Arama

TÜBİTAK TARİHÇESİ

TÜBİTAK 1963 yılında, Türkiye’de planlı ekonomi döneminin başlangıcında kurulmuştur. Kuruluş aşamasında en temel görevleri, özellikle doğa bilimlerinde temel ve uygulamalı akademik araştırmaları desteklemek ve genç araştırmacıları teşvik etmek, özendirmekti. Bu görevleri yerine getirebilmek amacıyla, temel bilimler, mühendislik, tıp, tarım ve hayvancılık alanlarında dört araştırma grubu (şimdi on araştırma grubunu içeren Araştırma Destek Programları Başkanlığı) ile Bilim Adamı Yetiştirme Grubu (şimdi Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı) oluşturulmuştur.

1968’de Ankara’da, Elektronik Araştırma Ünitesi’nin, şimdi Gebze’de faaliyet gösteren Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü-TÜBİTAK-UEKAE; 1971’de Yapı Araştırma Enstitüsünün (1989’da TÜBİTAK Bilim Kurulu kararı ile araştırma grubu şekline dönüştürülmüştür); 1972’de Gebze’de Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Enstitüsünün, şimdi Marmara Araştırma Merkezi-TÜBİTAK-MAM; 1973’de Güdümlü Araçlar Teknolojisi ve Ölçüm Merkezinin, şimdi Savunma Sanayi Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü-TÜBİTAK-SAGE; 1984’de Ankara Elektronik Araştırma Geliştirme Enstitüsünün, 1995’te Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü-BİLTEN ve şimdi Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü-TÜBİTAK-UZAY; 1986’da Ulusal Metroloji Enstitüsünün-TÜBİTAK-UME ve 1983’te Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte ortaklaşa kurulan ve 2002’de TÜBİTAK Başkanlığına doğrudan bağlı Enstitü haline gelen Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsünün-TÜSSİDE kurulmasıyla birlikte kurumun görevleri arasında yer alan araştırma faaliyetlerine başlanmıştır.

TÜBİTAK, 1967 yılında Dokümantasyon ve Enformasyon Merkezini kurarak araştırmacılara Ar-Ge alanında dokümantasyon hizmeti vermek görevini üstlenmiştir. Bu merkez, 1996’da akademik bilgisayar ağı kurulduktan sonra Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezine-TÜBİTAK-ULAKBİM dönüştürülmüştür. Bu merkezin yanı sıra, 1995’te Ulusal Gözlemevinin-TÜBİTAK-TUG ve 1995’de Enstrumental Analiz Laboratuvarının, şimdi Ankara Test ve Analiz Laboratuvarı-TÜBİTAK-ATAL; 1996’da Temel Bilimler Araştırma Enstitüsünün-FEZA GÜRSEY; 2001’de Bursa Test ve Analiz Laboratuvarının-TÜBİTAK-BUTAL kurulmasıyla, araştırmacılara farklı alanlarda çeşitli bilimsel ve teknolojik altyapı hizmeti verilmektedir.

TÜBİTAK, Türkiye’nin bilim ve teknoloji politikalarının belirlenmesinde Hükümete yardımcı olmak sorumluluğunu, ilk kez “Türk Bilim Politikası; 1983-2003” dokümanını hazırlama görevini üzerine alarak üstlenmiştir. Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun (BTYK) 1983 yılında kurulması ve bu kurulun sekreterya görevinin TÜBİTAK’a verilmesi, bu sorumluluğu belirgin ve somut bir görev haline getirmiştir. Bu görevle bağlantılı olarak, TÜBİTAK önümüzdeki yirmi yıllık dönemde uygulanacak bilim ve teknoloji politikalarının belirlenmesine yönelik olarak “Vizyon 2023” adlı kapsamlı bir proje gerçekleştirmiş, ayrıca 2005-2010 Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları Uygulama Planı, 2008-2010 Ulusal Yenilik Stratejileri Uygulama Planı ve  2007-2010 Uluslararası BTY Stratejileri Planının hazırlanmasında koordinasyonu sağlamıştır.

Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulunun sanayi kuruluşlarının ve özel kesimin teknoloji geliştirme ve yenilik faaliyetlerini teşvik etmek için verilecek devlet yardımlarının düzenlenmesine yönelik 1 Haziran 1995 tarihli 95/2 sayılı Tebliği ile destek verilecek Ar-Ge projelerinin değerlendirilmesi görevi Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ile beraber TÜBİTAK’a verilmiştir. Bu amaçla Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Başkanlığı (şimdi Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı-TEYDEB) kurulmuştur. Hibe olarak verilen bu destekler daha önce tamamen DTM mali kaynaklarından karşılanırken, Ağustos 2005-Eylül 2010 arasında bu desteklerin %25’i DTM, %75’i TÜBİTAK kaynaklarından, 23 Eylül 2010’da yayımlanan Tebliğ değişikliği ile de, tümüyle TÜBİTAK kaynaklarından karşılanmaya başlanmıştır.

TÜBİTAK, kuruluş kanunu gereği, uluslararası ikili ve çok taraflı bilimsel ve teknolojik işbirliği faaliyetlerinde Türkiye’yi temsil etmekte ve bu alandaki koordinasyonu sağlamaktadır. Bunun yanı sıra, Türkiye’nin 2003 yılından itibaren AB Çerçeve Programlarına tam katılımı sonrasında bu programların ulusal koordinasyonunu sağlamaktadır.

Toplumda bilimsel, teknolojik ve yenilik faaliyetlerine yönelik farkındalığın ve bilim okuryazarlığının artırılmasına yönelik etkinliklerin gerçekleştirilmesi, TÜBİTAK’ın kurulduğu ilk yıllardan başlayarak, yayınlanan dergi ve kitaplar, gerçekleştirilen yarışma ve şenlikler aracılığı ile hayata geçirilmektedir. 2007 yılından itibaren bu alanda yapılacak “Bilim ve Toplum Projeleri”ne destek verilmesine başlanmıştır. Ayrıca toplumun bilim ve teknoloji ile eğlenerek öğrenilen ortamlarda buluşmasını sağlayan çalışmalar devam etmektedir.

Daha önce “Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu” olan TÜBİTAK ismi, 7 Temmuz 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5376 sayılı Kanun ile, “Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu” olarak değişmiştir. Kuruluş Kanunu ve bunu izleyen mevzuat ve metinlerde yer alan TÜBİTAK’ın faaliyet alanının doğa bilimleri ile sınırlı olduğu izlenimini veren hükümler yeni yasada genişletilmiş, sosyal ve beşeri bilimler de Kurumun görev alanına dahil edilmiştir. 5376 sayılı Kanunla, Kurumun sadece mali mevzuata uygunluk açısından değil, daha önemlisi kendisinden beklenen etkinlik performansı açısından somut ölçüler ve hedefler içeren stratejik plan ve yönetim ilkeleri doğrultusunda hesap verebilirliği esasları da tanımlanmıştır. 5376 sayılı Kanun ile ayrıca bilgi ve teknolojinin üretildiği ortamlardan, kullanıldığı ortamlara aktarılmasını sağlayacak, üniversite-sanayi işbirliğini geliştirecek çeşitli ve etkin mekanizmaların kullanımına olanak verecek hükümler getirilmiştir.

TÜBİTAK 2020-2021 Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları’nın ve içeriklerinin belirlenmesi amacıyla 3 ana bölümde çalışmalar yürütülmüştür: ulusal önceliklerin haritalanması, küresel eğilimlerin haritalanması ve teknolojik birikimin tespiti. Cumhurbaşkanlığı İcraat Programları, 11. Kalkınma Planı, Sanayi ve Teknoloji Stratejisi 2023, BTYPK Teknoloji Önceliklendirme Çalışması, Milli Teknoloji Hamlesi Programı ve kamu kurumları tarafından hazırlanan ulusal çapta ve çeşitli sektörlere yönelik stratejiler semantik bir incelemeye tabi tutulmuştur. Farklı seviyelerde ve detaylarda belirtilen Ar-Ge, teknoloji ve yenilik ihtiyaçları listelenmiş, aynı seviyeye getirilmiş ve konsolide edilmiştir. Benzer çalışma Avrupa Birliği ve OECD’nin bilim, teknoloji, yenilik ile ilgili öngörü raporları; Ufuk2020 çalışma programları, NSF çağrı programları ve uluslararası kuruluşların teknolojik öngörüleri için de gerçekleştirilerek küresel eğilimler ortaya çıkartılmıştır. Haritalama çalışmalarının proje çıktı anketi sonuçlarının analizinden ortaya çıkan teknolojik birikim ile birlikte değerlendirilmesiyle öncelikli konular ve içerikler, teknolojik hazırlık seviyeleriyle birlikte taslak olarak hazırlanmıştır. TÜBİTAK destek birimleriyle taslak üzerinden görüşülerek nihai taslak oluşturulmuş ve 14 Şubat 2019’da yapılan Yönetim Kurulu toplantısında sunulmuştur. Yönetim Kurulu’nun olumlu görüşü sonrası nihai hale gelmiştir.

