TÜBİTAK

TÜBİTAK tarafından her yıl verilmekte olan “Bilim, Özel, Hizmet ve Teşvik Ödülleri”, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayelerinde Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen törenle sahiplerini buldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “TÜBİTAK ödülleri kapsamında 12 farklı üniversiteden bilim insanımıza iki bilim ödülü, bir hizmet ödülü ve 11 teşvik ödülü takdim edeceğiz. Bu ödüllerin ilk kez verildiği 1966'dan bugüne kadar 184 bilim ödülü, 19 özel ödül, 88 hizmet ödülü, 547 teşvik ödülü ve 2019 yılı Profesör Doktor Fuat Sezgin Bilim Tarihi Ödülü dahil olmak üzere toplam 839 bilim insanı ödüllendirildi. Atalarımız, , 'Marifet iltifata tabiidir, iltifatsız emek zayidir.' diyor. Hakkı verilen her başarının yeni başarıların habercisi olduğuna inanıyoruz. Cumhurbaşkanı olarak ve TÜBA ve TÜBİTAK Bilim Ödüllerini bu hissiyatla himaye ediyoruz.” değerlendirmelerinde bulundu.

"3 bin 734 araştırma-geliştirme projesine 1,5 milyar liradan fazla destek verdik"

Katma değerli üretimin, güçlü büyümenin ve sürdürülebilir refahın yolunun, bilim ekosisteminin canlılığından geçtiğini ifade eden Erdoğan, TÜBİTAK'ın bilim ve teknoloji dünyasının değerli bir aktörü olarak pek çok başarılı çalışmaya imza attığını vurguladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sadece son bir yılda TÜBİTAK eliyle 174 üniversitenin 3 bin 734 araştırma-geliştirme projesine 1,5 milyar liradan fazla destek verdik. Bu projelerde yaklaşık 10 bin araştırmacı ve 12 bin bursiyer görev aldı. Stajyer Araştırmacı Burs Programı (STAR) ile üniversite öğrencilerinin araştırma çalışmalarını teşvik ediyoruz." dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2022'de başlatılan STAR programında bugüne kadar 5 bine yakın öğrenciye 6 ay süreyle 3 bin 619 farklı projede görev aldığını dile getirdi. Lisans öğrencilerinin UNESCO Dünya Miras Listesi'nde bulunan ve "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen Şanlıurfa'daki Göbeklitepe Ören Yeri'nde yürütülen projelere de katkı verdiğini anımsatan Erdoğan, "Arkeoloji veya kültür varlıklarını koruma ve onarım bölümünde eğitim alan 27 farklı üniversiteden 58'i kız ve 35'i erkek toplam 93 öğrenciyi bu kapsamda destekledik. Nitelikli insan gücüyle, sürekli gelişen altyapısıyla, ileri düzey laboratuvarlarıyla, teknoloji dünyasının öncü araştırma kurumlarının bünyesinde barındıran Gebze Yerleşkesi'nde TÜBİTAK Fen Lisesi'ni kurduk. Sizlerin de yakından izlediği gibi ülkemizde bir kesim arkasına önüne bakmadan, her konuyu istismar etmekte sınır tanımıyor. Bunlardan biri de beyin göçü meselesidir. Öncelikle genç beyinlerimizin kendilerini geliştirmek için yurt dışına çıkmasına karşı olmadığımızı, tam tersine bunu desteklediğimizi belirtmek isterim." ifadelerini kullandı.

“Bilim ekosistemimizi güçlendiriyor, beyin göçünü tersine çeviriyoruz”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün Çin'in başarısının en büyük sebeplerinden biri olarak yurt dışına okumaya giden gençlerinin, oralarda kazandıkları tecrübeleriyle ülkelerine yaptıkları katkıların gösterildiğini, Türkiye'nin de TÜBİTAK aracılığıyla bu doğrultuda önemli adımlar attığını söyledi.

Bu alanda yapılan çalışmaları hatırlatan Erdoğan, "Sadece kendi gençlerimizin yurt dışında bilgi ve tecrübe sahibi olmasını sağlamakla kalmıyor, Türkiye'yi dünyanın her yerindeki bilim insanlarımız için cazibe merkezi yapmayı hedefliyoruz. Bu amaçla ihdas ettiğimiz programlarla geri dönen araştırmacılarımız sayesinde bilim ekosistemimizi güçlendiriyor, beyin göçünü tersine çeviriyoruz." ifadelerini kullandı.

