulan projeler ve ortak değerlendirmenin uluslararası bağımsız hakemler tarafından gerçekleştirildiği projeler hariç) olamazlar.

Not: TÜBİTAK Merkez/Enstitülerinde çalışan kişiler bu program kapsamında sunulan projelerde yürütücü/araştırmacı/danışman olarak görev alamazlar.

C. Yurt Dışı Araştırmacı

• Projede görev alacak yurtdışı araştırmacının, ülkemizdeki araştırmacıların yetkinliğinin sınırlı kaldığı projenin bir bölümünü proje ekibiyle ülkemiz kurumlarında yürütecek ve yönlendirecek nitelikte olması gerekmektedir.
• Yurt dışında ikamet eden araştırmacılar, yasal yükümlülükleri projenin yürütüldüğü kuruluşa ait olmak üzere, araştırmacı olarak projelerde görev alabilirler. Söz konusu araştırmacıların projeye ilişkin çalışmalar için yapacakları seyahat masrafları seyahat faslından ve projede görev aldıkları sürelere karşılık, aynı zaman diliminde yurt dışında aldıkları tam zamanlı aylık brüt ücretlerinin %50’si kadarı projeden hizmet alımı olarak karşılanır. Araştırmacının kendi ülkesinde almakta olduğu aylık ücretin % 50’sinin, Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB) tarafından yürütülen ”2221 - Konuk veya Akademik İzinli (Sabbatical) Bilim İnsanı Destekleme Programı” kapsamında sağlanan en yüksek aylık ücretin altında olması durumunda, Konuk Bilim İnsanı Destekleme programı kapsamında sağlanan en yüksek aylık ücret esas alınır. 
• Yurt dışı araştırmacılar TÜBİTAK tarafından desteklenen birden fazla projede görev alabilir ancak bir projeden ücret alabilirler.

D. Yurt Dışı Danışman

Yurt dışında ikamet eden kişiler herhangi bir PTİ ve ücret almamak koşuluyla proje süresince Türkiye’de bulunma şartı aranmaksızın proje ekibinde yurt dışı danışman olarak görev alabilirler.

E. Bursiyer

Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarında (KKTC’den sunulan projeler için ise KKTC’deki) lisans ve lisansüstü (Yüksek Lisans ve Doktora) eğitimlerine devam etmekte olan "öğrenciler" (özel öğrenciler ve hazırlık öğrencileri hariç) veya öğrenci statüsündeki "Araştırma Görevlileri" ile doktora sonrası araştırmacılar bursiyer olarak proje ekibinde yer alabilirler.

Lisans bursiyerlerinin herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmaması gerekmektedir. Bir projede aynı anda en fazla 4 (dört) lisans öğrencisi bursiyer olarak yer alabilir.

Doktora Sonrası Araştırmacı bursiyerlerinde aranan koşullar:

• Doktora veya eşdeğer bir dereceye sahip olup herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmama
• Doçent ve üstü akademik unvana sahip olmama
• Doktora veya eşdeğer derecenin alındığı tarih ile kişinin proje kapsamında görevlendirileceği tarih (talep tarihi) arasında kalan sürenin 7 yıldan fazla olmaması (Belirtilen süre içinde kadın araştırmacılarımızın doğum sebebiyle izne ayrılması durumunda; doğuma ilişkin belge ya da çocuklarına ilişkin kimlik belgesinin dilekçe ekinde deik@tubitak.gov.tr adresine e-posta ile iletilmesi halinde, her doğum için bu süreye bir yıl ilave edilecektir.)

A. Proje Yürütücüsü

Proje yürütücülerinin;

• Doktora veya eşdeğer bir dereceye sahip olmaları ve projenin yürütüleceği kurumun (yükseköğretim kurumları, kamu kurumları veya özel kuruluşlar) kadrolu/tam zamanlı personeli olmaları gerekmektedir.
• Emekliler için kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaz. Söz konusu kişiler PTİ almamak şartıyla proje yürütücüsü olabilirler.
• Özel kuruluşta yürütülecek projelerde, proje yürütücüsünün söz konusu kuruluşta, projenin öneri tarihi itibariyle en az altı ay görev almış olması gerekmektedir.
• Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekmektedir.
• Vakıflar, dernekler ve bunların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, birlikler, şahıs şirketleri ve adi ortaklıklardan bu program kapsamında başvuru kabul edilmez.

