Ülkemizin Bilimde Mükemmeliyetçiliği Yakalamasına ve Teknolojik Bağımsızlığına Adanmış Bir Yıl: 2022

Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken, bilim, teknoloji ve yenilik ekosisteminin tüm aktörlerini “birlikte başarma ve birlikte geliştirme” yaklaşımıyla güç birliği noktasında buluşturan TÜBİTAK, ülkemizin kendi teknolojisini geliştirmesine ve teknoloji tabanlı ürünlerin üretilmesine katkı vermek amacıyla yenilikçi, katılımcı ve paylaşımcı dolu dolu bir 2022 yılı geçirdi.

 

Son yıllarda hızla gelişen teknolojilerin dönüştürücü ve yıkıcı etkileri, yeşil ve dijital ikili dönüşüm gibi küresel eğilimler, pandemi, iklim değişikliği, enerji ve gıda arzı gibi konularda yaşanan sosyo-ekonomik zorluklar ile jeopolitik düzlemdeki kırılganlıklar ülkelerde bilim, teknoloji ve yenilik alanındaki politika ve faaliyetlerin önemini artırmaya devam etti. Bununla birlikte ülkelerin bilim, teknoloji ve yenilik politikalarına yön veren anahtar terimlerde sürdürülebilirlik, dijitalleşme, risklere karşı dayanıklılık, toplumsal kapsayıcılık, rekabetçilik ve birlikte başarma daha da ön plana çıktı.

 

TÜBİTAK, küresel dönüşüm süreci ile bilim ve teknolojinin itici gücünün farkında olarak gerek verdiği destekler gerekse de ekosistemi Ar-Ge ve yeniliğe odaklandırıcı öncü rolü ile ülkemizin 2023 yılı hedeflerine ulaşmasını destekleyici şekilde kilit bir kurum olmayı sürdürdü.

 

Nitelikli bilgi üretimi ve nitelikli insan kaynağı yetişmesini merkeze koyan birlikte başarmaya dayalı stratejik yaklaşımıyla TÜBİTAK; hem küresel riskleri hem de ulusal ihtiyaç ve önceliklerimizi gözeterek bilim, teknoloji ve yenilik ekosisteminde hedef odaklı bir şekilde etki oluşturmak amacıyla yenilikçi çözümler üretilmesini desteklemeye devam etti.

 

İSTİKRÂRLI YÜKSELİŞİN LOKOMOTİFİ TÜBİTAK OLARAK MİLLÎ TEKNOLOJİ HAMLESİ SEFERBERLİĞİNE KATKI VERECEK VE ÜLKEMİZE IŞIK TUTACAK AR-GE PROJELERİNİ VE İNSAN KAYNAĞINI DESTEKLEDİK.

• 2022 yılında özel sektöre yönelik yürütülen destek programları kapsamında 2.809 firmanın/üniversitenin 3.669 Ar-Ge projesine 1,26 Milyar TL destek verdik. Bu projelerin 3.050 tanesi KOBİ’ler tarafından gerçekleştirildi ve bunlara toplamda 851,4 Milyon TL kaynak aktardık.
• Teknolojik ilerlemenin zeminini oluşturan bilimsel araştırmalar için akademiye ve kamuya yönelik desteklerimizle 176 üniversitenin 4.130 Ar-Ge projesine 2,69 Milyar TL kaynak sağladık. Bu projelerde 13.108 araştırmacı ve 13.006 bursiyer görev aldı.
• Bilim insanı ve gençlerimize yönelik 49 farklı programımızla 28.562’sı yeni olmak üzere 47.276 bilim insanı ve gencimize 1,16 Milyar TL destek sağladık.
• Bilim ve Toplum destek ve faaliyetlerimizle 2022 yılında yaklaşık 21 milyon kişiye ulaştık.

 

TÜBİTAK ULUSLARARASI BİRÇOK BAŞARIYA DA İMZA ATMAYA DEVAM ETTİ.

Birlikte geliştirme birlikte başarma stratejimiz ile bilim ve teknoloji alanında uluslararası düzeyde söz sahibi ülkelerden biri olma gururunu yaşıyoruz. Bunun en yakın göstergeleri;

• 50’den fazla özellikle gelişmekte olan ülkeden 100’ün üzerinde üyesi olan Dünya Endüstriyel ve Teknolojik Araştırma Kuruluşları Birliği -WAITRO’nun 2023-24 başkanlığına seçildik.
• 45'ten fazla üyesi ile sanayinin uluslararası Ar-Ge ve inovasyon iş birliğinde lider bir platform olan EUREKA’nın 2023-24 Dönem Başkanlığı Kurumumuz nezdinde ülkemize tevdi edildi.

 

• 50 ülkeden 67 üyenin bulunduğu Uluslararası Bilimsel Kuruluşlar Örgütü’nün (ANSO) en üst karar organı olan Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildik.

• Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan 2022 Yılı Türkiye Raporu Bilim ve Araştırma faslı kapsamında, Türkiye'nin bilim ve araştırma alanındaki hazırlıklarının çok ileri düzeyde olduğu ve raporlama döneminde, özellikle 2021-2027 dönemi için Ufuk Avrupa ortaklık anlaşmasının imzalanmasıyla birlikte, iyi bir ilerleme kaydedildiği belirtildi. AB Ufuk 2020 Programının son döneminde artan başarı ivmemizin, Ufuk Avrupa’da güçlü şekilde devam ettiği vurgulandı.

• TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) ve TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü’nde (SAGE), yeni teknolojilerin Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) tarafından kullanılması ve geliştirilmesi amacıyla kurulan “Kuzey Atlantik için Savunma Yenilik Hızlandırıcısı”na (DIANA), test merkezi olarak seçildi. NATO ülkelerindeki yaklaşık 70 merkez arasından seçilen 47 test merkezinden ikisi olmayı başaran TÜBİTAK BİLGEM ve TÜBİTAK SAGE’de, önemli projelerin testleri gerçekleştirilecek.
• Ulusal yayınlar üzerinden atıf ve bibliyometrik analizler yapılmasını sağlayan Türkiye’nin,ilk ve tek kurumsal dizini olan ve TÜBİTAK ULAKBİM tarafından oluşturulan TR Dizin, Clarivate’ın uluslararası araştırma ağlarındaki olağanüstü büyüme öyküsünü inceleyen “Küresel Araştırma Raporunda” örnek uygulamalardan birisi yer aldı.
• Ayrıca, enstitülerimizde üretilen ürün ve teknolojileri yurt dışına ihraç etmeye devam ettik. Örneğin;
  
  • BİLGEM tarafından geliştirilen Fiber Optik Tabanlı Akustik Sensörü Meksika ve Çekya’ya; Kriptolu USB Bellek NATO kapsamında İsveç, Romanya, Hollanda ve Belçika’ya; Katlanabilir Mayın Detektörü Azerbaycan’a;
  • UZAY tarafından geliştirilen BALİSTİKA sistemi Suudi Arabistan’a;
  • SAGE tarafından geliştirilen Isıl Pil Almanya, Brezilya, İspanya, Ukrayna, Suudi Arabistan’a; Küresel Konumlama Sistemi KAŞİF Almanya’ya;
  • UME tarafından geliştirilen 69 Farklı Cihaz ve Sistemi yurt dışında 11 müşteriye ihraç ettik.
  • Yine TÜBİTAK UZAY ile Pakistan Uzay Ajansı SUPARCO arasında metrealtı çözünürlüklü uydu kamerası geliştirmek ve ihraç etmek üzere sözleşme imzaladık. Uzay teknolojisi ihraç eden ülkeler arasında da yerimizi alıyoruz.

 

Bu görevleri de ülkemize layık olacak şekilde yerine getireceğiz.  Bu görevler ile önemli bir sorumluluk üstlenirken, ülkemizin de prestijini artıracağız.

 

ÜLKEMİZİN, KÜRESEL ÖLÇEKTE YAŞANAN DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜMLER KAYNAKLI RİSKLERE HAZIRLIKLI OLABİLMESİ VE BU ORTAMLARI FIRSATA DÖNÜŞTÜREBİLMESİNE YÖNELİK İHTİYAÇ DUYDUĞU TEKNOLOJİLERİN GELİŞTİRİLMESİNE ÖZEL ÖNEM VERDİK.

 

Ülkemizin Yeşil ve Dijital İkili Dönüşüm Odağında Kalkınmasını Önceliklendirdik.

• TÜBİTAK, ülkemizin 2053 sıfır emisyon hedefi doğrultusunda öncelikli Ar-Ge ve yenilik konularında iklim değişikliği ve çevre sorunlarına karşı mücadeleyi ve yeşil-dijital ikili dönüşümü desteklemek amacıyla önümüzdeki dönem planlamaları belirlemeye ve çevik bir şekilde uygulamaya almaya devam etti. Ülkemizin 2053 sıfır emisyon hedefi ve yeşil kalkınma politikası doğrultusunda Şubat 2022’de düzenlenen İklim Şurası’nda Bilim ve Teknoloji Komisyonu Başkanlığını yaparak İklim Değişikliği ile Mücadele ve Uyuma Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Temelli Çözümleri kapsayan Politika Önerileri ve Eylemleri belirlenmesi sürecini koordine ettik. Bu kapsamda disiplinlerüstü bütüncül bir yaklaşımla, üniversite, özel sektör, STK ve kamudan 97 uzman ile birlikte çalışıldı.