Erdoğan, 2018 yılında hayata geçirdikleri Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı ile Türkiye'ye dönen 190 üst düzey araştırmacıdan 9'unun projelerini başarıyla tamamladığını belirterek uluslararası lider araştırmacıların projelerinde, 346'sı doktora öğrencisi olmak üzere toplam 890 araştırmacının görev aldığını aktardı. Sayıları ve etkinlikleri giderek artan araştırma-geliştirme laboratuvarlarının da tersine beyin göçü konusunda önemli rol oynadığına işaret eden Erdoğan, sayıları 6'ya çıkan TÜBİTAK destekli araştırma-geliştirme laboratuvarlarında, 56'sı doktoralı 130 araştırmacının çalıştığını dile getirdi. Bu merkezlerde, katmanlı imalat, otonom sürüş, akıllı 5G ve 6G ağlarının, malzeme geri dönüşüm, yalıtım, yüzey, filtrasyon, hijyen teknolojileri gibi konularda kritik araştırma faaliyetleri yürütüldüğünü anlatan Erdoğan, "Türkiye tüm bu çalışmalarla geleceğin teknolojilerine hazırlanıyor. Ülkemiz artık modern, gelişmiş, nitelik ve nicelik açısından dünyayla yarışır bir bilim ve teknoloji ekosistemine sahiptir." diye konuştu.

Erdoğan, TÜBİTAK enstitülerinde, savunma sanayisinden uzaya, yapay zekadan astronomiye kadar geniş bir alanda başarılı çalışmalar gerçekleştirildiğini vurguladı.

Bilim ve teknoloji atılımlarını kutuplara kadar ulaştıran bir Türkiye'nin olduğunu dile getiren Erdoğan, "Bu yıl, TEKNOFEST kapsamında düzenlediğimiz Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması finalistleri arasından seçtiğimiz 3 öğrencimizi Antarktika Bilim Seferi'ne dahil ediyoruz." dedi. Beyaz kıtada kendi projeleri ile ilgili saha çalışması yürütecek öğrencilerin, geliştirdikleri "tabiatta hızlıca çözünebilen biyoplastiği yerinde test etme imkanı" bulacağını kaydeden Erdoğan, "Bilim ve teknolojideki tüm bu başarılarda, Türkiye'de araştırma, geliştirme harcamalarının milli gelirimize oranının 1000'de 5'ten yüzde 1,13 çıkmasının, araştırmacı sayısının 26 binden 222 bine yükselmesinin önemli katkısı var. Görüldüğü gibi, bizim, bilimsel çalışma yapan, teknoloji geliştiren, üreten insanlarımıza verdiğimiz değer ortadadır. Bilime ve teknolojiye yaptığımız yatırımların meyvelerini her alanda topluyor olmanın da mutluluğu içindeyiz.” dedi.

"Gençlerimiz, yazılım dünyasındaki yerlerini alıyor"

TEKNOFEST kuşağına güvendiklerinin altını çizen Erdoğan, bilim insanları ve gençlerin azimleri, öz güvenleri ve başarılarıyla bu ümidi ziyadesiyle verdiğini belirtti. Gençlerin birçok şeyi başararak yarınlara hazırlandığını dile getiren Erdoğan, "DENEYAP Teknoloji Atölyelerinde daha 8 yaşlarında, 9 yaşlarında yapay zeka, nesnelerin interneti, robotik projeleri geliştiren evlatlarımızı gördükçe bu inancımız güçleniyor. Yeni nesil yazılım okullarında kendilerini yetiştiren binlerce gencimiz, sessiz sedasız yazılım dünyasındaki yerlerini alıyor. Teknoparklarda 2 kişi, 3 kişi bir araya gelerek milyar dolarlık değerlemeye ulaşan şirketler kuran parlak beyinlerle gurur duyuyoruz. Evlatlarımız daha ortaokul, lise sıralarında iken TEKNOFEST yarışmalarında dikey roket, insansız hava araçları, kutup araştırmaları, biyoteknoloji gibi projelerde çalışıyor. Ülkemizin ilk yerli otomobili Togg'u, niye geçmişte değil de bugün üretebildik sorusunun cevabı, işte burada gizlidir. " diye konuştu.

TÜBA'ya ve TÜBİTAK'a da büyük sorumluluk düştüğüne işaret eden Erdoğan, "Bilim insanlarımıza, araştırmacılarımıza hem destek olacak hem moral verecek çalışmalarınızda daima yanınızda yer almayı sürdüreceğim." diye konuştu.

