Türkiye’de faaliyet gösteren 130 Ar-Ge merkezinin temsilcileri bilgi paylaşımında bulunmak ve yürütülen çalışmalarda işbirliği yapmak üzere İstanbul’da düzenlenen toplantıda bir araya geldi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın desteğiyle ilk kez düzenlenen ve her yıl tekrarlanması planlanan Ar-Ge Merkezleri Zirvesine Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün’ün yanı sıra TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Yücel Altunbaşak, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü Doç. Dr. Cevahir Uzkurt, özel sektör temsilcileri ve çok sayıda akademisyen katıldı.
Toplantıda konuşan Bilim ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, üretim, yatırım ve ihracatta Türkiye’nin hedeflerine ulaşmasında çok önemli bir sorumluluk üstlendiklerini ve son yıllarda ekonomide olumlu gelişmelerin yaşandığını söyledi. Geçen yıl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nı yeniden yapılandırdıklarını anlatan Ergün, Bakanlığın yeni yapısıyla birlikte, yenilikçilik, girişimcilik, üniversite-sanayi işbirliği, Ar-Ge ve markalaşma gibi konuların çok daha özel bir motivasyona sahip olduğunu kaydetti.
"2002’ye Göre Ar-Ge Harcamaları 3 Kat Arttı"
2002’ye göre Ar-Ge harcamalarının 3 kat arttığını belirten Bakan Ergün, Ar-Ge harcamalarının milli gelir içindeki payının ise yüzde 1 seviyesine yaklaştığını söyledi. 2023’te milli gelirin 2 trilyon dolar olmasını, bunun içindeki toplam Ar-Ge harcamasının ise 60 milyar dolar olmasını hedeflediklerini bildiren Ergün, bu süreçte özel sektörün Ar-Ge harcamalarının artıyor olması gerektiğini ifade etti.
"Araştırmacı Sayısını Arttırmamız Gerekiyor"
Türkiye’nin daha rekabetçi bir kimlik kazanması, üniversitelerin daha iyi araştırmalar yapması ve reel sektörün daha yüksek katma değerli üretim yapması için, bu altyapıyı işletecek olan insan kaynağının da oluşturulması gerektiğine işaret eden Ergün, şöyle konuştu: “Bizde bin kişiye 1 araştırmacı düşüyor. Bu rakam ABD’de 5, Kore’de 5,4, Almanya’da ise 4. Bu konuda Ar-Ge merkezlerine büyük rol düşmektedir. Biz Bakanlık olarak 50 ve üzeri Ar-Ge personeli bulunduran firmalarımıza Ar-Ge merkezi belgesi vermeye başladık. Ar-Ge merkezi belgesi alan işletmelerimize çok önemli teşvik ve muafiyetler sağladık” dedi.
Ar-Ge merkezlerine sağladıkları desteklerin Ar-Ge’ye ve nitelikli istihdama dönüştüğünü görmekten son derece memnun olduklarını söyleyen Ergün, “Faaliyette olan 130 Ar-Ge merkezimizde yapılan Ar-Ge harcamaları ciddi rakamlara ulaşmıştır. Biz Türkiye’nin üretim ve montajdan ziyade Ar-Ge ve tasarım konularında bir merkeze dönüşmesini istiyoruz. Bir takım firmalar Ar-Ge teşvikleri nedeniyle Ar-Ge merkezlerini Türkiye’ye taşımayı, bu nedenle buraya yatırım yapmayı planlıyorlar. Yani yabancı sermayenin artmasında da Ar-Ge merkezlerinin önemi büyük. Ar-Ge merkezi kuran firmalarımızın ağırlıklı olarak otomotiv ve yan sanayi, dayanıklı tüketim malları, savunma sanayi, elektronik, bilgi ve iletişim teknolojileri gibi katma değeri yüksek sektörlere mensup olması da son derece önemlidir.” dedi.