 

• Öte yandan, TÜBİTAK 2022-2023 Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları çalışmasını güncelleyerek yayımladık. “İklim Değişikliği, Çevre ve Biyoçeşitlilik”, “Temiz ve Döngüsel Ekonomi”, “Temiz Erişilebilir ve Güvenli Enerji Arzı”, “Yeşil ve Sürdürülebilir Tarım”, “Sürdürülebilir Akıllı Ulaşım” başlıklarında oluşturulan İklim Şurası Bilim ve Teknoloji Komisyonu çıktılarına TÜBİTAK 2022-2023 öncelikli konuları arasında yer verdik.

TÜBİTAK 2022-2023 Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları çalışması, yeni dönem için ülkemizin ihtiyaçları ve önceliklerine istinaden;

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu bünyesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK’ın eşgüdümlü teknik desteği ile hazırlanan 6 yeni Teknoloji Yol Haritası (Yapay Zekâ, İleri Malzeme, Büyük Veri ve Bulut Bilişim, Motor Teknolojileri, Siber Güvenlik, Biyoteknolojik İlaç) kapsamında belirlenen “Öncelikli ve Kilit Teknolojilerde Ar-Ge ve Yenilik Konuları”,
• “Avrupa Yeşil Mutabakatı ve İklim Değişikliğine Uyuma Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Konuları” ve
• “Stratejik ve İhtiyaç Odaklı Ar-Ge ve Yenilik Konuları”

olmak üzere 3 ana bölümde toplam 264 öncelikli konuyu içermektedir. Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konularının her 4’ünden 1’i Yeşil Büyümeye;  her 2’sinden 1’i Dijitalleşme ana odağına hizmet etmektedir. Öncelikli ve yeşil büyümeye hizmet eden projeleri ek puan vererek destekledik. 2022 yılında desteklediğimiz projelerin yüzde 20’si sadece yeşil özelindeki alanlara odaklandı. 

 

• Ticaret Bakanlığı Yeşil Mutabakat Eylem Planında yer verilen sanayide yeşil üretimi artırmak için gerekli teknolojilerin belirlenmesi, bu teknolojilerin desteklenmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yapılması hedefi kapsamında, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile iş birliğinde TÜBİTAK olarak “Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası” çalışmalarını yürüttük. Bu kapsamda, ekonomimiz için kritik olan sektörlere temel girdiler sağlayan ve karbon emisyonu açısından ön plana çıkan Demir-Çelik, Alüminyum, Çimento, Kimyasallar, Plastik ve Gübre sektörlerine odaklandık. Çalışmayı 2023 yılı başında tamamlamayı ve TÜBİTAK Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konularımıza entegre etmeyi hedefliyoruz.

• Teknoloji tabanlı girişimcilere yönelik BİGG desteğimiz kapsamında 2022’de Yeşil Büyümeye odaklı BiGG Yeşil Büyüme Çağrısının ikincisini açtık. Bu yılki Yeşil Büyüme Çağrısı kapsamında 68 girişimci 2. aşama desteği aldı. Yeşil Büyüme Çağrısının üçüncüsünü 2023 yılında açmayı planlıyoruz.  Ayrıca, 2022-1 BİGG çağrısı kapsamında ise Akıllı Ulaştırma,  Enerji ve Temiz Teknolojiler, Sürdürülebilir Tarım ve Beslenme, Yeşil Üretim başlıklarında 43 girişimci daha 2. Aşama desteği almaya hak kazandı. Yeşil büyüme odaklı 111 girişimciye firmalarını kurmaları sonrası 450 Bin TL’ye kadar girişimcilik proje desteği sağlayacağız.
• UNIDO ve GEF iş birliğinde yürütülen  Küresel Temiz Teknolojiler Yenilik Programı’nın (Global Cleantech Innovation Programme – GCIP) 2022-2027 yıllarındaki GCIP Faz II süreci TÜBİTAK ev sahipliğinde yürütmeye başladık. Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, su verimliliği, atık yönetimi, yeşil binalar, akıllı ulaşım ve ileri malzemeler alanlarında KOBİ ve başlangıç firmalarımızın küresel liderlik yolunda hızlandırıcıdan faydalanmalarını desteklemeye devam ediyoruz.
• Teknolojiyi geliştiren, üreten ve ticarileştiren kuruluşlarımızın yer aldığı iş birliği ağları ve platformlarını harekete geçirdik (Sanayi Yenilik Ağı Mekanizması/ Yüksek Teknoloji Platformları). Bu platformlar, örneğin temiz üretim imkânlarının sağlanmasına yönelik ileri malzeme teknolojileri, üretim işlemlerine esneklik ve verimlilik katan eklemeli imalat teknolojileri, yüksek verimliliğe ve maliyet etkinliğine sahip güneş hücresi teknolojileri, akıllı şehir ve akıllı ev teknolojileri alanlarında ülkemizin 2053 sıfır emisyon hedefi doğrultusunda çalışmalarını sürdürmektedir.
• Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrılarında, son 2 yıldır Yeşil Mutabakat çerçevesindeki projelere ek destek veriyoruz. Yeşil Mutabakat çerçevesindeki projeler için temel destek oranı olan yüzde 25, ek destek olan yüzde 15 artırılarak yüzde 40’a çıkarılmıştır. Halihazırda transferi gerçekleştirilen teknolojilerin arasında yenilikçi rüzgar türbini kanatları, yeni nesil ısı depolama sistemler, otomotiv uygulamaları için süperkapasitör teknolojileri, çevre dostu yeni nesil polimer kompozitler ve çevre kirliliği ile mücadele için deniz bakteri izolatlarının biyoteknolojik kullanımı  yer aldı.
• Ülkemizin yeşil kalkınma sürecine hizmet edecek iklim değişikliği odaklı çalışmalar yürütmek üzere TÜBİTAK bünyesinde Konya’da “Temiz Enerji, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Araştırma Enstitüsü”nü kurduk. Enstitü, ülkemizde iklim değişikliğine adaptasyon ve uyuma hizmet eden Ar-Ge çalışmalarını planlayacak, koordine edecek ve kamunun politika geliştirme süreçlerine katkı sağlayacaktır. Asli görevlerini yerine getirirken ise “birlikte geliştirme ve birlikte başarma” düsturu çerçevesinde ekosistemin tüm paydaşları ile birlikte çalışacaktır.
• TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Başkanlığı (MAM) bünyesinde İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Başkan Yardımcılığı oluşturduk. Bu Başkanılık bünyesinde sektörel bazda sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğinin beklenen etkilerine uyum kapasitesinin arttırılması amacıyla projeler yürütülmeye devam etmektedir.

TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü İş Birliğinde Yapay Zekâ Teknolojilerinin Ülkemizdeki Gelişimine Katkı Sağlayacak Yapay Zekâ Ekosistem Çağrısını Açtık.

• Ülkemizdeki şirketlerin geliştirdikleri yapay zekâ teknolojilerinin; üniversite/kamu araştırma merkez ve enstitülerindeki bilgi birikiminden faydalanılarak ve yapay zekâ çözümlerine ihtiyaç duyan şirketlerimizin yönlendirmeleri doğrultusunda ürün ya da çözümlere dönüştürülmesine katkı sunmak amacıyla Yapay Zeka Ekosistem Çağrısını açtık. Yapay Zeka Ekosistem Çağrısı kapsamında Akıllı Üretim Sistemleri, Akıllı Tarım, Gıda ve Hayvancılık, Finans Teknolojileri ve İklim Değişikliğinin Etkileri alanlarında 10 konsorsiyumun projelerini desteklemeye başladık. Bahse konu çağrı kapsamında, TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü, yapay zekâ ekosistemini harekete geçirecek akademik araştırmalar ve endüstrinin ihtiyaçları arasında bir köprü görevi üstlenmeye devam etti.

 

Müsilajla mücadelede Ar-Ge ve yenilik projelerini desteklemeye devam ettik.

• Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorunu için 2021 yılında hızla harekete geçilerek Kurumumuz başkanlığında yürütülen Marmara Denizi Eylem Planı Bilim ve Teknik Kurulu bünyesinde yapılan çalışmalar 2022 yılında derlenerek “Marmara Denizi Eylem Planı Bilim ve Teknik Kurulu İhtiyaçlar ve Çözüm Önerileri Raporu” başlıklı bir raporda toplandı. Söz konusu raporda ön plana çıkan hususlar Marmara Belediyeler Birliği ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile paylaşıldı.
• Ayrıca, deniz ekosistemimizi tehdit eden müsilajın yarattığı olumsuz etkileri bilim ve teknoloji temelli sürdürülebilir çözümlerle bertaraf etmek için TÜBİTAK olarak, Marmara Denizi Eylem Planı Bilim ve Teknik Kurulu katkılarıyla Müsilaj Araştırmaları Çağrısı kapsamında desteklediğimiz 37 projenin tamamı 2022 yılında tamamlandı. Desteklenen projelerde 31 farklı kurum/kuruluştan 153 araştırmacı bir araya gelmesini sağlayarak, müsilaj özelinde ayrı bir araştırma ekosistemi oluşturmuş olduk.

