TÜBİTAK, Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ile birlikte 1–5 Eylül 2025 tarihleri arasında İstanbul’da Cleantech Days etkinliğinin üçüncüsünü gerçekleştirdi. Etkinlik, adil geçiş sürecinde inovasyonu öne çıkarmayı hedefleyerek farklı ülkelerden paydaşları bir araya getirdi.
Etkinlikte 30’un üzerinde temiz teknoloji girişimcisi ve KOBİ’nin yanı sıra karar alıcılar, yatırımcılar, uluslararası kuruluş temsilcileri, araştırmacılar ve sivil toplum aktörlerinden oluşan 200’ün üzerinde katılımcı bir araya geldi. Beş gün boyunca gerçekleştirilen tematik oturumlar, atölyeler, deneyim paylaşımı oturumları ve iş birliği görüşmelerinde; toplumların temiz teknoloji inovasyonuna katılımı, politika çerçevelerinin güçlendirilmesi, finansman ve yatırımların harekete geçirilmesi ile bölgesel iş birliğinin teşvik edilmesi gibi adil ve kapsayıcı dönüşümün temel unsurları ele alındı.
Küresel Çevre Fonu’nun (GEF) desteğiyle yürütülen UNIDO Küresel Temiz Teknoloji İnovasyon Programı’nın (GCIP) öncü platformu olan Cleantech Days, 2023 yılındaki lansmanından bu yana yenilikleri, yatırımcıları ve ekosistem aktörlerini bir araya getirerek teknolojilerin tanıtılmasına, bilgi ve deneyim alışverişine ve kapsayıcı, sürdürülebilir sanayileşmeye yönelik iş birliklerinin geliştirilmesine zemin hazırlamakta. 2025 buluşması ise ilk kez Viyana dışında gerçekleştirilerek önemli bir dönüm noktasına imza attı. “Adil Geçiş Yolunda Coğrafyalar Arası İnovasyon Köprüleri” temasıyla İstanbul, hem sembolik bir ev sahipliği üstlenerek uluslararası dayanışmanın simgesi haline geldi hem de Türkiye’nin temiz teknoloji alanındaki liderliğini uluslararası ölçekte ön plana çıkardı.
Bu yılki forum, kapsayıcılık temasına özel bir vurgu yaparak kadın girişimciler, genç girişimciler ve göçmen girişimciler tarafından yürütülen girişimleri öne çıkardı. Bu çerçevede, Göç Çok Ortaklı Güven Fonu (M-MPTF) tarafından finanse edilen, IOM ve UNIDO’nun proje ortaklığında ve TÜBİTAK’ın yürütücü ortaklığında uygulanan “Türkiye’nin Yeşil Ekonomiye Geçişinde Göçmenlerin Katılımının Desteklenmesi Ortak Programı” da perspektife taşındı.
Cleantech Days’in açılış günü, hafta boyunca sürecek oturumlara yön vererek temiz teknoloji inovasyonunun iklim eylemi, enerji dönüşümü ve sosyal kapsayıcılığın hızlandırıcı gücü olarak ele alındığı tematik panellere sahne oldu. Çözümlerin ölçeklenmesinde ve adil, kapsayıcı sanayileşmenin teşvik edilmesinde etkin politika çerçevelerinin rolüne dair görüş alışverişleri gündeme getirildi. Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) iş birliğiyle düzenlenen özel oturumda ise Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan’dan deneyimler paylaşılarak yeşil girişimciliğin geliştirilmesinde bölgesel iş birliğinin önemi vurgulandı.
Etkinliğin odak noktalarından biri de finansman ve yatırım oldu. Kalkınma finansmanı kuruluşları, yatırımcılar ve girişimciler; sermayenin harekete geçirilmesi, erken aşamadaki girişimler için risklerin azaltılması ve tüm çözüm üreticilerin finansmana erişiminin genişletilmesine yönelik yeni mekanizmaları ele aldı. Bu ivmeyle devam eden ikinci günde ise IOM öncülüğünde göç, inovasyon ve yeşil dönüşüm temalı bir oturum düzenlendi. Oturumda göçmenlerin, kadınların ve gençlerin kapsayıcı iklim eylemindeki rolü öne çıkarılırken; sınırlı finansmana erişim, yetersiz ağlar ve destekleyici yasal çerçevelerin eksikliği gibi engellerin aşılmasına yönelik somut adımlar değerlendirildi.