Orta ve Büyük Ölçekli projeler farklı kurum/kuruluşlarda yürütülen alt projelerden oluşabilir. Bu projelerde alt proje yürütücülerinden biri proje yöneticisi olarak protokolde belirlenir.

Bir kurum/kuruluş bünyesinde farklı disiplinlerden çalışmaların bulunması durumunda ise, her bir disiplin için farklı fakülte/enstitüde alt proje oluşturulabilir. Bir kurum/kuruluş bünyesinde aynı fakülte/enstitüde birden fazla alt proje (ana proje de dahil) oluşturulamaz.

Orta ve Büyük Ölçekli projelerde özel sektörün katılımı beklenir. Bu konudaki gerekliliğe çağrı duyurusunda ayrıca yer verilir. 

Kimler Proje Yürütücüsü Olamaz?

Kamu kurum/kuruluşlarının en üst düzey yöneticileri, vekil ve yardımcıları (Rektör, Rektör Yardımcısı, Başhekim, Başhekim Yardımcısı, Hastane Yöneticisi, Bakan, Bakan Yardımcısı, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, İl Milli Eğitim Müdürü vb.) başvuru sırasında görevlerinin devam etmesi durumunda proje yürütücüsü olarak görev alamazlar. Projelerde danışman olarak ve en fazla 3 (Uluslararası projeler, 1000 ve 1002 projeleri belirtilen kotaya dahil değildir.) projede araştırmacı olarak görev alabilirler.

B. Araştırmacı ve Danışman

Proje ekibinde yer alacak araştırmacı veya danışmanların;

• En az dört yıllık üniversite lisans eğitimi almış olmaları ve görev yaptıkları katılımcı kurum/kuruluşun kadrolu/tam zamanlı personeli  olmaları gerekmektedir.
• Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekmektedir.
• Emekliler PTİ almamak şartıyla kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaksızın projelerde araştırmacı ve danışman olarak görev alabilirler.

Danışman: Projenin özel uzmanlık gerektiren tali konularından birinde bilgisinden yararlanılan araştırmacı veya uzmanı ifade etmektedir. Bir projede danışman yer alabilmesi için projenin özel uzmanlık gerektiren konu ya da konularının olması ve bu hususun proje önerisinde gerekçeli olarak belirtilmesi gerekir. Bir projede görev alacak danışman sayısı o projedeki özel uzmanlık gerektiren konu sayısı ile sınırlıdır.

Projedeki katkı oranı %10’un altında olan kişiler araştırmacı olarak görev alamazlar, ancak danışman olabilirler.

ARDEB'te görevli olan Grup Yürütme Kurulu ve Danışma Kurulu üyeleri; başvuru sırasında görevlerinin devam etmesi durumunda, proje yürütücüsü veya araştırmacı olarak görev alabilir ancak danışman (Avrupa Birliği Çerçeve Programları kapsamında açılan çağrılara sunulan projeler ve ortak değerlendirmenin uluslararası bağımsız hakemler tarafından gerçekleştirildiği projeler hariç) olamazlar.

Not: TÜBİTAK Merkez/Enstitülerinde çalışan kişilerin bu program kapsamında sunulan projelerde yürütücü/araştırmacı/danışman olarak görev alabilmesi için projenin orta veya büyük ölçekli olması zorunludur.

C. Yurt Dışı Araştırmacı

Yurt dışı araştırmacıların projede yer alabilme koşulları ve bu kişilere yapılabilecek ödemelerle ilgili kurallar aşağıda sıralanmıştır:

• Projede görev alacak yurtdışı araştırmacının, ülkemizdeki araştırmacıların yetkinliğinin sınırlı kaldığı projenin bir bölümünü proje ekibiyle ülkemiz kurumlarında yürütecek ve yönlendirecek nitelikte olması gerekmektedir.
• Desteklenen projelerde yer alan yurt dışı araştırmacıların proje süresince en az bir kez ve her ziyarette yol dahil 30 gün veya daha uzun sürelerde projede görev almak üzere Türkiye’ye gelmeleri gerekmektedir.
• Yurt dışında ikamet eden yabancı veya TC uyruklu yurt dışı araştırmacıların Türkiye’de bulundukları süre boyunca yasal yükümlülükleri projenin yürütüldüğü kuruluşa aittir.Söz konusu araştırmacıların seyahat masrafları projenin seyahat bütçesinden, Türkiye’de bulundukları sürelere karşılık aynı zaman diliminde yurt dışında aldıkları tam zamanlı aylık brüt ücretlerinin %50’si kadarı ise projenin hizmet alımı bütçesinden karşılanır. Araştırmacının kendi ülkesinde almakta olduğu aylık ücretin % 50’sinin, Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB) tarafından yürütülen “2221-Konuk veya Akademik İzinli (Sabbatical) Bilim İnsanı Destekleme Programı” kapsamında sağlanan en yüksek aylık ücretin altında olması durumunda, söz konusu program kapsamında sağlanan en yüksek aylık ücret esas alınır. Bu şekilde gelecek olan araştırmacılar TÜBİTAK tarafından desteklenen birden fazla projede görev alabilir ancak bir projeden ücret alabilirler.
• Bir projede görev alacak yurtdışı araştırmacının sayısı bir kişi ile sınırlıdır.

D. Yurt Dışı Danışman

Yurt dışında ikamet eden kişiler herhangi bir PTİ ve ücret almamak koşuluyla proje süresince Türkiye’de bulunma şartı aranmaksızın proje ekibinde yurt dışı danışman olarak görev alabilirler.

E. Bursiyer

Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarında (KKTC’den sunulan projeler için ise KKTC’deki) lisans ve lisansüstü (Yüksek Lisans ve Doktora) eğitimlerine devam etmekte olan "öğrenciler" (özel öğrenciler ve hazırlık öğrencileri hariç) veya öğrenci statüsündeki "Araştırma Görevlileri" ile doktora sonrası araştırmacılar bursiyer olarak proje ekibinde yer alabilirler.

Lisans bursiyerlerinin herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmaması gerekmektedir. Bir projede aynı anda en fazla 4 (dört) lisans öğrencisi bursiyer olarak yer alabilir.

Doktora Sonrası Araştırmacı bursiyerlerinde aranan koşullar:

• Doktora veya eşdeğer bir dereceye sahip olup herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmama
• Doçent ve üstü akademik unvana sahip olmama
• Doktora veya eşdeğer derecenin alındığı tarih ile kişinin proje kapsamında görevlendirileceği tarih (talep tarihi) arasında kalan sürenin 7 yıldan fazla olmaması (Belirtilen süre içinde kadın araştırmacılarımızın doğum sebebiyle izne ayrılması durumunda; doğuma ilişkin belge ya da çocuklarına ilişkin kimlik belgesinin dilekçe ekinde deik@tubitak.gov.tr adresine e-posta ile iletilmesi halinde, her doğum için bu süreye bir yıl ilave edilecektir.)

Dünya Bankası Türkiye Yeşil Sanayi Projesi kapsamında TÜBİTAK’ın Çevresel ve Sosyal Yönetim Politikası bulunmaktadır. Bu politika, Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi (ÇSYS) çerçevesinde uygulanmaktadır. 

Dünya Bankası (DB) Finansmanı ile desteklenmesi planlanan proje önerilerinin, ulusal çevre mevzuatı gerekliliklerinin yanı sıra DB Çevresel Sosyal (ÇS) Çerçevesi[1] kapsamında bulunan ÇS Standartlarına[2] ve DB Grubu Çevre Sağlık ve Güvenlik Kılavuzlarına[3] uygun yürütülmelidir. Proje önerileri kapsamında sunulan Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi Beyan Formu doldurulurken aşağıdaki liste ile kısıtlı olmayan destekleyici belgelerin/dokümanların/raporların da mutlaka sunulması gerekmektedir. 

Çevre konularında projenin yürütüleceği tesis ile ilgili: 