“Türkiye’de Üniversite-Sanayi İşbirliği Zayıf”
Bakan Ergün, Türkiye’de üniversite sanayi işbirliğinin zayıf olduğunu belirterek, "En zayıf yer neresi biliyor musunuz- İstanbul. Türkiye’nin en çok üniversitesi burada bulunuyor, Türkiye’nin sanayisinin, Türkiye’nin ihracatının kalbi burada atıyor. Çalışma yaptık ve o çalışmaları değerli hocalarımızla ve rektörlerimizle paylaşacağım. En zayıf yer üniversite-sanayi işbirliğinde İstanbul. Bunu aşmamız lazım. İstanbul’un bu konuda çok büyük atılım yapması lazım" dedi.
“Akıl Teri Alın Terinin Önüne Geçti”
Türkiye’nin lider bir ülke olması hedefleniyorsa, en fazla önem verilmesi gereken alanların başında bilim ve teknolojinin geldiğini belirten Ergün, aklın terletilmesi gerektiğini söyledi. “Alın teri de önemli ama aklın terletilmesi gerekiyor” diyen Ergün, bugün akıl terinin alın terinin önüne geçtiğini ifade etti. Bilim ve teknoloji kapasitesini artırmaya, Ar-Ge, markalaşma, inovasyon ve tasarım gibi konulara odaklanılmaya, daha yüksek katma değerli üretim yapan bir özel sektör oluşturmaya büyük önem verildiğini dile getiren Ergün, konuşmasını şöyle tamamladı: “Bütün bu kritik konularda reel sektörümüz ile işbirliği için çağrıda bulunduk ve bu çağrıları sürdüreceğiz. İmkanlarımızın el verdiği ölçüde, iş ve yatırım ortamını, Ar-Ge desteklerini iyileştirecek adımları kararlılık içinde bir bir hayata geçireceğiz. Bugün gerçekleştirdiğimiz bu toplantı, Ar-Ge merkezlerini geliştirmek hususunda neler yapabileceğimizi tespit etmemiz açısından son derece önemlidir."
Altunbaşak: Orta Gelir Tuzağını Aşmanın Tek Yolu Ar-Ge ve Eğitim
Ar-Ge Merkezleri Zirvesi’nde konuşan Altunbaşak, Türkiye’nin 2023 hedefleri olduğunu anımsatarak, siyasi iradenin ulaşılabilir hedefler koyduğunu söyledi. Bu hedeflere ulaşmak konusunda Ar-Ge’den, girişimcilikten ve inovasyondan başka bir yolun olmadığını belirten Altunbaşak, 1960’lı yıllarında Türkiye’nin Amerika’ya göre orta gelişmişlik seviyesinde bir ülke olduğunu anımsattı.
2010’da Türkiye’nin yine orta gelir seviyesinde olduğunu aktaran Altunbaşak, "Biz buna ekonomide orta gelir tuzağı diyoruz. Benzer ülke Kore, 1960’larda orta gelir düzeyine sahip bir ülke iken 2010’da gelişmiş ülke düzeyine çıkmış. Tayvan, Singapur, Kore bunu aşarken, Brezilya, Türkiye ve Güney Afrika ise orta gelir tuzağını aşamamıştır” dedi.
TÜBİTAK olarak aradaki farkın analizini yaptıklarına işaret eden Altunbaşak, literatürde orta gelir tuzağını aşmanın tek bir yolunun olduğunu, bunun da Ar-Ge ve eğitime önem vermek olduğunu kaydetti. Ar-Ge’ye ayrılan kaynakların oranında son 10 senede dünyada en hızlı giden ikinci ülkenin Türkiye olduğu bilgisini veren Altunbaşak, "TÜBİTAK olarak siz ne yaptınız diye sorarsanız biz, şu anda sanayiye çok yakın duruyoruz. Çünkü ülkenin geleceğinin buradan geçtiğine inanıyoruz. Eğer bizim şirketlerimiz, dünyanın en büyük şirketleri arasına girmezse TÜBİTAK olarak biz bunları o hale getiremezsek, Teknoloji Bakanlığı olarak o zaman 2023 hedeflerine ulaşamayız. Biz bunun farkında olarak, tüm programlarımızı sanayiye daha yakın, daha faydacı bir şekilde geliştirdik" ifadelerini kullandı.
Konuşmaların ardından Bakan Ergün Ar-Ge merkezleri arasında başarılı olan firmalara ödüllerini verdi ve stantları dolaştı.