“Bilim insanlarımızın öncülük edeceği gençlerimiz hedeflerimizin mimarları olacak”

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, her alanda lider bir Türkiye idealinin neferleri olacak TEKNOFEST kuşağının günden güne çoğalmaya devam ettiğini belirterek, Karadeniz ve Azerbaycan'da düzenlenen yarışmalara 600 binden fazla gencin başvurmasının, yarınların çok daha aydınlık olacağının en önemli işareti olduğunu söyledi. 81 ilde kurulan deneyap teknoloji atölyelerinde yapay zekadan nesnelerin internetine, tasarımdan robotiğe kadar projeler geliştirildiğini bildiren Varank, "İşte bu parlak beyinlerimiz bilim olimpiyatlarında da tarih yazıyor. Uluslararası bilim olimpiyatlarında bu sene 8'i altın olmak üzere toplamda 50 madalya kazandık. Antalya'da 45 ülkeye ev sahipliği yaptığımız Avrupa Kızlar Bilgisayar Olimpiyatı'nda altın madalya kazanan Duru Özer evladımız göğsümüzü kabarttı. Dünyanın en büyük bilim ve mühendislik yarışması ISEF'te 7 ödül aldık. Siz bize 2053 ve 2071 hedeflerini gösterdiniz. Belki biz o tarihleri hiç göremeyeceğiz ama inşallah buradaki bilim insanlarımızın öncülük edeceği gençlerimiz işte o hedeflerin de mimarları olacak." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin, oluşturduğu modern altyapılar ve yetkin insan kaynağıyla çok önemli teknolojik gelişmelere imza attığına işaret eden Varank, "Yüksek çözünürlüklü yerli gözlem uydusu, elektrikli lokomotif, akıllı sualtı silah ve savunma sistemleri gibi kritik projeler bir bir hayata geçiyor. Kriptoloji tabanlı elektronik kimlik doğrulama sisteminden, özgün motorumuzdaki yeni nesil alaşımlı parçalara, Milli Muharip Uçağımızın görev bilgisayarından, lazer arayıcı başlıklarda kullanılan sinyal güçlendirici mikroçiplere kadar stratejik ürünler artık Türkiye'de tasarlanıp üretilebiliyor. Geçmişte hayal dahi edilemeyenleri biz bugün bizzat yaşamaya başladık. Türkiye Yüzyılı vitrinimizin ilk ürünü olan Togg'un teknoloji kampüsünü, 29 Ekim'de zat-ı devletlerinin teşrifleriyle büyük bir coşkuyla açtık, seri üretim bandından ilk araçları indirdik. Tek başına bu proje bile ülkemizin ulaştığı üretim altyapısı ve mühendislik kabiliyetlerini harikulade şekilde göstermeye yetiyor." değerlendirmesinde bulundu.

TÜBİTAK ve TÜBA Bilim Ödüllerini kazanan bilim insanlarının gençlere örnek teşkil ettiğini belirten Varank, "Ödül törenimizin de burada, sizin himayenizde düzenlenmesi Türkiye Yüzyılı'nda bilimin ve teknolojinin öneminin en güzel şekilde yansıtılmasını sağlıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak bilim insanlarımızla, üniversitelerimizle, girişimcilerimizle, genç mucitlerimizle ülkemizin müreffeh yarınları için çalışmaya devam edeceğiz." dedi.

“Bilim ve teknoloji alanında uluslararası düzeyde söz sahibi ülkelerden biri olma gururunu yaşıyoruz”

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, ödül töreninde yaptığı konuşmada “Kuruluşumuzun 59’uncu yılında, 57 yıldır verilen bu ödüllerin Sayın Cumhurbaşkanımızın himayelerinde gerçekleştiriliyor olması bilim insanlarımız için olduğu kadar bizim için de büyük bir onurdur” ifadelerini kullandı.

“Cumhuriyetimizin 100’üncü, TÜBİTAK’ımızın 60’ıncı yılını kutlamaya hazırlanırken biz üzerimize düşen sorumluluklarımızı yerine getirmek için var gücümüzle çalışıyoruz. Birlikte geliştirme birlikte başarma stratejimizle bilim ve teknoloji alanında uluslararası düzeyde söz sahibi ülkelerden biri olma gururunu yaşıyoruz.” diyen Mandal, “ Bunun en yakın göstergeleri; 50’den fazla ülkeden 100’ün üzerinde üyesi olan Dünya Endüstriyel ve Teknolojik Araştırma Kuruluşları Birliği WAITRO’nun ve 45'ten fazla üyesi ile sanayinin uluslararası Ar-Ge ve inovasyon iş birliğinde lider bir platformu olan EUREKA’nın 2023-24 Dönem Başkanlıklarına seçilmemiz oldu. Bu görevleri de ülkemize layık olacak şekilde yerine getireceğiz.” diye konuştu.

Avrupa Komisyonunun yayımladığı 2022 yılı Türkiye raporunun bilim ve araştırma faslında, Türkiye'nin bilim ve araştırma alanındaki hazırlıklarının çok ileri düzeyde olduğunun açıkça belirtildiğini aktararak “TÜBİTAK olarak gelecek odaklı stratejik yaklaşımımız; ülkemizin, dünyanın en yüksek bütçeli kamu Ar-Ge programı olan AB Çerçeve Programlarındaki performansını da farklı bir boyuta taşıdı. Avrupa Komisyonu'nun yayımladığı 2022 yılı Türkiye raporunun Bilim ve Araştırma Faslında, Türkiye'nin bilim ve araştırma alanındaki hazırlıklarının çok ileri düzeyde olduğu bu raporda açıkça belirtildi. Ufuk Avrupa Programında bu başarımız artarak devam ediyor.” dedi.