• Çevre Mevzuatı açısından tabii olduğu yönetmelikler çerçevesinde açıklayıcı bilgiler, (ÇED Muafiyeti, Faaliyet ÇED Yönetmeliği’ne tabii ise ÇED Raporu/Proje Tanıtım Dosyası ve ilgili onay belgeleri, Faaliyet Çevre İzinleri vb.)
• Tesisin yerleşimi ile ilgili haritalar, çevresindeki alanların kullanımı ile ilgili bilgiler (arazi kullanımı vb.), görseller,
• Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi bulunuyorsa geçerli sertifikaları ve uygulanan prosedürlerin dokümantasyonu,
• Üretim sürecinde hammadde kullanımı, su kullanımı, enerji tüketimi, varsa enerji verimliliği yönetim planı, ilgili izleme raporu (son hazırlanan ve onaylanan)
• Varsa Yeraltı suyu kullanım izninin belgesi,
• Oluşan hava, su ve katı atık emisyonları miktar ve bertaraf yöntemleri
• Mevcut atık su miktar ve kalitesi, Atık su arıtma tesisi hakkında bilgiler (kapasite, teknolojik özellikleri, yerleşimi), çıkış suyunun kalitesi ve deşarjı hakkında bilgiler (nereye, nasıl)
• Atık yağların lisanslı tesislere gönderilmesi ile ilgili kayıtlar
• Emisyon raporları
• Tesiste oluşan katı atıkların (tehlikeli atıklar, baca filtreleri vb) bertaraf yöntemleri, fotoğraflar ve kayıtları, Atık Yönetimi Prosedürü, Endüstriyel Atık Yönetim Planı
•  Çevresel İzleme Raporu (Son hazırlanan ve onaylanan)

İş Sağlığı ve Güvenliği konularında:

İlk olarak firmaların 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na uygunluğu değerlendirilecektir. Proje önerisi ile birlikte sunulan Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi Beyan Formunda “Faaliyet” kısımlarına “Nace Kodu” mutlaka yazılmalıdır.

6331 sayılı kanun gereği işyerlerinde hazırlanması ve takip edilmesi gereken Risk Değerlendirme Dokumanı, Acil Durum Eylem Planı, Yıllık Faaliyet Raporu, Yıllık Çalışma Planı Yıllık Eğitim Planı, Eğitim Katılım Formları, v.b zorunlu evraklar Çevresel ve Sosyal Beyan Formunun Eki olarak sunulmalıdır.

• Firma İş Sağlığı ve Güvenliği hizmetlerini dışarıdan alıyorsa Hizmet Sözleşmesini ve İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi atamalarını mutlaka Çevresel ve Sosyal Beyan Formunun Eki olarak sunulmalıdır.
• Firma ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Sertifikasına sahip olduğunu beyan ediyorsa Çevresel ve Sosyal Beyan Formunun Eki olarak aşağıdaki dokümanları sunmalıdır.
  • İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası
  •  Risk ve Fırsatları Değerlendirme Prosedürü,
  • Ölçme İzleme Prosedürü
  • Düzeltici Önleyici Faaliyet Formları, DÖF takip tablosu
• Firma Kaza/Olay istatistiklerini, Kaza/Olay sıklık oranlarını, Kaza/Olay araştırma raporlarını Çevresel ve Sosyal Beyan Formunun Eki olarak sunulmalıdır.
• Firma Çevresel ve Sosyal Beyan Formunda belirtilen tüm beyanlar için kanıt dokuman sunmalıdır.

Sosyal konuda;

ESS2: Çalışan ve Çalışma Koşullarının Gözden Geçirilmesi

• IK Politikası: Çalışan hakları, işe alım süreçleri ve çalışma koşulları, fırsat eşitliği, ayrımcılık, çocuk işçi ve zorla çalıştırma hakkında bilgi veren doküman.
• İş Sözleşmeleri: Çalışanlarla yapılan iş sözleşmeleri.
• ISO 9001 Sertifikası: Kalite yönetim sistemi sertifikası.

ESS4: Toplum Sağlığı, Emniyeti ve Güvenliği

• Toplum Sağlığı ve Güvenliği Planı: Toplum sağlığı ve güvenliği için hazırlanan plan.
• Risk Değerlendirme Raporları: Toplum sağlığı ve güvenliği ile ilgili risk değerlendirme raporları.
• ISO 14001 Sertifikası: Çevre yönetim sistemi sertifikası.
• Paydaş Katılımı Kayıtları: Toplum ile yapılan görüşme ve toplantı kayıtları.

ESS5: Ticari Faaliyetlerin Arazi Kullanımı

• Arazi Edinim Politikası: Arazi edinim politikası.
• Yeniden Yerleşim Eylem Planı: Yeniden yerleşim eylem planı.
• Yasal Arazi Mülkiyeti Belgeleri: Yasal arazi mülkiyeti belgeleri.
• Tazminat Anlaşmaları: Arazi sahipleri ile yapılan tazminat anlaşmaları.
• Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme (ÇSED) Raporları: Çevresel ve sosyal etki değerlendirme raporları.