 

Kutup Araştırmaları Alanında Öncü ve Lider Ülkeler Arasındaki Yerimizi Pekiştirmek Amacıyla Destek Sağlıyoruz.

• Kutup bölgelerine ulusal bilim seferlerinin düzenlenmesi, Ulusal Kutup Bilim Programı’nın uygulanması, kutup bilimleri konusunda uluslararası iş birliklerinin tesis edilmesi, bilim insanlarımızın diğer ülkelerin bilim üslerine gönderilmesi ve Antarktika'da Türk bilim üssünün kurulması amaçlarına binaen TÜBİTAK bünyesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitümüz koordinasyonunda, akademik araştırmalara yönelik 2022 yılında iki defa KUTUP 1001 ve Yabancı Üs Katılım proje destek çağrılarını açtık. Bu yıl açılan ilk çağrıya yönelik değerlendirmeler sonucunda 16 farklı kurumun paydaşı olduğu 10 projeye destek kararı verdik. 2 proje Üçüncü Ulusal Arktik Bilim Seferi (TASE-3) için kabul alırken, 6 proje Yedinci Ulusal Antarktika Bilim Seferi (TAE-7) için desteklenecek olup 2 proje ise çalışmalarını sefere katılım olmadan yürütecek. 2023 yılında desteklenecek projeler için açtığımız ikinci çağrının başvuruları Aralık 2022’de tamamlanmış olup değerlendirme sürecine devam ediyoruz.

 

Dünya Tek Sağlık Günü’nde “Tek Sağlık Sanal Konferansı” Düzenledik.

 

• Tek sağlık yaklaşımı ile çalışmayı amaçlayan bilim insanlarını bir araya getirmek, bu konuda kamuoyunda farkındalığın arttırılmasını sağlayarak işbirliklerinin oluşturulmasına katkıda bulunmak amaçları ile 3 Kasım 2022 tarihinde “Tek Sağlık Sanal Konferansı” düzenledik. Sağlık sorunlarını çözme konusunda, geleneksel yaklaşımların aksine,  insan-canlı ve çevre üçgeninde paylaşılan sürdürülebilir sağlık yönetimi, günümüzün sağlık sorunlarıyla başa çıkmakta başarılı olacak tek yöntem olarak tanımlanıyor. TÜBİTAK tarafından bu kapsamda desteklenen/sonuçlanan projeler kapsamında gerçekleştirilen/gerçekleştirilmesi planlanan çalışmalara ilişkin bilgileri tüm kamuoyu ile paylaştık.

 

BUGÜNÜN VE GELECEĞİN GÜÇLÜKLERİNİ; SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER DİSİPLİNLERİNİN KATKILARIYLA TOPLUMU DA DAHİL EDECEK ŞEKİLDE, YENİLİKÇİ ÇÖZÜMLER İLE AŞABİLMEYE YÖNELİK DESTEĞİMİZİ SÜRDÜRDÜK

• Sosyal ve beşerî bilimler alanı; ulusal Ar-Ge ve yenilik ekosisteminde birlikte geliştirme ve birlikte başarma yaklaşımı çerçevesinde çıktı ve etki odaklı süreç yönetiminin önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Bu bilinçle, Yüksek Teknoloji Platformları’nın 2022 yılı çağrısı kapsamında başvuran 12 platformun odaklandığı nanoteknolojik, biyoteknolojik malzemeler, medikal teknolojiler, akıllı şehirler, elektrikli araç ve batarya teknolojileri, gıda arzı güvenliği ve aşı teknolojileri alanlarında ayrı ayrı hazırlanan Toplumsal Etki Projelerini de değerlendirmeye aldık. 

• Geçen yıl başlattığımız Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri Destekleme Programımız kapsamında bugüne kadar yaklaşık 350 başvuru aldık ve desteklenen 75 projeye 19 milyon TL bütçe aktardık. Program ile; sosyal ve beşeri bilim alanında geçmiş dönem verilerinin toplanması, derlenmesi ve anlamlandırılmasına yönelik her türlü girişimin desteklenmesi, kamu politikalarının geliştirilmesi süreçlerinde bilimsel temellerin oluşturulması ve teknolojik ilerlemelerin sosyal etkilerinin ortaya konulmasına yönelik sosyal ve beşeri bilim araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesini amaçladık.
• Teknolojik ilerlemenin zeminini oluşturan bilimsel araştırmalara için akademiye desteklerimizle sosyal bilimler alanında 110 üniversitenin 513 Ar-Ge projesine 94,2 Milyon TL kaynak sağladık. Bu projelerde 1.621 araştırmacı ve 2.057 bursiyer görev aldı.

• Kurumumuzun sosyal ve beşeri bilimlere desteği kapsamında ilk defa 20 konu alanını kapsayan, yaklaşık 700 bilim insanının katkılarıyla oluşturulan 4 ciltlik Sosyal Bilimler Ansiklopedisi basımını yaptık ve açık erişime açtık.
• Başarılı lisans öğrencilerimizi Temel ve Sosyal Bilimler alanına yönlendirmek için yürüttüğümüz lisans burs programımızda 2022 yılında Sosyal Bilimler 325 öğrencimize karşılıksız burs verdik.
• Başarılı lisans öğrencilerimizi Temel ve Sosyal Bilimler alanına yönlendirmek için yürüttüğümüz lisans burs programımızda 2022 yılında Sosyal Bilimler alanında 325 öğrencimize karşılıksız burs verdik.

 

TÜBİTAK AR-GE VE YENİLİK DESTEK PROGRAMLARIMIZI DAHA DA ETKİNLEŞTİRDİK!

• Akademiye yönelik desteklerimizde destek üst limitlerini artırdık. Örneğin, Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Desteğimizde destek üst limitini 1 Milyon 200 Bin TL’ye yani yaklaşık 2 katına çıkardık. Araştırmacı aylık burs üst limitlerini de yüzde 100’ü aşan oranlarda artırdık. Projeler kapsamındaki doktora burs üst limiti 7 bin 500 TL’ye; doktora sonrası araştırmacı burs üst limiti ise 10 bin TL’ye yükselttik.
• Çalışmayan doktoralı araştırmacılarımıza proje yürütücüsü olabilme ve doktora öğrencilerimize ise aynı anda Hızlı Destek Programı kapsamında proje yürütücüsü ve farklı bir projede bursiyer olabilme imkânları tanıdık.
• Değerlendirilecek projelerde “Proje Raportörlüğü” uygulamasına geçerek; panel raporlarının daha nitelikli ve hızlı olarak hazırlanmasını kolaylaştırdık. Ayrıca, panelistlerin değerlendirilmesinde moderatör ve panel sorumlusunun yanı sıra; her bir panelistin de diğer panelistleri puanlayabilmesine imkan sağladık. Söz konusu düzenlemeyi, dış danışman yoluyla değerlendirilen tüm programlar kapsamında da uygulamaya aldık.
• TÜBİTAK destekli projelerde bursiyer olarak yer alan doktora öğrencilerimiz ile doktora sonrası araştırmacılarımızın performansa dayalı burs alabilmesi amacıyla Lisansüstü Bursları Performans Programını başlattık. Projelerde bursiyer olarak yer alan doktora öğrencileri ile doktora sonrası araştırmacılara almakta oldukları burslara ek olarak 6 aylık dönemler halinde performans bursu ödüyoruz. 1. dönem başvuruları ile 2.023 doktora öğrencisi ve araştırmacıyı destekledik.
• Bilim insanı ve gençlerimize verdiğimiz burslarda lisans öğrencilerinin burslarını 5 bin 250 liraya kadar, yüksek lisans öğrencilerinin burslarını 5 bin 500 liraya kadar, doktora öğrencilerinin burslarını 10 bin 150 liraya kadar ve doktora sonrası bursiyerlerinin burslarını 13 bin 300 liraya kadar değişen oranlarda artırdık.
• Bilim insanı ve gençlerimize verdiğimiz burslarda lisans öğrencilerinin burslarını 5 bin 250 liraya kadar, yüksek lisans öğrencilerinin burslarını 5 bin 500 liraya kadar, doktora öğrencilerinin burslarını 10 bin 650 liraya kadar ve doktora sonrası bursiyerlerinin burslarını 13 bin 300 liraya kadar değişen oranlarda artırdık.
• Özel sektörün Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri yürüttüğü destek programları kapsamında Sanayi Ar-Ge, KOBİ Ar-Ge Başlangıç, Uluslararası Sanayi Ar-Ge ve Öncelikli Alanlar Ar-Ge programları ile Yenilik Destek Programı Uygulama Esasları Yönergesi çerçevesinde; senetle transfer ödemesi (ön ödeme) üst limitini 150 bin TL’den 300 bin TL’ye; Sanayi Ar-Ge, Uluslararası Sanayi Ar-Ge ve Öncelikli Alanlar Ar-Ge programları kapsamında transfer ödemesi (ön ödeme) üst limitini 2 milyon TL’den 25 milyon TL’ye; KOBİ Ar-Ge Başlangıç Programında proje önerisi ve Ar-Ge Yardımı İstek Formu hazırlatmak için danışmanlık hizmeti alımında destek tutarını 10 bin TL’den 20 bin TL’ye; Sanayi Ar-Ge ve KOBİ Ar-Ge Başlangıç desteklerinde fikir sahibi araştırmacı ödül tutarını 7 bin 500 TL’den 15 bin TL’ye çıkardık.
• Özel sektöre desteklerimizin büyük çoğunluğunda desteklemekte olduğumuz projelerin maliyet artışlarının TÜBİTAK bütçe imkânları dâhilinde destek kapsamında değerlendirilmesini sağladık.
• Özel sektör Ar-Ge ve yenilik projelerinin değerlendirme sürecinde önemli bir yenilik yaptık. Sipariş Ar-Ge ve KOBİ Ar-Ge Başlangıç destek programlarımızda değerlendirme sürecinde önemli bir yenilik gerçekleştirerek “Geliştirilebilir Proje” yaklaşımını başlattık. Güçlü bir yenilikçi teknolojik içerik ve/veya ticarileşme/yeşil mutabakata uyum potansiyeli olmasına rağmen proje başvurusuna bunu yeterince yansıtamamış projeleri, Geliştirilebilir Proje olarak nitelendiriyoruz. Bu projeler için ret kararı almak yerine revizyona açılarak tespit edilen eksikliklerin tamamlanmasına ve yeniden değerlendirme yapılmasına imkân sağladık. 2022 yılı 1 dönem Sipariş Ar-Ge çağrıları kapsamında 33 projeyi “Geliştirilebilir Proje” olarak değerlendirerek revizyon imkanı yarattık.

