Kafkas Arılarının Genleri TÜBİTAK Korumasında

-A +A

Dünyada önemli 4 arı ırkından olan Kafkas Arı’sının genleri, Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Ziraat Fakültesi’nin TÜBİTAK’ın desteğiyle yürüttüğü projeyle korumaya alındı. Proje kapsamında, bu ırkın spermleri dondurularak genlerinin aktarılması sağlanıyor.

Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Aziz Gül tarafından yürütülen, “Bal Arılarında Sperma Depolama ve Depolama Sonrasında Spermaların İşlevini Arttırma Uygulamaları” Projesinde yüzde 70 oranında başarıya ulaşıldı. 

TÜBİTAK tarafından kabul edilen, 15 Nisan 2013 tarihinde başlayan Proje, Türkiye’de ilk olma özelliğini taşıyor. Dünya çapında da son zamanlarda birçok araştırıcının bu konuda çalışmaya başladığına dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Aziz Gül, Türkiye’nin birçok arı ırk ve ekotiplerini bünyesinde barındıran, dünyanın 12 gen merkezinden biri olduğunu belirtti.  Özellikle Türkiye adına tescillenmiş olan Kafkas arısı başta olmak üzere bu gen kaynaklarının korunması amacıyla projeyi başlattıklarını ifade eden Yrd. Doç. Dr. Aziz Gül, “Bal arılarının korunması ve gelecek nesillere taşınması, birçok bitkinin ana dölleyicisi olması sebebi ile içinde bulunduğumuz evrenin geleceği için oldukça önem arz etmektedir. Özellikle Avrupa ve Amerika’da, kendi gen kaynaklarını koruma adına bal arılarında sperm dondurma çalışmaları hızlı bir şekilde ilerlemektedir” diye konuştu.

Proje kapsamında ilk önce semen toplandığını, koruyucu çözeltiler ile karıştırılıp dondurulduğunu kaydeden Gül, dondurulan semenler ile ana arıların suni olarak döllendiğini, bu ana arıların kolonilere verilerek yumurtlama sonucunda yavru desenler (işçi arı ve erkek arı oranı) belirlendiğini belirtti. Yavru desenleri belirlendikten sonra ana arıların öldürüldüğünü ve spermatekadaki spermatozoa miktarlarının belirlediğini anlatan Gül, şu bilgileri verdi: “Çalışma sonucunda işçi arı oranı ortalama % 41 olarak belirlenmiş, ancak bazı gruplarda % 70 oranında işçi arı elde edilmiştir. Gelinen bu aşamada spermlerin dondurulması sonucunda elde edilen sonuçlar genetik materyallerin saklanması ve gelecek kuşaklara taşınması için yeterli olsa da, ticari sektörde bu spermlerin kullanılması bakımından hala yetersizdir. Bu amaç doğrultusunda dondurulmuş spermler ile döllenen ana arılardan daha fazla sayıda döllenmiş yumurta elde edilmesi için çalışmalar proje bitiminden sonra da devam edecektir.”

Arı Üretim Sezonu Genişleyecek

Tüm dünyada ana arı üretim faaliyetlerinin hava koşullarına ve mevsime bağlı olmasından dolayı kısıtlı olduğunu, sadece ilkbahar ve yaz dönemlerinde arı üretimi yapılabildiğini ifade eden Gül,  “Spermlerin dondurulmasındaki çalışmaların ilerlemesi ve ana arı yetiştiriciliğinde ticari olarak kullanılması, ana arı üretim sezonunun genişletilmesine imkan sağlayacaktır. Bu çalışmaların devam etmesi, yeni tekniklerin geliştirilmesi ve Türkiye koşullarında uygulanması ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. Bu açıdan yapılan bu çalışma ve elde edilen başarı, ülkemizde yapılacak diğer çalışmaların en önemli basamaklarından birini oluşturmaktadır” dedi. 

01.07.2015 Başarı Hikayeleri, Akademik Başarı Hikayeleri