ESS8: Kültürel Miras Sorunları

• Kültürel Miras Yönetim Planı: Kültürel miras yönetim planı.
• Arkeolojik Araştırmalar: Arkeolojik araştırma raporları.
• Kültürel Miras Etki Değerlendirme Raporları: Kültürel miras etkisi değerlendirme raporları.
• İzinler ve Onaylar: Kültürel miras alanlarında çalışma izni ve onay belgeleri.
• Paydaş İstişare Kayıtları: Kültürel mirasla ilgili paydaşlarla yapılan görüşme kayıtları.

ESS10: Paydaş Katılımı ve Bilgi Açıklaması

• Paydaş Katılım Planı: Paydaş katılım planı.
• Halka Açık İstişare Kayıtları: Halkla yapılan istişare toplantılarının kayıtları.
• Şikayet Mekanizması Belgeleri: Şikayet mekanizması ile ilgili dokümanlar.
• Bilgi Açıklama Politikası: Bilgi açıklama politikası.
• Topluluk Geri Bildirim Raporları: Topluluktan gelen geri bildirim raporları.

Bu belgeler, firmaların Dünya Bankası standartlarına uyum sağladığını kanıtlamaya yardımcı olabilir. Başvuru sahibi kuruluşlardan bu belgelerin temin edilmesi, proje süreçlerinin daha şeffaf ve güvenilir olmasını sağlayacaktır.

A. Proje Yürütücüsü

Proje yürütücülerinin;

• Doktora veya eşdeğer bir dereceye sahip olmaları ve projenin yürütüleceği kurumun (yükseköğretim kurumları, kamu kurumları veya özel kuruluşlar) kadrolu/tam zamanlı personeli olmaları gerekmektedir.
• Emekliler ve herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmayan doktora sonrası araştırmacılar için kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaz. Söz konusu kişiler PTİ almamak şartıyla proje yürütücüsü olabilirler.
• Özel kuruluşta yürütülecek projelerde, proje yürütücüsünün söz konusu kuruluşta, projenin öneri tarihi itibariyle en az altı ay görev almış olması gerekmektedir.
• Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekmektedir.
• Vakıflar, dernekler ve bunların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, birlikler, şahıs şirketleri ve adi ortaklıklardan bu program kapsamında başvuru kabul edilmez.

Kimler Proje Yürütücüsü Olamaz?

Kamu kurum/kuruluşlarının en üst düzey yöneticileri, vekil ve yardımcıları (Rektör, Rektör Yardımcısı, Başhekim, Başhekim Yardımcısı, Hastane Yöneticisi, Bakan, Bakan Yardımcısı, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, İl Milli Eğitim Müdürü vb.) başvuru sırasında görevlerinin devam etmesi durumunda proje yürütücüsü olarak görev alamazlar. Projelerde danışman olarak ve en fazla 3 (Uluslararası projeler, 1000 ve 1002 projeleri belirtilen kotaya dahil değildir.) projede araştırmacı olarak görev alabilirler.

B. Araştırmacı ve Danışman

Proje ekibinde yer alacak araştırmacı veya danışmanların;

• En az dört yıllık üniversite lisans eğitimi almış olmaları ve görev yaptıkları katılımcı kurum/kuruluşun kadrolu/tam zamanlı personeli  olmaları gerekmektedir.
• Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ikamet etmeleri gerekmektedir.
• Emekliler PTİ almamak şartıyla kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaksızın projelerde araştırmacı ve danışman olarak görev alabilir.
• Herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmayan doktora sonrası araştırmacılar PTİ almamak şartıyla kadrolu/tam zamanlı çalışma şartı aranmaksızın projelerde araştırmacı olarak görev alabilir ancak danışman olamazlar.

Danışman: Projenin özel uzmanlık gerektiren tali konularından birinde bilgisinden yararlanılan araştırmacı veya uzmanı ifade etmektedir. Bir projede danışman yer alabilmesi için projenin özel uzmanlık gerektiren konu ya da konularının olması ve bu hususun proje önerisinde gerekçeli olarak belirtilmesi gerekir. Bir projede görev alacak danışman sayısı o projedeki özel uzmanlık gerektiren konu sayısı ile sınırlıdır.