• BİGG girişim sermayesi destek üst limitini 450 bin TL’ye yani yüzde 125 oranında; KOBİ Ar-Ge Başlangıç Desteği destek üst limitini ise 1 milyon 200 bin TL’ye yani yüzde 100 oranında artırdık.
• Öte yandan, lider firmalarımızın Öncül Ar-Ge Laboratuvar desteğimizden faydalanmalarını artırmak üzere başvuru kriterlerinde 2022 yılında değişiklik yaptık. Buna göre başvuran firmanın son üç yıldan herhangi bir yıldaki Ar-Ge harcamasının 15 milyon TL ve üzerinde olması yeterli olacak.
• Ayrıca, acil veya öngörülemeyen durumlarda ortaya çıkabilecek sorunların giderilmesine yönelik hazırlanacak veya hâlihazırda sürdürülmekte olan bir araştırma kapsamında ihtiyaç duyulan tamamlayıcı nitelikteki desteklerin talep edileceği proje önerilerinin; daha hızlı bir değerlendirme sürecine tabi tutulması amacıyla, Hızlı Destek Programımız altında Hızlı Destek-B Acil Destek Modülünü oluşturduk.

 

TEKNOLOJİYİ GELİŞTİREN, ÜRETEN VE TİCARİLEŞTİREN KURULUŞLARIMIZIN YER ALDIĞI BİRLİKTE BAŞARMA YAKLAŞIMINA DAYALI İŞ BİRLİĞİ AĞLARI VE PLATFORMLARINI, AR-GE KONSORSİYUMLARINI DESTEKLEDİK!

• Sanayi Yenilik Ağları kapsamında 4 platformda 17’si KOBİ, 19’u büyük ölçekli kuruluş olmak üzere, 36 sermaye şirketi, 19 üniversite ve 2 araştırma merkezi ve 1 kamu araştırma enstitüsü yer alıyor. Bu platformlar altında akıllı ev ürünleri, akıllı şehirler, eklemeli imalat, sağlık ürünleri gibi alanlarda toplam 76 proje yürütülüyor.
• Yüksek Teknoloji Platformları 2022 yılı çağrısına büyük ilgi oldu. Başvuru aşamasında, 12 Yüksek Teknoloji Platformunda; 34 Üniversite, 3 Kamu Ar-Ge merkezi, 4 araştırma altyapısı ve 28 özel sektör kuruluşunu bir araya getirdik. 12 platformun 4’ünü 2022 yılının sonlarında desteklemeye başladık. Kalan 8 platformun sözleşme süreçleri tamamlanınca, 2023 yılının başlarında yürürlüğe alacağız. Bu çağrı kapsamında kurulan platformların çalışma alanlarında; nanoteknolojik, biyoteknolojik malzemeler, medikal teknolojiler, akıllı şehirler, elektrikli araç ve batarya teknolojileri, gıda arzı güvenliği ve aşı teknolojileri yer alıyor. Bir önceki çağrı döneminde desteklediğimiz 8 Yüksek Teknoloji Platformunda ise; 23 özel sektör kuruluşu, 19 üniversite, 4 araştırma altyapısı ve 2 kamu Ar-Ge merkezini çalışmalarını sürdürüyor. Platformlar altında kanserde hedefe özgü ilaç, yüksek verimli silisyum tabanlı güneş hücresi üretimi, nanomalzemeler, aviyonik ekran teknolojileri, hücresel tedavi ürünleri ve klinik uygulamalar ve batarya paketi tasarımı ile üretimi gibi alanlara odaklanan projeler yürütülüyor.
• Proje ortaklarının eşleştirilmesi ve Ar-Ge proje konsorsiyumlarının kurulmasının kolaylaştırılmasına yönelik sektörün önde gelen Sivil Toplum Kuruluşları ve Dernekleri ile (YASAD, ARGEMİP, TÜSİAD, ATO, İSO, ÜSİMP) iş birliği çerçeve protokolleri imzaladık. Bu sayede ortaklı başvuru gerektiren Üniversite-Sanayi İşbirliği Destek Programı, Patent-Lisans, Sipariş Ar-Ge ve Sanayi Yenilik Ağları programlarımızda paydaşlar arası etkileşimi artırmayı amaçlıyoruz.

 

BİRLİKTE GELİŞTİRME VE BİRLİKTE BAŞARMA YAKLAŞIMIYLA ARAŞTIRMA SONUÇLARININ TİCARİLEŞTİRİLMESİNİ VE KÜRESEL LİDERLİK YOLUNDA GİRİŞİMCİLERİMİZİN FİKİRLERİNİ ÜRÜNE DÖNÜŞTÜRMESİNİ DESTEKLEMEYİ SÜRDÜRDÜK.

•  
• Teknoloji tabanlı girişimcilere yönelik BİGG desteğimiz ile 280’i bu yıl olmak üzere toplamda 2.077 şirket kurulmasını destekledik. Gerçekleştirilen analizler sonucunda, 1512 Programı’nın girişimlerin toplam aktiflerinde ve net satışlarında anlamlı pozitif etkiler ortaya koyduğu tespit edildi. Buna göre; 1512 Programı’ndan faydalanan girişimlerin toplam parasal etkinin büyüklüğü açısından bakıldığında verilen 1 birim desteğin; 14,2 kat aktif büyüklüğü, 10,5 kat toplam net satış ve 3,4 kat yurtdışı satış oluşturduğu görüldü.
• 2023-2025 döneminde girişimcilere hizmet verecek ve TÜBİTAK BiGG ekosisteminde büyük değişiklik oluşturacak yeni Uygulayıcı Kuruluşlar belli oldu. Toplamda 63 olan Uygulayıcı Kuruluş sayısı 134’e çıktı. Yenilikçi İş Modeli ile birlikte başarmaya dayalı sektörel ve bölgesel iş birlikleri önceliklendirildi. Değerlendirmeler sonucunda desteklenmesine karar verilen 37 proje kapsamında yer alan 134 kuruluşun 32’si üniversite, 36’sı sermaye şirketi, 5’i girişim sermayesi fonu veya melek yatırımcı ağı, 6’sı banka ve iştiraki, 40’ı Teknoloji Geliştirme Bölgesi, 7’si üniversite Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) birimi ve TTO AŞ, 2’si kamu araştırma merkezi ve enstitüsü, 2’si TEKMER ve 4’ü Araştırma Altyapısı olarak belirlendi.

 

•  
• 2022 yılı çağrılarıyla beraber, Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Programımız kapsamında toplam değeri 45 milyon TL olan 58 ulusal ve 26 uluslararası patentle korunan 58 teknolojinin sanayiye aktarılmasına destek sağladık. Ayrıca, Patent-Lisans Destek Programımızı sürekli başvuruya açık hale dönüştürdük.

•  
• Teknolojiye ihtiyaç duyan firmalar ile teknolojiyi geliştiren KOBİ’leri buluşturduğumuz ve eş finansman sağladığımız Sipariş Ar-Ge Destek Programımız kapsamında 2022 yılında destek alan 35 proje ile birlikte toplamda 216 projeyi destekledik. TÜBİTAK’tan girişimcilik desteği alan KOBİ’lerin teknolojilerine odaklanan projelere özel destek çağrıları açtık. Sipariş Ar-Ge çağrılarında Yeşil Mutabakat için ek puan verilmesi uygulamasına geçtik ve 2022 yılında Yeşil Mutabakat kapsamındaki öncelikli Ar-Ge ve yenilik konularındaki projelerin tamamı için destek kararı verdik. Ayrıca, Sipariş Ar-Ge Destek Programımızı sürekli başvuruya açık hale dönüştürdük.
• Desteğimizde girişimci tanımını genişletilmiş kapsam ile uygulamaya devam ettik. Önlisans, lisans ve açıköğretimin herhangi bir sınıfındaki öğrencilerimizin de girişimcilik desteğine başvurabilmelerinin önünü açık tuttuk.
• TÜBİTAK tarafından düzenlenen veya TÜBİTAK’ın paydaşı olduğu yarışmalarda, 1.’lik, 2.’lik veya 3.’lük ödülü almaya hak kazanan girişimci adaylarını BİGG çağrılarında teşvik etmeye devam ettik. Bu kapsamda ödül alan girişimcilere 2. aşama panel değerlendirmesi sonrasında panel puanına ek olarak ödül puanı veriyoruz.

