15 Aralık 2025 tarihinde düzenlenen çevrim içi törene TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Orhan Aydın, Kolombiya’nın Ankara Büyükelçisi Julio Aníbal Riaño Velandia, TÜBİTAK MAM Başkanı ve Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy, Kolombiya Antarktika Programı Direktörü Komodor Juan Camilo Forero Hauzeur ve her iki ülkeden kutup programlarının çalışanları katıldı.
TÜBİTAK Başkanlığı ve Kolombiya Dışişleri Bakanlığında eş zamanlı olarak çevrim içi gerçekleştirilen törende konuşan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Orhan Aydın, Antarktika'nın önemini vurgularken, imzalanan bu mutabakatın ikili ilişkilere katkısına dikkat çekti. Aydın,"Antarktika sadece bir bilim kıtası değil, aynı zamanda güvenin, diyaloğun ve ortak sorumluluğun da alanıdır. Bugün imzaladığımız Mutabakat Zaptı, bu ortak vizyonu ilerletmek için kurumsal ve yapılandırılmış bir çerçeve sağlamaktadır. Bu anlaşmanın Antarktika biliminin ilerlemesine katkıda bulunacağına ve Türkiye ile Kolombiya arasındaki bağları daha da güçlendireceğine eminim." ifadelerini kullandı.
TÜBİTAK MAM Başkanı ve Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy ise iş birliğinin temelinin atıldığı saha deneyimine vurgu yaparak, anlaşmanın sağladığı çerçeveden duyduğu memnuniyeti dile getirdi:
"Kutup araştırmaları perspektifinden bakıldığında, iş birliği sadece anlaşmalarla değil; paylaşılan saha deneyimi, ortak operasyonlar ve zorlu Antarktika koşulları altında geliştirilen karşılıklı güven aracılığıyla inşa edilir. Bu somut deneyimler, bilimsel iş birliği, lojistik ve operasyonel planlamanın kutup araştırmalarında ne denli iç içe olduğunu göstermektedir. Bugün imzaladığımız Mutabakat Zaptı, ortak araştırmalar, koordineli lojistik, veri paylaşımı ve entegre sefer planlaması yoluyla bu ortaklığın daha da geliştirmek için yapılandırılmış bir çerçeve sağlamaktadır."
Törende söz alan Kolombiya’nın Ankara Büyükelçisi Julio Aníbal Riaño Velandia ise imzalanan Mutabakat Zaptı'nın asıl niteliğinin, iş birliğinin "ulusal çıkarların ötesinde, insanlığa ait ve evrensel bir bilgiye ulaşmayı vaat eden bir amaca" yönlendirmesi olduğunu belirtti. Antarktika'nın küresel iklim ve okyanus sistemlerinin düzenlenmesindeki belirleyici rolüne dikkat çeken Velandia, kıtanın iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik gibi alanlarda yeri doldurulamaz bir doğal laboratuvar olduğunu vurguladı. Büyükelçi, bu Mutabakatın, stratejik ortak olan iki ülke arasında bilimsel iş birliği ve barışçıl uluslararası yönetişimin örnek bir modeli olan Antarktika hukuk rejimine uygun, ortak olanakların ufkuna doğru atılmış sağlam bir adım olduğunu sözlerine ekledi.
Konuşmalarda Antarktika kıtasının bilimsel ve lojistik önemine vurgu yapılmasının yanında gerçekleştirilen bu ikili iş birliğinin küresel çaptaki kıymetinin de üstünde duruldu. Antarktika bugün hem kutup araştırmaları için önemli bir bölge hem de iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik bakımından doğal bir laboratuvar olma özelliğini taşıyor.
Mutabakatın Hedefleri ve Tarihçesi
İmzalanan mutabakat zaptı, iki ülkenin Antarktika’daki bilimsel varlığını güçlendirme ve ortak çıktılar üretmelerini amaçlıyor. Bu bağlamda ortak bilimsel projeler, sefer katılımları, lojistik destek paylaşımı, veri üretimi ve paylaşımı başta olmak üzere pek çok ortaklaşa faaliyetin yapılması hedefleniyor.
Türkiye ile Kolombiya arasında Antarktika bağlamındaki bilimsel ortaklığın kökenleri 2018-2019 bilimsel araştırma sezonunda bir Türk bilim insanının Kolombiya Antarktika Seferi’ne katılmasına dayanıyor. 20 Şubat 2020 tarihinde imzalanan TÜBİTAK–COLCIENCIAS Mutabakat Zaptı, Türkiye ile Kolombiya’nın Antarktika’daki bilimsel faaliyetlerde ortak hareket etmesinin önünü açan önemli bir adım olmuştu.