Projedeki katkı oranı %10’un altında olan kişiler araştırmacı olarak görev alamazlar, ancak danışman olabilirler.

ARDEB'te görevli olan Grup Yürütme Kurulu ve Danışma Kurulu üyeleri; başvuru sırasında görevlerinin devam etmesi durumunda, proje yürütücüsü veya araştırmacı olarak görev alabilir ancak danışman (Avrupa Birliği Çerçeve Programları kapsamında açılan çağrılara sunulan projeler ve ortak değerlendirmenin uluslararası bağımsız hakemler tarafından gerçekleştirildiği projeler hariç) olamazlar.

Not: TÜBİTAK Merkez/Enstitülerinde çalışan kişiler bu program kapsamında sunulan projelerde yürütücü/araştırmacı/danışman olarak görev alabilirler.

C. Yurt Dışı Araştırmacı

Yurt dışı araştırmacıların projede yer alabilme koşulları ve bu kişilere yapılabilecek ödemelerle ilgili kurallar aşağıda sıralanmıştır:

• Projede görev alacak yurtdışı araştırmacının, ülkemizdeki araştırmacıların yetkinliğinin sınırlı kaldığı projenin bir bölümünü proje ekibiyle ülkemiz kurumlarında yürütecek ve yönlendirecek nitelikte olması gerekmektedir.
• Yurt dışında ikamet eden araştırmacılar, yasal yükümlülükleri projenin yürütüldüğü kuruluşa ait olmak üzere, araştırmacı olarak projelerde görev alabilirler. Söz konusu araştırmacıların projeye ilişkin çalışmalar için yapacakları seyahat masrafları seyahat faslından ve projede görev aldıkları sürelere karşılık, aynı zaman diliminde yurt dışında aldıkları tam zamanlı aylık brüt ücretlerinin %50’si kadarı projeden hizmet alımı olarak karşılanır. Araştırmacının kendi ülkesinde almakta olduğu aylık ücretin % 50’sinin, Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB) tarafından yürütülen ”2221 - Konuk veya Akademik İzinli (Sabbatical) Bilim İnsanı Destekleme Programı” kapsamında sağlanan en yüksek aylık ücretin altında olması durumunda, Konuk Bilim İnsanı Destekleme programı kapsamında sağlanan en yüksek aylık ücret esas alınır. 
• Yurt dışı araştırmacılar TÜBİTAK tarafından desteklenen birden fazla projede görev alabilir ancak bir projeden ücret alabilirler.

D. Yurt Dışı Danışman

Yurt dışında ikamet eden kişiler herhangi bir PTİ ve ücret almamak koşuluyla proje süresince Türkiye’de bulunma şartı aranmaksızın proje ekibinde yurt dışı danışman olarak görev alabilirler.

E. Bursiyer

Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarında (KKTC’den sunulan projeler için ise KKTC’deki) lisans ve lisansüstü (Yüksek Lisans ve Doktora) eğitimlerine devam etmekte olan "öğrenciler" (özel öğrenciler ve hazırlık öğrencileri hariç) veya öğrenci statüsündeki "Araştırma Görevlileri" ile doktora sonrası araştırmacılar bursiyer olarak proje ekibinde yer alabilirler.

Lisans bursiyerlerinin herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmaması gerekmektedir. Bir projede aynı anda en fazla 4 (dört) lisans öğrencisi bursiyer olarak yer alabilir.

Doktora Sonrası Araştırmacı bursiyerlerinde aranan koşullar:

• Doktora veya eşdeğer bir dereceye sahip olup herhangi bir kurum/kuruluşta çalışmama
• Doçent ve üstü akademik unvana sahip olmama
• Doktora veya eşdeğer derecenin alındığı tarih ile kişinin proje kapsamında görevlendirileceği tarih (talep tarihi) arasında kalan sürenin 7 yıldan fazla olmaması (Belirtilen süre içinde kadın araştırmacılarımızın doğum sebebiyle izne ayrılması durumunda; doğuma ilişkin belge ya da çocuklarına ilişkin kimlik belgesinin dilekçe ekinde deik@tubitak.gov.tr adresine e-posta ile iletilmesi halinde, her doğum için bu süreye bir yıl ilave edilecektir.)