•  
• Teknoloji tabanlı girişimlerin ürün ve teknolojilerini ticarileştirmek amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı ile birlikte yürüttüğümüz Tech-InvesTR Programı kapsamında, 5 girişim sermayesi fonunun kurulmasını sağladık. Kurulan fonlar; sağlık teknolojileri, yapay zekâ, makine öğrenmesi, fin-tech, pazar yeri, mobil oyun geliştirme, ödeme platformu, giyilebilir teknolojiler, blockchain ve lojistik operasyon süreçleri alanında faaliyet gösteren 57 farklı girişime yatırım yaptı. Fonlar tarafından yapılan toplam yatırım tutarı 2022 yılı Kasım ayı sonu itibariyle 658 milyon TL’ye ulaştı. Toplamda 2,5 Milyar TL fon büyüklüğüne ulaşan fonların, ulusal ve uluslararası yatırımcıların taahhüt ettiği tutarlarla birlikte 3 Milyar TL tutarında hedef taahhüt büyüklüğünü yakalaması beklenmektedir. TÜBİTAK katkısının 115 katı büyüklüğünde oluşturulan girişim sermayesi fon büyüklüğü 5 yıl içerisinde ülkemizdeki 150 erken aşama teknoloji tabanlı girişime yatırım olarak dönecek.
• TÜBİTAK özel sektör Ar-Ge ve yenilik desteklerinden faydalanan girişimcilerin kamuya satışını kolaylaştırmak hedefiyle DMO ve TÜBİTAK iş birliğinde DMO Tekno Katalog platformundaki satışlarını artırmak üzere TÜBİTAK desteği almış olan girişimcilere eğitimler düzenledik. DMO Tekno Katalog’dan Kasım 2022 itibarıyla yaklaşık 81 Milyon TL’lik sipariş geçilmiş olup, bu tutarın yaklaşık 40 Milyon TL'si TÜBİTAK’tan sanayi desteği alan firmalar tarafından gerçekleştirildi. DMO Tekno Katalog’da yapılan tüm satışların yaklaşık yüzde 50’si TÜBİTAK desteği alan firmalar tarafından yapıldı.

•  
• İş geliştirme ve yenilik kapasitelerini artırmaya yönelik KOBİ’lere sağlanan mentörlük desteği kapsamında, Nisan 2022 tarihinde açtığımız BİGG+ KOBİ Mentör Arayüzü Çağrısına 33 başvuru aldık,  panel değerlendirmeleri sonucu 20 mentor arayüz kuruluşuna destek sağladık. 2022 Çağrısı kapsamında desteklenmeye hak kazanan 20 Mentor Arayüz Kuruluş, 847 KOBİ’ye hizmet verecektir.
• Ek olarak, şirketlerin Ar-Ge projelerinde ihtiyaç duyacakları finansmanın sağlanması ve ülkemizin ihtiyaç duyduğu teknolojilerde dışa bağımlılığın azaltılarak rekabet gücünün artırılması amacıyla yenilikçi iş birlikleri yapıyor; özellikle bankalarımızı Ar-Ge ve yenilik ekosistemine entegre etmek için görüşmeler yürütüyoruz. Bu kapsamda, bu yıl ilk olarak T.C. Ziraat Bankası AŞ - TÜBİTAK İş Birliğini gerçekleştirdik. İş birliği kapsamında, TÜBİTAK destekli şirketlere ve teknoloji girişimcilerine özel toplam proje bütçesinin yüzde 60’ına kadar ticari kredi limiti,  TÜBİTAK’a yapılacak transfer ödemesi başvurularında kefalet karşılığında teminat mektubu sağlanması gibi birçok avantaj sağlanacak.
• Tamamlanmış akademik tabanlı araştırma projelerinin devamı niteliğinde Üniversite Sanayi İşbirliği Destek Programına sunulan projelere ek puan vermeye devam ettik. Ayrıca üniversite, araştırma altyapısı, kamu araştırma merkezi ve teknoloji geliştirme bölgesi şirketlerinden lisanslanan patentli teknolojilerin olgunlaştırılarak yeni ürün ve süreçlere dönüştürülmesini kolaylaştırmak amacıyla Patent Lisans projeleri ile ilişkili olarak Üniversite Sanayi İşbirliği Destek Programına sunulan projelere de ek puan vermeyi sürdürdük.

 

ÇIKTI VE ETKİ ODAĞINDA TAKİP ETTİĞİMİZ TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSLERİ İLE SANAYİYE TEKNOLOJİ TRANSFERİNİ HIZLANDIRDIK

 

TÜBİTAK 1513 Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı kapsamında yürütülen  “çıktı ve etki” odaklı destek sürecinin katkısıyla 2020-2021 yıllarında pandemiye rağmen desteklediğimiz TTO’ların patentlerden elde ettiği lisans geliri toplam 15 milyon TL düzeyinde gerçekleşmişti. 2022 yılında ise yılın son çeyreğine ilişkin rakamlar netleştikten sonra yıllık gerçekleşmenin 10 milyon TL düzeyinde gerçekleşmesini bekliyoruz. Yine son çeyrekteki gerçekleşmelerle beraber tamamen sanayi tarafından finanse edilen kontratlı Ar-Ge projelerinin hacminin 300 milyon TL düzeyine ulaşmasını öngörüyoruz. “Kurumsal Kapasite Geliştirme Aşaması”nda belirli bir olgunluğa ve yetkinlik seviyesine ulaşmış TTO’ları, “Hedef Odaklı Büyüme Aşaması”nda performans hedeflerindeki gerçekleşme düzeyi ile orantılı olarak desteklemeye devam ederken ekosistemdeki dönüşüme öncü olacak yeni destek mekanizmalarını hayata geçireceğiz.

 

ÜLKEMİZİ ÖNCÜL TEKNOLOJİLER İÇİN ÇEKİM MERKEZİ HALİNE GETİRDİK

Türk bilim insanlarının araştırma niteliklerinin yükseltilmesi ve ülkemizin belirli bilim ve teknoloji alanlarında küresel çekim merkezi olmasını sağlayan temel ve/veya uygulamalı araştırmaya dayanan faaliyetlerin desteklendiği 1515 kodlu Öncül Ar-Ge Laboratuvarları Destekleme Programı kapsamında desteklenen Öncül Ar-Ge Laboratuvarı sayısını 2022 yılında 6 ’ya çıkardık. Bu kapsamda General Electric, AVL, Ericsson, TUSAŞ, Arçelik ve son olarak bu yıl Turkcell tarafından kurulan Öncül Ar-Ge laboratuvarlarında geleceğin teknolojilerinin geliştirilmesini desteklemeye devam ettik.

Bu laboratuvarlarda katmanlı imâlat teknolojileri, otonom sürüş teknolojileri, akıllı 5G ve 6G ağları, yapay zekâ, ileri malzeme teknolojileri gibi alanlarda araştırma faaliyetleri yürütülmektedir. Ayrıca, bu laboratuvarlarda çalışmak üzere üstün nitelikli yabancılar ülkemize gelmektedir.

ARAŞTIRMA ALTYAPILARININ PERFORMANS ODAKLI YÖNETİMİNİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR FİNANSMANINI ÖNEMSEDİK.

 

6550 sayılı "Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun”da TÜBİTAK’a verilen Sekretarya görevi kapsamında, araştırma altyapıları tarafından yapılan başvuruların yeterlik değerlendirme süreçleri ile Kanun kapsamına alınmış araştırma altyapılarının performans izleme süreçlerini yürüttük. Mevcut durumda,  kanun kapsamına alınmış olan Biyotıp ve genom, nanoteknoloji, güneş enerjisi, deniz hukuku, hızlandırıcı ve ışınım alanlarındaki yedi araştırma altyapısına 2017-2022 yılları arasında toplamda yaklaşık  527 Milyon TL ödenek aktardık.  2023 yılında Kanun kapsamına alınmak üzere astrofizik, sağlık teknolojileri, ileri araç teknolojileri, raylı sistem teknolojileri, nanoteknolojik kristal üretimi alanlarında beş yeni araştırma altyapısının da değerlendirme süreçlerine devam ediyoruz.

 

AR-GE VE YENİLİK DESTEKLERİNDE BAKANLIKLAR VE KAMU KURUMLARI ARASINDAKİ KOORDİNASYON VE BİRLİKTE EŞGÜDÜM İÇERİSİNDE FİNANSMANIN SAĞLANMASINA ÖZEL ÖNEM VERDİK

Yüksek Katma Değerli, Orta-Yüksek ve Yüksek  Teknolojili Ürünlerin Yerli İmkân ve Kabiliyetlerle Üretimine Katkı Sağladık.

• Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında Ar-Ge fazından başlayarak yatırıma gidecek projelerin Ar-Ge ve yenilik giderlerini Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile iş birliği içinde TÜBİTAK olarak karşılamaya devam ettik. Bu kapsamda, Makine sektörü, Mobilite, Üretimde Yapısal Dönüşüm, Sağlık ve Kimya Ürünleri, Dijital Dönüşüm çağrılarına gerçekleştirilen Ar-Ge bütçesi yaklaşık 11,1 Milyar TL olan 391 projenin değerlendirme süreçlerinde görev aldık. Destek kararı açıklanmış olan 79 projenin (59 Ar-Ge ve 20 Yatırım) teknik izleme süreçlerini yürütüyoruz.

 

Ülkemizin Tarım İhtiyaçları Odaklı Çağrıda TAGEM İle Eş Fonlama Sağladık.

• Türkiye'de tarımsal Ar-Ge ve yenilik ekosistemine sunulan imkânların çıktı odaklı ve bütüncül olarak yönetilmesi amacıyla, TAGEM iş birliğiyle ülkemizin gıda güvenliği ve sürdürülebilirliği hedeflerine ulaşması amacıyla 2022 yılında bir çağrı açtık. Çağrı kapsamında ülkemizdeki teknoloji hazırlık düzeyi görece daha yüksek olan konulara odaklanan projeleri Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı’na; daha çok temel ve uygulamalı araştırmaya odaklanan projeleri ise Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programına yönlendirdik.  Toplamda 509 proje başvurusu aldık, 2023 yılı başında değerlendirmeleri tamamlayacağız. 

 

Matematik ile Çevre ve İklim Değişikliği Alanlarında Millî Eğitim Bakanlığımızla Eşgüdümlü Çalıştık.

• Millî Eğitim Bakanlığımızla iş birliği içinde matematik bilgisinin etkileşimli uygulamalarla kazandırılması amacıyla 2022 Matematik Yılına özel bir çağrı açtık. Bu çağrımıza yoğun bir ilgi oldu. 1 ay gibi kısa bir sürede doğa ve bilim okulları ve eğitimde yenilikçi teknolojiler odaklı 300’e yakın başvuru aldık. 25 ilimizden 40 projeyi destekledik.

• Öğrencilerin analitik düşünme becerilerini geliştirmesi amacıyla, Millî Eğitim Bakanlığı iş birliğinde Matematik ile Çevre ve İklim Değişikliği olmak üzere iki önemli başlıkta Lise Öğrencileri Ulusal Öğrenci Kongresi ve Poster Sunumu Yarışması’nı düzenlendik. Yarışmaya 337 okuldan 1.213 öğrenci; 489'u çevre ve iklim değişikliği, 177'si matematik alanında olmak üzere toplam 666 proje ile başvuru yaptı. TÜBİTAK seçici kurulunca yapılan ön değerlendirme sonucunda 69 ilden, 86 farklı okulumuzdan, 182 öğrencimizi 98 projesiyle final etkinliği kapsamında poster sergisine davet ettik. 29 Aralık 2022 tarihinde düzenlediğimiz ödül töreni ile yarışma sonucunda birinci olan proje sahiplerine ilerde yapacakları çalışmalara katkı sağlamak üzere 12 bin 500, ikinci projeye 10.500, üçüncü projeye 8.000 lira ve Teşvik ödülü alan projelere 5.500 TL para ödülü verdik.

 

TEMEL BİLİMDEN TEKNOLOJİYE, AR-GE’DEN ÜRETİME TÜM BAŞARILARIMIZIN TEMEL DAYANAĞI OLAN NİTELİKLİ İNSAN KAYNAĞIMIZI DESTEKLEDİK.

Ar-Ge ve Yenilik Birikimlerimizi Çıktı Ve Etki Odaklı Birlikte Başarma Yaklaşımlarıyla Geleceğin Bilim ve Teknoloji Yıldızlarını Yetiştirmek İçin Harekete Geçirmeye Devam Ettik!

 

• Millî Teknoloji Hamlesinin geleceği olan gençlerimizin ulusal yarışmalarda nitelikli projeler geliştirmesini destekledik. Bu yıl, TÜBİTAK Ortaokul ve Lise Öğrencileri Araştırma Proje Yarışmalarına 51 binden fazla proje ile 72 binden fazla öğrenci katıldı

• 81 ilde 100 Deneyap Teknoloji Atölyesi kurulumu hedefimizi söz verdiğimiz şekilde tamamladık. Bu sayede 3 yıl boyunca ücretsiz teknoloji eğitimlerimizden faydalanmakta olan öğrenci sayımız 17 bini aştı. Gençlerimizin, geleceğin teknolojilerini Deneyaplarda uygulayarak öğrenmesini desteklemeye devam edeceğiz.

• Çocuklarımızın bilimsel proje hazırlamayı öğrendikleri bilim fuarları kapsamında bu yıl 81 ilimizde, 4 bin 860 okulumuzu Bilim Fuarları Programı kapsamında destekleyerek yaklaşık 120 bin projeyle 500 bine yakın öğrencimizin heyecanını paylaştık. Bu fuarları yaklaşık 4 milyon kişi ziyaret etmektedir.
• Geleceğin Aziz Sancar’larını yetiştirecek olan TÜBİTAK Fen Lisesi bu yıl 180 öğrenci ile eğitim hayatına devam etti.

• Lise veya lisans eğitimlerine devam eden üstün başarılı öğrencilerimizin yurt dışında düzenlenen staj ve yaz/kış okulları gibi kısa süreli bilimsel eğitim etkinliklerine katılım sağlamaları amacıyla Yurt Dışındaki Bilimsel Eğitim Etkinliklerine Katılımı desteklemek üzere yeni bir program  daha başlattık.

 

Öğrencilerimizin dünyanın en önemli bilim ve teknoloji yarışmalarında yer almasını desteklemeye devam ettik.

• Dünyanın en büyük Bilim ve Mühendislik Yarışması olan ISEF'te (International Science and Engineering Fair) 4 proje ISEF büyük ödülü,  3 proje ise özel ödül kazandı. Bu sayede son 20 yıldan beri katılım sağlanan ISEFte son 2 yılda 20 ödül kazanan gençlerimiz ile gurur duyduk.
• Bu sene uluslararası ve bölgesel bilim olimpiyatlarında 8 Altın, 23 Gümüş, 19 Bronz madalya olmak üzere toplam 50 madalya ve 5 Mansiyon ödülü ile gururlandık.

• Avrupa Kızlar Matematik Olimpiyatı’na katılan 4 Türk öğrencimiz1 altın, 2 Gümüş ve 1 bronz madalya alarak 31 Avrupa ülkesi arasında Avrupa 2'ncisi olarak tarihteki en iyi dereceye imza attı. Ülkemiz adına tarihi bir başarı elde ettik.

• 16 ülkeden 91 öğrencinin katılımıyla gerçekleşen 56. Mendeleev Kimya Olimpiyatı’nda ülkemizi temsil eden tüm öğrencilerimiz madalya kazanarak bayrağımızı dalgalandırdılar.

• 32 ülkeden 172 öğrencinin çevrim içi ortamda yarıştığı 6. Avrupa Genç Bilgisayar Olimpiyatı’nda (EJOI) bilgisayar dalında ülkemizi bölgesel ve uluslararası arenada temsil etmek üzere katılan öğrencilerimiz 1 Gümüş, 4 Bronz ve 1 Mansiyon ödülü kazanarak ülkemiz adına şu ana kadar ki en iyi dereceyi elde ettiler.

• Dünya bilim camiasınca yakından takip edilen Avrupa Kızlar Bilgisayar Olimpiyatı’na (EGOI) ev sahipliği yaptık.  45 ülkeden 160 kız öğrenciyi ağırladığımız bu organizasyonda kızlarımız 1 altın ve 1 bronz madalya kazandı. Avrupa 1’ncisi olan öğrencimiz ile tarihi bir dereceye imza attık.
• 2023 yılında da 27. Balkan Matematik Olimpiyatına ev sahipliği yapacağız.

 

Öğrencilerimizi üniversite ve lisans üstü öğrenimleri boyunca 2022 yılında da yalnız bırakmadık.

• Temel ve sosyal bilim alanlarının gelişimini teşvik etmek üzere 16 farklı alanda öğrenim gören 3.770 lisans öğrencimize 2022 yılında başarı bursu verdik.
• Üniversitelerde öğrenim görmekte olan ön lisans ve lisans öğrencilerini, projeler yoluyla araştırma yapmaya teşvik etmek için oluşturduğumuz Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Desteği Programı ve Üniversite Öğrencileri Sanayiye Yönelik Araştırma Projeleri Desteği Programına 2022 yılı ilk çağrılarına toplamda 7.918 öğrenci başvuru yaptı ve 4.976 öğrenci destek almaya hak kazandı. Programın 2. çağrılarına ise 9.446 proje başvurusu ile rekor düzeyde başvuru aldık.

• Lisans öğrencilerimize Stajyer Araştırmacı Programıyla (STAR) erken aşamalardan Ar-Ge deneyimi kazandırıyoruz. STAR programı ile bugüne kadar 5 bin öğrenci 3 bin 500’ün üzerinde projede görev aldı.

Ayrıca, UNESCO Dünya Miras Listesi'nde bulunan ve "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen Şanlıurfa'daki Göbeklitepe Ören Yeri'nde yürütülen projelerde görev almak isteyen lisans öğrencilerimiz için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile iş birliği yaptık. Türkiye’de lisans düzeyinde Arkeoloji Bölümü veya Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümünde eğitim alan öğrencilerin başvurusuna açtığımız Stajyer Araştırmacı Burs Programı-Arkeoloji 2022 yılı 1. çağrısı neticesinde 27 farklı üniversiteden 58’i kız 35’i erkek olmak üzere 93 öğrenciyi destekledik.