Belirlenen öncelikli Ar-Ge ve yenilik konuları TÜBİTAK'ın destek programları ve Milli Teknoloji Hamlesi Programında öncelikli olarak desteklenmektedir. TÜBİTAK 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı, TÜBİTAK 1501-Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı ve TÜBİTAK 1507-KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı kapsamında sunulan proje önerilerine konu Ar-Ge faaliyetlerinin; "TÜBİTAK 2020-2021 yılı Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları Çalışması"'nda yer alan öncelikli alan konularının en az birinin kapsamına, ilgi konu(lar) için belirlenen Teknoloji Hazırlık Seviyesi aralıklarında ilerleme sağlamak koşuluyla, girip girmediğinin belirtilebileceği ve gerekli açıklamaların yapılabileceği bölümler proje başvuru sistemine eklenmiştir. Söz konusu kriteri sağlayan projelere diğer kriterlerle birlikte ek puan verilmektedir.

Teknolojik yenilik verilerinin toplanması ve yorumlanmasına yönelik ilkeleri içermektedir. 2005 yılında yayımlanan 3. Baskı’nın Türkçe çevirisi hizmete sunulmuştur. 1. basım Şubat 2006’da yapılmıştır. (Oslo Kılavuzu'nda 2018 yılında güncelleme yapılmıştır.)

Bilim ve teknolojiye ayrılmış insan kaynaklarının ölçümü konusunu kapsamaktadır. Türkçe çevirisi taslak olarak hizmete sunulmuştur.

The High School Students Climate Change Research Projects Competition is organized in order to encourage high school students to carry out studies in Climate Change science fields to direct them and to contribute to the remedy power of Turkey in international arena by their qualified studies for this problem.

DUYURU (14.04.2023)

2204-D LİSE ÖĞRENCİLERİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ARAŞTIRMA PROJELERİ YARIŞMASI FİNAL AŞAMASI SONUCU

Kurumumuz tarafından düzenlenen 2204-D Lise Öğrencileri İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Yarışması’nın final aşaması sonuçları açıklanmıştır.

Yarışmanın final aşaması proje değerlendirmeleri, 10-12 Nisan 2023 tarihleri arasında çevrim içi olarak yapılmıştır ve bu değerlendirmelere 95 proje sahibi 200 öğrenci katılmıştır. 6 ana alanda yapılan proje değerlendirmelerinde, Çevre alanından 15, Ekonomik Sektörler alanından 15, Hava ve İklim alanından 13, Su Araştırmaları alanından 17, Sürdürülebilirlik ve Refah alanından 13 ve Toplumsal Farkındalık alanından 22 proje yer almıştır.

Yarışmanın final aşaması proje değerlendirmeleri kapsamında yapılan jüri değerlendirmeleri sonucunda Birincilik, İkincilik ve Üçüncülük ödülleri alan projeler belirlenmiş olup her alanda 1 Birincilik, 1 İkincilik ve 1 Üçüncülük olmak üzere toplam 18 proje ödül almıştır.

Bu etkinliğin ödül töreni, Birincilik, İkincilik ve Üçüncülük ödülü alan proje sahiplerinin katılımıyla 27 Nisan-1 Mayıs 2023 tarihlerinde İstanbul ilinde yapılacak TEKNOFEST 2023 etkinliği kapsamında düzenlenecektir. Konuyla ilgili bilgilendirme daha sonra yarışmanın web sayfasında ilan edilecek ve e-posta yoluyla ilgililere iletilecektir.

ÖNEMLİ NOT:

1. Başvuru sahibi tüm öğrencilere ve varsa danışmanlarına final aşaması sonuçlarına ilişkin detaylı bilgilendirme ilerleyen günlerde ARBİS hesaplarına kaydettikleri e-posta adresleri üzerinden yapılacaktır. Lütfen ilgili e-posta adresinizin gelen veya spam kutusunu kontrol ediniz.

Ödül ödemeleri TEKNOFEST 2023 etkinliği sonrasında proje sahibi öğrencilerin ve danışmanlarının ARBİS sayfalarına kaydettikleri kendi adlarına açılmış banka hesaplarına gönderilecektir.