TÜBİTAK’ın 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi doğrultusunda ülkemizin yeşil kalkınmasına yönelik ihtiyaçlarına cevap verecek çığır açıcı teknolojilerin yerli olarak geliştirilmesine katkı sunduğuna işaret eden Mandal, bu amaçla özel sektörden, üniversitelerden ve kamudan tüm paydaşların güçlerini birleştirdiği Ar-Ge ve yenilik iş birliklerini öncelikli olarak desteklediklerini belirtti.

“Birlikte geliştirme odaklı iş modeliyle bilim insanlarının yetkinliklerini birleştirdiklerinde çözüm bulamayacakları hiçbir güçlük yoktur”

TÜBİTAK bünyesinde Konya'da Temiz Enerji, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Araştırma Enstitüsünü hayata geçirdiklerini anlatan Mandal, birlikte geliştirme odaklı iş modeliyle bilim insanlarının yetkinliklerini birleştirdiklerinde çözüm bulamayacakları hiçbir güçlük olmadığını vurguladı.

Prof. Dr. Mandal, “TÜBİTAK olarak 12 Araştırma Merkez ve Enstitümüz ve 5 bine yakın araştırmacımızla ülkemizin ve insanlığın ihtiyacı olan çözümleri üretmek için bugünün ve geleceğin kritik teknolojilerini geliştirmek amacıyla çalışıyoruz. Uzaydan savunmaya, yazılımdan sağlığa, enerjiden gıdaya, ulaştırmadan metrolojiye geniş bir yelpazede birlikte tasarlayıp, birlikte geliştiriyoruz.” diye konuştu.

“Bütün bu başarılarımızı gerçekleştirirken bizimle beraber olan geleceğimizin bilim ve teknoloji yıldızı gençlerimize sağladığımız desteklerin de sonuçlarını görmekten memnuniyet duyuyoruz. “ diyen Mandal, “2022 yılında bilim olimpiyatlarında, proje ve TEKNOFEST yarışmalarında 100 binden fazla öğrencimizle başarılı bir yılı geride bırakıyoruz. Ülkemizi temsil eden öğrencilerimiz, sadece 2022 yılında bilim olimpiyatlarında, 8 altın, 23 gümüş, 19 bronz madalya ve 5 mansiyon ödülü, uluslararası proje yarışmalarında ise dünyanın en büyük bilim ve teknoloji proje yarışmasında dünya birinciliği dahil ödüller aldılar” ifadelerini kullandı.

Mühendislik, sağlık ve temel bilimlerle sosyal ve beşeri bilimler alanlarında üstün nitelikli bilim insanlarının sorumluluklarının, güçlüklere karşı bilim ve teknoloji tabanlı mücadelenin verildiği bu dönemde daha da arttığını söyleyen Mandal, "Bu sorumlulukla 'Türkiye Yüzyılı'nda bilim ve teknolojiyle gelişen, üreten ve büyüyen Türkiye'yi hep birlikte var gücümüzle çalışarak inşa edeceğimize inanıyoruz. Bunun bilincinde olarak bugün bilim insanlarımıza 2 Bilim Ödülü, 1 Hizmet Ödülü ve 11 Teşvik Ödülü veriyoruz. Bu vesileyle, ödül alan tüm bilim insanlarımızı, üniversitelerini ve ailelerini yürekten kutluyorum, başarılarının devamını diliyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Anlamlı Hediye

Bakan Varank ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Mandal, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, TÜBİTAK BİLGEM Tarafından Tasarlanan ve Üretilen Milli Hedef Algılayıcı (MİHAL) Lazer Dedektör Sinyal Kuvvetlendirme Tümdevresi takdim etti. Hediyeyi takdim ederken yerli imkanlarla üretilen 'Lazer Dedektör Sinyal Kuvvetlendirme Çipi' hakkında bilgi veren Mandal, "Daha hassas ve uzun mesafelerde sinyal alıp ona göre savunma sistemlerimizin lazer başlıklı arayıcı sistemlerimizin kuvvetlendirilmesine yönelik. Bu tamamen tasarımından üretimine kadar TÜBİTAK laboratuvarında gerçekleştirildi. Ve kilogramı 388 bin dolar. Paranız olsa ithal edemediğiniz bir teknoloji. Cumhurbaşkanımızın liderliğinden inşallah bunları yapmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.

Ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ödül alanlara ödüllerini takdim etti.

Törene, TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Erol Özvar da katıldı.