• 2022 yılında 12.480’si yurt içi ve 1.056’sı yurt dışı olmak üzere 13.536 öğrencimizi lisansüstü burslar kapsamında karşılıksız olarak destekledik.
• Doktoraya devam eden 1.033 genç bilim insanımızın ve 1.843 doktora sonrası araştırmacımızın araştırmalarını güçlendirmek için yurt dışındaki saygın araştırma kurumlarına 1 yıllığına gitmelerini sağladık.

• Sanayi Doktora Programı ile doktora öğrencilerinin üniversite-sanayi iş birliği ile yetişmesini ve sanayide istihdamını teşvik ediyoruz. Bu yıl öğrenimlerini tamamlayan doktora öğrencilerimiz sanayi kuruluşlarında istihdam edilmeye başlandı.
• Uluslararası Anlaşmalar Çerçevesinde Yurt Dışındaki Bilimsel Etkinliklere Katılımı Destekleme Programı kapsamında “Tıp/Fizyoloji” alanında 25-30 Haziran 2023 tarihleri arasında düzenlenecek 72. Lindau Nobel Ödüllü Bilim İnsanları Toplantısı (72nd Lindau Nobel Laureate Meeting on Physiology and Medicine) için Tıp/Fizyoloji ile ilgili alanlarda çalışan lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile doktora sonrası genç araştırmacılarımızın başvurularını aldık.

• Prof. Dr. Aziz Sancar Doktora Sonrası Araştırma Burs Programını başlattık. Prof. Dr. Aziz Sancar’ın laboratuvarında çalışmak üzere 2 kadın araştırmacımızı destekledik.
• TÜBİTAK-UNESCO iş birliği ile gelişmekte olan ülkelerden Türkiye’ye gelecek olan doğa ve ilgili uygulamalı bilimlerde yurt dışında doktora programına kayıtlı olan veya doktorasını almış uluslararası araştırmacıları ülkemize çekmek ve ülkemizin bilim ve teknoloji alanındaki uluslararası iş birliğini ilerletmek amacıyla TÜBİTAK-TWAS Doktora Sırası ve Doktora Sonrası Araştırma Burs Programlarında çağrı açtık.

Türkiye’yi dünyanın her yerinden bilim insanları için bir cazibe merkezi yapmak için güçlü adımlar atıyoruz.

• Uluslararası Lider ve Genç Araştırmacılar Programlarımız ile ülkemize getirdiğimiz 190 lider araştırmacı 683 genç araştırmacıyı yetiştiriyor. Bu programı gelen talepler noktasında başvuruyu sürekli açık hale getirdik. Uluslararası lider araştırmacılarımızın projelerinde 346’si doktora öğrencisi olmak üzere 890 araştırmacı görev almasını destekledik.
• Çığır açıcı alanlarda araştırmalarını ülkemizde sürdürmeye kararlı Ulusal Lider ve Genç Araştırmacılarımıza da destek veriyoruz. Şu an 84 araştırmacımız bu imkândan faydalanıyor; yeni çağrımız ile de lider araştırmacılarımızı desteklemeye devam edeceğiz.

 

BİLİM VE TOPLUM DESTEK VE FAALİYETLERİMİZLE TOPLUMUN HER KESİMİNİNE ULAŞIYORUZ.

 

TEKNOFEST 2022’ye TÜBİTAK Yarışmalarıyla İmzâ Attık! Geleceğin Teknoloji Yıldızlarının Gelişmesini ve Ülkemizde Öncül Teknolojilerin Geliştirilmesi, Araştırmaların Yapılmasını Destekledik!

• TÜBİTAK Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması kapsamında 21 proje sahibi 47 öğrenci; TÜBİTAK Lise Öğrencileri İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Yarışması kapsamında 32 projenin sahibi 69 öğrenci, TÜBİTAK Üniversite Öğrencileri Araştırma Proje Yarışmaları kapsamında 27 projenin sahibi 52 öğrenci olmak üzere;  toplam 80 projenin sahibi 168 öğrencinin TEKNOFEST SAMSUN’da yer almasını destekledik.

• TÜBİTAK Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması’nda birinci olan lise öğrencileri, meşe palamudundan market poşetinden 20 kat daha dayanıklı ve 45 günde doğada çözünebilen biyoplastik ürettiler ve TÜBİTAK tarafından TEKNOFEST kapsamında düzenlenen Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışmasında birincilik ödülü kazandılar. TÜBİTAK olarak ilk kez hayata geçirdiğimiz uygulama ile birinci olan lise öğrencilerini Antarktika’ya göndereceğiz. Öğrencilerimiz, 2023 yılında 7. Ulusal Antarktika Bilim Seferi heyetine katılarak Beyaz Kıta’da projelerini test etme imkânı elde edecek.

• Üniversite öğrencilerine yönelik olarak Uluslararası Efficiency Challenge (EC) Elektrikli Araç Yarışları ve Liseler Arası Efficiency Challenge (EC) Elektrikli Araç Yarışlarını 19 – 24 Temmuz 2022 tarihlerinde Kocaeli Körfez Yarış Pisti’nde düzenledik. Uluslararası EC Elektrikli Araç Yarışlarına 58, Liseler Arası EC Elektrikli Araç Yarışlarına 68 olmak üzere toplam 126 takım katıldı. Uluslararası ve Liseler Arası Efficiency Challenge Elektrikli Araç Yarışlarına başvuru sayısı yüzde 63 artışla 370 oldu.

• Üniversite öğrencilerine yönelik olarak Uluslararası İnsansız Hava Araçları (İHA) Yarışması ile Liseler Arası İnsansız Hava Araçları (İHA) Yarışmasını 9 - 14 Ağustos 2022 tarihlerinde Afyon Motor Sporları Merkezi’nde; Uluslararası Serbest Görev İnsansız Hava Araçları (İHA) Yarışmasını ise aynı tarihlerde Kütahya Zafer Havalimanı’nda gerçekleştirdik. Bu yıl Uluslararası İHA Yarışmasına 125 takım, Liseler Arası İHA Yarışmasına 126 takım ve Uluslararası Serbest Görev İHA Yarışmasına 94 takım olmak üzere toplam 345 takım katıldı. Uluslararası, Liseler Arası ve Uluslararası Serbest Görev İHA Yarışmalarına başvuru sayısı 2022 yılında  yüzde 58 artışla 2.294 oldu.

• Bilişim Vadisi ve HAVELSAN’ın iş birliğinde otonom araç teknolojileri alanında, özgün tasarım, algoritma ve raporlama hususlarında yetkinlik kazandırmak amacıyla; Robotaksi Binek Otonom Araç Yarışmasını 25 – 29 Temmuz 2022 tarihlerinde Bilişim Vadisi’nde gerçekleştirdik. Yarışmaya 32 takım katıldı.

• Azercosmos iş birliğinde uzay ve havacılık alanı ile hava araçlarına olan ilginin artırılması ve katılımcılara bu alanda temel uçuş bilgi ve becerilerinin kazandırılması amacıyla; ilk kez Pilotsuz Uçuş Aparatları (PUA) Yarışmasını 24 Mayıs 2022 tarihinde Azerbaycan Hacıkabul Havaalanı’nda gerçekleştirdik. Yarışmaya 4 Türkiye takımı ve 10 Azerbaycan takımı olmak üzere toplamda 14 takım katıldı. Finalist 14 takım, 26 - 29 Mayıs 2022 tarihleri arasında Bakü Kristal Hall yerleşkesinde gerçekleştirilen TEKNOFEST Azerbaycan’da İHA’lar ziyaretçilere sergiledi ve kazananların ödülleri verildi.

• Ulaşımda Yapay Zekâ Yarışmasını TÜBİTAK BİLGEM, ASELSAN ve CEZERİ yürütücülüğünde 5-7 Ağustos 2022 tarihleri arasında Trabzon'da gerçekleştirdik.

• 12-14 Ağustos 2022 tarihleri arasında ise TÜBİTAK BİLGEM yürütücülüğünde Rize'de Çip Tasarım (Analog&Sayısal) Yarışmasını düzenledik.

• TÜBİTAK SAGE önderliğinde, Mili Uzay Programı’nda Ay’a hava araçları ile sert ve yumuşak iniş yapılması hedefine katkı sağlayacak şekilde ilk kez Dikey İnişli Roket Yarışmasını düzenledik. Bu yarışma, “soğuk gaz itki sistemi çalışan” bir roketin ay yüzeyine yumuşak iniş senaryosunun çalışıldığı Türkiye’de ve dünyada düzenlenen ilk yarışma olma özelliğine sahip. Yarışmaya 108 takım başvuru yaptı, bu takımlardan çeşitli aşamaları geçen 10 takım TÜBİTAK SAGE yerleşkemizde yer alan özel tasarlanmış sahada atış yapma imkânı buldu.
• Ayrıca, TEKNOFEST 2022 sürecinde hem Ankara yarışma alanında hem de Samsun Festival alanında TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen ve sahada çalıştırılan otonom hava aracı binlerce gencimize ve ziyaretçiye tanıttık.