• Yarışmaya, Türkiye ve KKTC’de öğrenim gören tüm lise öğrencileri katılabilir.
• Yarışmaya her öğrenci yalnızca bir proje ile katılabilir ve her proje en çok üç öğrenci tarafından hazırlanır.
• Bir projede sadece bir danışman görev alabilir ve danışman birden fazla projeye danışmanlık yapabilir. Projede danışman olması zorunlu değildir.
• Yarışmaya başvuruda bulunacak bir projedeki öğrenciler ve danışman farklı okullardan olabilir.
• Projelerin, öğrencilerin özgün düşüncelerinden kaynaklanması, kendileri tarafından şekillendirilmiş, danışarak ama kendi bilgi ve becerileri ile yapılması gerekmektedir. Fikir aşamasında veya devam etmekte olan projelerle yarışmaya başvuru yapılmaz. Projelerin, Proje Rehberinde belirtilen formatta ve sonlandırılmış olarak yarışmaya başvurusunun yapılması gerekir.
• Aynı ya da başka isimlerle ve/veya aynı ya da benzer içerikle (konuyla) herhangi bir proje yarışmasına, bu yarışmanın son başvuru tarihinden önce başvurusu yapılmış veya katılmış projelerle bu yarışmaya başvuru yapılamaz. Bu kurala uymadığı tespit edilen projeler, hangi aşamada olursa olsun yarışmadan elenir.
• Başvuru sistemine eksik, hatalı veya yanlış belge ve bilgi yüklenmesi, hazırlanan projenin halk sağlığı ve güvenliği için risk teşkil etmesi, insanların kişilik haklarına aykırı çalışma yapılması, projede etnik kökene, kişi veya toplumu karalamaya yönelik içerik bulunması, omurgalılar üzerinde kesi yapılması, kan veya doku alınması, ağız ya da enjeksiyon yoluyla etkisi kesin olarak bilinmeyen tehlikeli ve yabancı madde verilmesi, sağlığı tehdit eden deneyler yapılması durumlarında proje başvuruları hangi aşamada olursa olsun yarışmadan elenir.
• Projeler başvuru yapılan ana alanda görevlendirilecek jüri tarafından değerlendirilecek olup proje içeriğinin alt alanla olan ilişkisi değerlendirmede etkili olacaktır. Başvuru aşamasında yapılan ana alan ve alt alan seçimlerinde başvuru süreci bittikten sonra değişiklik yapılmayacaktır.
• Projeler tamamıyla öğrencilerin kendi bilgi, beceri ve özgün düşüncelerinden kaynaklanmış, geliştirilmiş ve varsa danışman desteği ile tamamlanmış olmalıdır. Kendine/lerine ait olmayan bir çalışmanın (devam etmekte ya da sonuçlandırılmış) proje olarak sunulduğu ve/veya projede sahipleri dışındaki kişilerin düşünce, ifade veya buluşlarını kaynak göstermeksizin kullanıldığı tespit edilen ve aynı ya da başka isimlerle ve/veya aynı ya da benzer içerikle (konuyla) herhangi bir proje yarışmasına, bu yarışmanın son başvuru tarihinden önce katılmış veya başvurmuş olan projeler, yarışmadan elenir.

Ayrıca bu kapsamda olduğu belirlenen projenin sahibi öğrenciler ve danışmanları üç eğitim öğretim yılı süresince TÜBİTAK’ın düzenleyeceği etkinliklere katılamaz ve verilecek desteklerden yararlanamaz. Bu durum TÜBİTAK tarafından MEB’e bildirilir. Yarışma tamamlandıktan sonra da söz konusu kurallara uyulmadığının tespiti halinde yukarıda söz edilen yaptırımlar uygulanır.

2023 yılı Lise Öğrencileri İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Yarışması Proje Rehberine göre hazırlanan ve tamamlanan projelerin başvuruları 7 Kasım 2022 tarihinde başlar, 5 Ocak 2023 tarihinde, saat 17.30’da sona erer. Başvurular, https://e-bideb.tubitak.gov.tr adresinden çevrimiçi olarak yapılır. Başvuru yapacak öğrencilerin (proje iki veya üç öğrenci tarafından hazırlanmışsa her bir öğrencinin) ve varsa danışmanın ARBİS’e kayıtlı olması gerekir. (Bkz. https://arbis.tubitak.gov.tr)