Takip eden günlerde program, kapasite geliştirme ve deneyim paylaşımına odaklandı. Düzenlenen kapasite geliştirme atölyeleri; karar alıcılar ile paydaşları bir araya getirerek ekosistemin güçlendirilmesine yönelik stratejilerin birlikte tasarlanmasına zemin hazırladı. Start-up’lar ise sunum eğitimi, mentorluk ve hızlandırma süreçleri ile uzun vadeli sürdürülebilirlik konularına ilişkin oturumlara katıldı. Gündemde ayrıca temiz teknolojilerde yapay zekâ uygulamaları, girişimlerin büyüme becerileri ve yatırım hazırlığı gibi başlıklar yer aldı. “Startup RealTalks” oturumu ise girişimcilerin karşılaştıkları zorlukları ve edindikleri deneyimleri paylaşmaları için açık bir platform sundu.
Haftanın en önemli anlarından biri, GCIP ulusal hızlandırıcılarından seçilen öncü girişimcilerin çözümlerini uluslararası jüriye sundukları Küresel Girişimcilik Yarışması (Global Pitching Competition) oldu. Yarışmada kazananlar ve özel ödüller şu kategorilerde takdim edildi:
Toplumsal cinsiyet etkisinde özel ödül: Allgreen Ivy Limited (Nijerya)
Sera gazı azaltım potansiyelinde özel ödül: KAZ-REEcycling (Kazakistan)
Üçüncülük Ödülü: Atarec (Fas)
İkincilik Ödülü: Murat Beton Technology (Kazakistan)
Birincilik Ödülü: Shipsider (Türkiye)
GCIP Onur Ödülü kapsamında programa yapılan değerli bireysel katkılar onurlandırıldı. 2025 yılı onur ödülü, GCIP programının Türkiye’de geliştirilmesindeki öncülüğü, özverili çalışmaları ve temiz teknoloji girişimciliğine yönelik güçlü savunuculuğu nedeniyle Dr. Sinan Tandoğan’a takdim edildi.
Girişimcilik yarışmasının ardından, girişim sermayesi fonları ve melek yatırımcıların stratejilerini girişimcilere aktardığı yatırımcı sunumları gerçekleştirildi. Etkinlik, Cleantech Days Ödül Töreni ile kapanışını yaparken, ardından düzenlenen Boğaz resepsiyonu başarıların kutlanmasına ve yeni iş birliklerinin pekiştirilmesine vesile oldu. Son gün gerçekleştirilen saha ziyareti kapsamında katılımcılar, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’ndeki Biyokütle Gazlaştırma ve Karbondioksit Yakalama Gösterim Tesisi ile Biyobozunur Atık Geri Kazanım Laboratuvarı’nı inceleme fırsatı buldu. Ardından, Birleşmiş Milletler Teknoloji Bankası’nın faaliyetleri ve olası iş birlikleri hakkında bir bilgilendirme toplantısı gerçekleştirildi.
Etkinlik, yeşil ekonominin faydalarının toplumun tüm kesimlerine ulaşabilmesi için kapsayıcı inovasyonun enerji dönüşümü ve iklim eyleminin merkezinde yer alması gerektiğini bir kez daha ortaya koydu. Kadınların, gençlerin ve göçmenlerin yenilikçi ve girişimci aktörler olarak güçlendirilmesi; yeni fikirlerin ortaya çıkmasına, toplumsal uyumun pekişmesine ve daha adil fırsatların yaratılmasına imkân tanıdı. Cleantech Days ayrıca, yatırımların ölçekli biçimde harekete geçirilmesi, girişimlerin küresel ağlarla buluşturulması ve destekleyici politika ortamlarının oluşturulması gerekliliğini de güçlü biçimde vurguladı.
Bu kapsamda İstanbul’da geliştirilen iş birlikleri ve paylaşılan vizyonun, gelecekteki girişimlere yön vermesi ve COP30’a giden süreçte ve sonrasında adil enerji dönüşümü ile sanayinin karbonsuzlaştırılmasına ilişkin uluslararası diyaloglara katkı sunması amaçlandı.
Etkinlik hakkında daha fazla bilgi için: https://gcip.tech/ctd-25/
