Ar-Ge, bilimsel ve teknik bilgi birikimini artırmak amacıyla, sistematik bir temelde yürütülen yenilikçi faaliyetler ve oluşan bilgi birikiminin yeni uygulamalarda (ürün, süreç) kullanımıdır. Yenilik ise, bir fikri, geliştirilmiş, iyileştirilmiş ya da yeni ve satılabilir bir ürüne veya sürece dönüştürmeye yönelik bir dizi bilimsel, teknolojik, mali ve ticari faaliyeti ifade eder.
Program ile ülkemizde yerleşik kuruluşların EUREKA altında yer alan araçlara (EUREKA Küme, EUREKA Network, vb.) sundukları proje esaslı araştırma - teknoloji geliştirme ve yenilikçilik faaliyetlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır. EUREKA programına katılan, Türkiye’de yerleşik, firma düzeyinde katma değer yaratan tüm kuruluşlar bu programdan yararlanabilmektedir.
Programın amacı, uluslararası Ar-Ge ve yenilik projeleri yapan Türkiye’de yerleşik kuruluşlara sağlanacak destekle, ülkemizdeki teknik yeterliliğin ve bilgi birikiminin artırılması, kuruluşların uluslararası teknoloji birikimine erişiminin ve teknoloji transferinin sağlanması, edinilen teknolojik bilgi ve deneyimin kuruluş bünyesinde içselleştirilerek, özgün teknolojilerin geliştirilmesinde ivme kazandırıcı ve yönlendirici bir etken olması ve kuruluşların uluslararası pazarlarda yer almasına katkı sağlamasıdır.
Bu program kapsamında destek almaya hak kazanan büyük ölçekli firmaların Ar-Ge projelerinin uygun bulunan proje harcamalarına en fazla %60, KOBİ’lerin proje harcamalarına da %75 oranında hibe destek sağlanması öngörülmektedir.
Program kapsamında desteklenen gider kalemleri aşağıda belirtilmiştir.
- Personel giderleri,
- Seyahat giderleri,
- Alet, teçhizat, yazılım ve yayın alım giderleri,
- Malzeme ve sarf giderleri,
- Yurt içi ve yurt dışı danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet alım giderleri,
- Ar-Ge kurum ve kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmet giderleri.
Programa başvuruda bulunacak projelerin destek süresinde ve proje bütçelerinde uluslararası çağrı duyurularında aksi belirtilmediği sürece herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.
Bu program kapsamında başvuracak projeler için 1509 Programı Uygulama Esasları geçerlidir. Bunun yanı sıra, proje başvurularında öncelikle ilgili uluslararası programın web sayfasındaki açıklamalar incelenerek, programın gerektirdiği başvuru kuralları ve prosedürleri izlenmelidir.
1509 süreci aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır:
Çağrılı uluslararası programlara sunulacak projenin ilgili çağrının değerlendirme takvimine uygun şekilde TÜBİTAK’a sunulması beklenir.
Uluslararası çağrılı projelerde ulusal başvurunun uygun bulunduğunu belirtir belgenin ya da yazının ve uluslararası başvuru formunun AGY103 ekler bölümüne eklenmesi gerekmektedir.
Proje ekibinde başvuru tarihi itibariyle proje konusu ile ilgili lisans mezunu en az bir kişinin bulunması gerekmektedir.
1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Destek Programına Türkiye’de yerleşik sermaye şirketleri başvuru yapabilmektedir.
Proje başvurusu için PRODİS’te doldurulacak bölümlere ait bilgileri içeren yardımcı doküman ve kılavuz aşağıda verilmiştir.
Başvurular sürekli açıktır ve yılın her günü eteydeb.tubitak.gov.tr adresinden çevrimiçi (online) olarak yapılabilir. Ancak, çağrılı uluslararası programlara sunulacak projenin ilgili çağrının değerlendirme takvimine uygun şekilde TÜBİTAK’a sunulması beklenir.
