Uçuşlarda kullanılan bütün bilgi ve dokümanlar TÜBİTAK destekli projeyle elektronik ortama aktarıldı. Geliştirilen sistemle uçuş öncesi ve uçuş esnasındaki işlemler çok kısa sürede yapılarak rötar süreleri en aza indirilmiş oluyor.
Günümüzde mobil teknolojiler birçok alanda etkin rol oynuyor ve insan hayatını kolaylaştırıyor. Son yıllarda havacılık sektöründe, son kullanıcılara yönelik yaklaşımlarla birlikte operasyonel çalışmaları kolaylaştırmaya ve uçuş maliyetlerini azaltmaya yönelik mobil teknoloji kullanımları da ortaya çıkmaya başladı. Bu çalışmalardan birini de Ankara’da faaliyet gösteren Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. yaptı. Geliştirilen sistem hakkında bilgi veren proje yürütücüsü Emre Barış Aksu, dünyada yaygınlaşmaya başlayan bir sistem çözümü sunan bu alanda Türkiye’de çalışan ilk firma olduklarını belirterek sistemin birçok yararı olduğunu söyledi.
TÜBİTAK TEYDEB’ten aldıkları yaklaşık 250 bin TL’lik destek ve şirket içi Ar-Ge bütçesi ile projeyi gerçekleştirdikerini söyleyen Aksu, “Yaklaşık bir yıllık bir çalışma sonucunda Elektronik Uçuş Çantası (Electronic Flight Bag -EFB) projesini bitirdik. EFB pilotların uçuş sırasında ihtiyaç duydukları ve kağıt üzerinde sakladıkları bilgileri elektronik ortamda tutan, uçaktaki aviyonik sistemler ile entegre olabilen, uçuş sırasında oluşturulan dokümanların elektronik ortamda yaratılmasına ve yönetilmesine imkan veren sistem olarak tanımlanıyor. EFB genel anlamda, pilotların uçuşlarda taşıdıkları, kullandıkları ve kokpitte sabit olarak bulunabilen, içinde uçak işletim kılavuzu, kabin ekibi işletim kılavuzu, uçuş öncesi ve uçuş sırasında pilotların kullanabilecekleri seyir çizelgelerini de içeren ve yine “Uçuş Çantası” olarak adlandırılan basılı referans dokümanların da zamanla yerini alıyor. Bunun yanında EFB, normalde elle yürütülen ve uçuş için oldukça önemli olan uçuş öncesi performans analizi gibi hesaplamaların da otomatik olarak yapılmasını sağlayan alt uygulamaları da bünyesinde barındırıyor” dedi.
Geliştirilen Sistem Ticari Anlamda Kullanılmaya Başlandı
AeroTab™ markası ile pazara sunulan EFB sisteminin ticari boyuta ulaştığını belirten Aksu, EFB’nin şu anda Atlasjet tarafından Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü onay süreci çerçevesinde kullanıldığını dile getirdi. Sistemin kullanımı ve yararları hakkında ise Atlasjet’ten kaptan pilot Cemal Sancak bilgi verdi. Sancak, sistemin pilotlara uçuş sürecinde yardımcı olacak şekilde “kağıtsız kokpit” konseptine göre geliştirilmiş olduğunu belirterek, “Geliştirilen sistem, uçuş sürecinin güvenli şekilde gerçekleştirilmesine ve iniş - kalkış prosedürlerinin güvenli şekilde kullanımına imkan veriyor. EFB sistemi sayesinde, uçağın operasyonel dokümanlarına, yaklaşma ve alçalma planlarına, yükleme ve denge problemlerine, raporlaşma ve teknik bakım kayıtlarına uygulama üzerinden kolaylıkla erişilebiliyor ve uçuşla ilgili gerekli tüm bilgiler detaylı olarak biz pilotlara sunulabiliyor. En önemli avantajlarının başında ise havayolu süreçlerine uygun olarak hazırlanan uçuş planının elektronik olarak 3G/WiFi gibi kablosuz iletişim ağları üzerinden uçağa aktarımının sağlanması geliyor. Uçağın güvenli bir şekilde kalkış ve inişinin gerçekleştirilmesi için gerekli olan performans hesapları hızlı ve etkin bir şekilde sistem üzerinden yapılabiliyor” dedi.
Rötarları En Aza İndiriyor
Yaptıkları uçuşlarda bütün bilgilerin kağıt üzerinde bulunduğunu belirten Sancak, bu sistemle kağıt ve dokümanlardan kurtulduklarını belirterek, “Uçuş planlaması, gerekli operasyonel dokümanlar, uçuş rotaları, meydan alçalma planları, hava durumu ve uçulacak meydanlardaki kolaylıkların durumu (NOTAM) dahil olmak üzere her şey kağıt üzerinden olurdu. Zamana bağlı hava durumu ve meydan durumu değişiklikleri ile operasyonel dokümanlara gelen güncellemelerin yapılması çok büyük bir emek ve zaman kaybına neden olurdu. Ama şimdi uçuş süresince kullanılması gereken dokümanlara ve bilgiye mobil uygulama üzerinden elektronik ortamda hızlıca erişim sağlanabiliyor. Bu sayede, uçuş süresince hem zamanı daha verimli kullanıyor ve hem de daha etkin görev icra edebiliyoruz. Güncelleme olması durumunda, çevrim içi bilgi dağılımı ile (Bulut Bilişim) anında yapabiliyoruz. Böylece kalkış ve iniş zamanlarına uyum ile gecikmeler en aza indirilerek, müşteri memnuniyeti en üst düzeye çıkarılıyor ve yolcularımız mağdur olmuyor” dedi.
Sistem Çevreci ve Ekonomik
EFB’yi kullanmanın aynı zamanda çevreci bir yanının da olduğunu ifade eden Sancak, “Bizim genel olarak uçuşlar için kullandığımız yaklaşık 50 kg’lık bir doküman seti bulunuyor. Bu bilgiler bizim için olmazsa olmaz. Belirli dönemlerde bu bilgilerin güncellenmesi gerekiyor. Bu güncellemelerin her uçak için tek tek yapılıyor olması, ciddi manada ekonomik kayba neden oluyor. 20 uçaklık bir filo için sadece bu doküman setinin uçakta taşınması ve baskı maliyetlerinden dolayı yıllık yaklaşık 80-100 bin dolar arası bir kayıp söz konusu. EFB sayesinde bütün bu maliyet ve işlerden kurtuluyoruz. Bütün bilgiler sistemde bulunuyor. EFB kullanımı ile hem çevreye karşı daha duyarlı oluyoruz hem de maddi kayıpları önlüyoruz” dedi.
07.02.2014