1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Destek Programına proje başvuruları sadece elektronik ortamda http://eteydeb.tubitak.gov.tr adresindeki çevrimiçi (online) uygulama (Proje Değerlendirme ve İzleme Sistemi -PRODİS) üzerinden yapılmaktadır.
Proje önerileri aşağıda belirtilen üç boyuta göre değerlendirilmektedir:
I. Boyut: Endüstriyel Ar-Ge İçeriği, Teknoloji Düzeyi, Yenilikçi Yönü
II. Boyut: Proje Planının ve Kuruluş Altyapısının Proje İçin Uygunluğu
III. Boyut: Proje Çıktılarının Ekonomik Yarara ve Ulusal Kazanıma Dönüşebilirliği
Projeler, uluslararası programın değerlendirme kurallarına da uyularak, konularında uzman hakemler tarafından firma ziyaretleri yapılarak değerlendirildikten sonra TÜBİTAK'a rapor edilir. Değerlendirme raporları esas alınarak, projeler ilgili teknoloji grubu yürütme komitesi tarafından değerlendirilerek nihai karar verilir.
Projeyi değerlendiren hakemler; programın Uygulama Esasları ve kendileriyle yapılan sözleşme çerçevesinde, PRODİS’te yer alan proje önerisini ve uluslararası proje başvurusunu inceler ve firmayı ziyaret ederek hazırladıkları değerlendirme raporunu Başkanlığımıza iletir. Sözü edilen sözleşme kapsamında hakemler proje önerisine ilişkin bilgileri üçüncü kişilerle paylaşmaz.
Hakemlerin firma ziyareti sırasında, firmanın proje hakkında sunum yapması; proje yürütücüsü, personeli ve varsa teknik danışmanlarının ziyaret esnasında bulunması beklenir. Hakemler gerek duydukları ek bilgileri/açıklamaları kuruluştan talep edebilirler.
Desteklenen projeler sadece elektronik ortamda http://eteydeb.tubitak.gov.tr adresindeki çevrimiçi (online) uygulama Proje Değerlendirme ve İzleme Sistemi (PRODİS) üzerinden değerlendirilmektedir.
Desteklenmeye hak kazanan projeler için altı aylık dönemler halinde PRODİS üzerindeki Ar-Ge Yardım İstek Formu doldurularak elektronik ortamda Başkanlığımıza sunulur. Görevlendirilen izleyici, Ar-Ge Yardım İstek Formunu inceleyerek ve firmayı ziyaret ederek hazırladıkları değerlendirme raporunu Başkanlığımıza iletir. Yapılan harcamalar izleyici görüşü ve destek karar yazısı çerçevesinde desteklenir.
Projenin son döneminde, kuruluş tarafından proje sonuç raporu sunulur.
İzleyicinin firma ziyareti sırasında, firmanın proje hakkında sunum yapması; proje yürütücüsü, personeli ve varsa teknik danışmanlarının ziyaret esnasında bulunması beklenir. İzleyici, gerek duyduğu açıklamaları kuruluştan talep edebilir.
1509 programı ulusal proje başvurusu öncesinde EUREKA altında yer alan araçlara uluslararası ortaklı proje başvurusu yapılmış olmalıdır. Bu araçlar altında açılan çağrı duyurularının https://eureka.org.tr web adresinden takip edilmesi ve eureka@tubitak.gov.tr e-posta adresinden bilgi alınması önerilmektedir. Uluslararası proje başvuru süreçleri tamamlandıktan sonra 1509 proje başvuruları çevrimiçi olarak https://eteydeb.tubitak.gov.tr internet adresinden yapılır.
Her uluslararası proje/program kapsamında çağrı takvimi farklılık gösterebilmektedir. Bu nedenle, çağrı özelinde ayrıntılı bilgi almak için ilgili uluslararası çağrının TÜBİTAK internet sayfasında yayınlanan veya tarafınıza yapılacak duyurular takip edilmelidir.
Firmanın 1509 programına yapacağı başvuru Türkçe olarak yapılır. Bu başvurunun ekinde İngilizce olarak hazırlanan uluslararası proje dokümanı da sunulur.
Yalnızca Türk firmalar TÜBİTAK’a başvurur. Uluslararası proje başvurularında, proje ortaklarından her biri kendi ülkesindeki ilgili kuruluşa başvuru yapar.
Ar-Ge faaliyetleri proje başvurusundan önce tamamlanmış projeler desteklenmez.
Çağrı duyurusunda aksi belirtilmediği sürece destek oranı büyük ölçekli firmalar için %60, KOBİ ölçeğindeki firmalar için %75’tir. Uluslararası çağrı duyurusunda aksi belirtilmediği sürece projenin toplam bütçesi için sınır yoktur. Sağlanan destek hibe şeklindedir (geri ödemesizdir).
Program kapsamında ''araştırma ve deneysel geliştirme (Ar-Ge)'', “teknolojik açıdan yeni veya iyileştirilmiş ürün”, “teknolojik süreç yeniliği” odaklı projeler beklenmektedir.
Projedeki Ar-Ge çalışmaları ile ilişkili olacak aşağıdaki giderler desteklenir:
- Personel giderleri,
- Proje personeline ait seyahat giderleri (ekonomi sınıfı ve şehir içi hariç),
- Alet, teçhizat, yazılım ve yayın alım giderleri (üretim altyapısına yönelik giderler hariçtir),
- Malzeme ve sarf giderleri,
- Yurt içi ve yurt dışı danışmanlık ve diğer hizmet alımı giderleri,
- Türkiye’deki üniversitelere, TÜBİTAK’a bağlı Ar-Ge birimlerine, özel sektör ArGe kuruluşlarına ve benzeri Ar-Ge kurum ve kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmeti giderleri.
Sadece kuruluşun kastı nedeni ile yürürlükten kaldırılan projelerde, yapılan tüm ödemeler, 6183 sayılı Kanunda belirtilen oranlarda gecikme faizi uygulanarak kuruluştan tahsil edilir (bkz. 1509 Programı Uygulama Esasları).
Bu durum TÜBİTAK’a en kısa sürede bildirilmelidir. Programının amacı uluslararası ortaklı projelerin desteklenmesi olduğundan, projedeki tek yabancı ortağın ayrılması durumunda, farklı ortak bulunsa bile proje devam edemez. Ancak birden fazla uluslararası ortağın olduğu ve birinin ayrıldığı durumda, TÜBİTAK, projenin devam etmesi konusunu değerlendirir.
Uluslararası çağrı duyurusunda belirtilmedikçe böyle bir sınırlama yoktur.
Türk kuruluşlar, ortak proje önerisi hazırlayarak tek bir 1509 proje başvurusu yaparlar. Proje önerisinde, kuruluşların projedeki faaliyetleri ve bütçeleri her kuruluş için ayrı ayrı hazırlanmalıdır. Ortakların projedeki katkıları, ilgili programın uluslararası başvuru formunda belirtilen proje katkılarıyla uyumlu olmalıdır.
İnternette yer alan ortak bulma araçları ya da web sayfaları kullanılabilir. Bu süreçte TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği Daire Başkanlığı bünyesinde görevli ulusal irtibat noktalarından (https://ufukavrupa.org.tr/tr/kim-kimdir) da bilgi alınabilir.
Projelerde ortaya çıkması muhtemel fikri ve sınaî tüm haklar, aksi proje sözleşmesi ile belirtilmedikçe kuruluşun tasarrufuna devredilir. Olağan uygulama bu şekildedir.
TÜBİTAK projede sunulan bilgileri gizli tutar. Proje bilgileri "ticari gizli bilgi" veya “hizmete özel bilgi” olarak kabul edilir ve değerlendirmede görev alan kişiler dışında kimseye aktarılmaz.
https://eteydeb.tubitak.gov.tr/sss.htm adresini ziyaret etmeniz önerilir.
TÜBİTAK - Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB)
Projeye özel veya teknik sorularınız için lütfen ilgili grubun iletişim bilgilerini kullanınız.
https://eteydeb.tubitak.gov.tr/teydebiletisim.htm
E-posta adresi:
1509@tubitak.gov.tr