• TÜBİTAK RUTE yürütücülüğüyle ilk kez Hyperloop Geliştirme Yarışmasını düzenleyerek ve Hyperloop test altyapılarını hayata geçirerek yeni nesil ulaşım teknolojilerinin ülkemizde çalışılması için önemli bir adım attık. 57 takımın başvurduğu ve 38 farklı üniversiteden 16 takım ve 300’ün üzerinde öğrencinin finalist olarak yarıştığı yarışmamızı 15-19 Ağustos tarihleri arasında TÜBİTAK Gebze Yerleşkesinde kurmuş olduğumuz 208 metre ile Avrupa’nın geliştirme faaliyetlerine açık en teknolojik Hyperloop tünelinde gerçekleştirdik. Üniversite takımlarımızın geliştirmiş oldukları kapsüller henüz ilk yılda dünya çapında ses getiren sonuçlar elde etti. Kurmuş olduğumuz ve Avrupa’nın geliştirme faaliyetlerine açık en teknolojik Hyperloop tüneli, geleceğin ulaşım teknolojisini geliştirecek gençler için sürekli açık olacak.
• TÜBİTAK ULAKBİM yürütücülüğünde Pardus ve teknolojilerini tanıttık ve Pardus'un en yeni sürümü Pardus 21.2 için Hata Yakalama ve Öneri Yarışmasını düzenledik.
• Ayrıca, TEKNOFEST bünyesinde düzenlenen yarışmalara katılarak finale kalan üniversite ve üzeri seviyedeki takım veya takım üyelerine özel düzenlenen TEKNOFEST Girişim Programında finale kalan katılımcılara TÜBİTAK desteklerimizde ek puan sağladık.

 

Toplumumuzda erken yaşlardan başlayarak bilim kültürünü yaygınlaştırmak için kritik role sahip bilim merkezlerinin kurulması ve yaygınlaştırılması için çalışmaya devam ettik.

• Bugüne kadar 7 ilde Bilim Merkezlerinin açılışını yaptık ve bu merkezlerde 6 milyon ziyaretçi sayısına ulaştık. Ayrıca 300 binden fazla çocuk, bilim merkezlerinde gerçekleştirilen eğitim atölyelerine katıldı. 6 ilde daha Bilim Merkezi açılışını yapacağız.
• Küçük Ölçekli Bilim Merkezi kurulması Destek Programını hayata geçirdik ve ilçelerimizde de bilim merkezlerinin kurulumunu desteklemeye başladık.

 

Özel Gereksinimli Bireylerin Toplumla Bütünleşmelerini Kolaylaştırıyoruz.

• Bu yıl bilim ve toplum programlarımıza bir yenisini ekledik ve Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Kapsayıcı Toplum Uygulamaları Destekleme Programımızı açtık. Bu program; zihin, işitme, görme yetersizliği, fiziksel yetersizlik, otizm spektrum bozukluğu, çoklu yetersizlik, dil ve konuşma bozukluğu, öğrenme güçlüğü ve duygu/davranış bozukluğu tanılı özel gereksinimli bireylere ve bu bireylere hizmet veren kişilere çağrı kapsamındaki konulara yönelik projeler aracılığıyla eğitim ve bağımsız yaşam konularında destek sağlayarak toplumla bütünleşmelerini kolaylaştırmayı, özel gereksinimli bireylere hizmet sunan kişiler ve özel gereksinimli bireyler arasında bilimsel uygulamaların yaygınlaşmasını sağlamayı hedeflemektedir. Programın ilk çağrısı kapsamında 2022 yılında 271 proje başvurusundan 42’si desteklenmiştir.

 

Ulusal Gökyüzü Gözlem Şenlikleri ile gökbilimine olan ilgiyi artırıyoruz.         

• Bilim ve toplumu bir araya getirerek astronomi ve uzay bilimlerine olan ilgiyi artırmak ve toplumda bu alanda farkındalık oluşturmak amacıyla düzenlediğimiz Gökyüzü Gözlem Etkinliğini geçtiğimiz yıl ilk kez Antalya dışında Diyarbakır Zerzevan Kalesi’nde gerçekleştirmiş ve geçmişte 300’lü rakamlarda olan katılımcı sayısını binli rakamlara taşımıştık. Bu yıl etkinliğin kapsamını daha da genişleterek, yine Diyarbakır’dan başlamak üzere Van, Erzurum ve son olarak da Antalya’da düzenlediğimiz etkinliklerde onbinlerce kişiye ulaşmayı başardık.

Her yaştan okuru bilimle buluşturuyor; Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergilerimiz ve TÜBİTAK Popüler Bilim Kitaplarımızla ülkemizde bilim okuryazarlığının gelişmesine önemli katkılar sağlıyoruz.

• Her yaşta okuru bilimle buluşturan popüler bilim dergilerimizle her ay ortalama 250 bin, yıl boyunca ise yaklaşık 3 milyon kişiye ulaşıyoruz.
• Her ay yayımladığımız Bilim ve Teknik’i 11 TL, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergilerimizi ise 9 TL'ye satıyoruz. Abone olunması durumunda dergilerimizde yaklaşık yüzde 30’luk indirim sağlıyoruz. Bu fiyata kargo ücreti de dahil.
• Ayrıca, pandemi ile birlikte başlattığımız, çocuklarda ve gençlerde araştırma yapma, soru sorma, merak etme ve okuma isteğini arttırmayı hedeflediğimiz TÜBİTAK Popüler Bilim Dergilerinin ücretsiz herkesin erişimine açılması uygulamasına devam ettik.
• Bu yıl, 34’ü “yeni” olmak üzere toplam 75 çeşit kitabın 987.500 adet basımı yapıldı. Ayrıca 1,6 milyonun üzerinde popüler bilim kitabının satışı gerçekleştirilerek ülkemizde bilim okuryazarlığının gelişmesine önemli katkılar sağladık.
• Popüler Bilim Yayınları Web Sitesini yeniledik, TÜBİTAK Yayınlar Mobil uygulamasını yayımladık.

 

ULUSLARARASI AR-GE VE YENİLİK EKOSİSTEMİNDE DE TÜRKİYE’NİN BAŞ AKTÖRLERDEN BİRİ OLMASINI SAĞLAYACAK ADIMLAR ATMAYA DEVAM ETTİK!

• 2021-2027 yılları arasında yürürlükte olacak ve 95,5 Milyar Avro ile dünyanın en yüksek bütçeli kamu Ar-Ge programı olan Ufuk Avrupa’da ise şu ana kadar desteklenen 227 projeyle 118,5 milyon Avro fonu ülkemize kazandırdık.
• Ülkemiz kuruluşları, Ufuk 2020 Programı 7 yıllık döneminde 29 çok ortaklı projede koordinatörlük görevi yürütmüş iken sadece son 1,5 yılda 26 çok ortaklı projenin koordinatörlük görevi ülkemiz kuruluşları tarafından yürütülmektedir. 
• Ülkemizin, Ufuk Avrupa programına resmen katılımı münasebetiyle TÜBİTAK ev sahipliğinde Mart 2022’de İstanbul’da Ufuk Avrupa Programı Açılış Etkinliğini düzenledik. Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile Avrupa Komisyonu Yenilik, Araştırma, Kültür, Eğitim ve Gençlikten Sorumlu Komisyoneri’nin katılım sağladıkları etkinliğe Avrupa Komisyonu ve ülkemizden üst düzey katılım gerçekleştirildi. Etkinlikte iklim-nötr ve düşük karbon emisyonu hedefleri odağındaki Avrupa Birliği stratejik öncelikleri ve politikaları ile Avrupa Yenilik Konseyi (EIC) ve Endüstri 5.0 gibi önemli konularda Avrupa Komisyonu ve Türkiye’den önde gelen uzmanların katılımlarıyla paneller de tertip ettik.
• Kasım 2022’de Brüksel’de Türkiye-Avrupa Birliği Ufuk Avrupa Ortak Araştırma ve Yenilik Komitesinin ilk toplantısını gerçekleştirdik. Avrupa Komisyonu Araştırma ve Yenilik Genel Müdürlüğü ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya, Avrupa Komisyonu Araştırma ve Yenilik Genel Müdürü ile eş başkanlık yaptık. Toplantıda Türkiye’nin Ufuk Avrupa Programı’na katılımının mevcut durumu, Türkiye Araştırma Alanının Avrupa Araştırma Alanı ile uyumu ve Türkiye’den paydaşların Ufuk Avrupa Programı’ndaki başarılarının artarak devam etmesi için gerçekleştirebilecek iş birliklerine dair istişarelerde bulunuldu.
• TÜBİTAK olarak, ilgili paydaşlar ile iş birliği içinde ülkemizin AB ile yürüttüğü müzakerelerde en başarılı olduğu Bilim ve Araştırma alanında ilk kez Yüksel Düzeyli Diyalog (YDD) Mekanizmasını  hayata geçirdik. İlki Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile AB Komiseri eş başkanlığında Brükselde gerçekleştirilen Yüksek Düzeyli Diyalog toplantısının ikincisini  2023’de Türkiye’de yapacağız. Bilim ve araştırma alanında Türkiye ve AB arasında ortak çalışmaların nasıl ve hangi alanlarda güçlendirileceğine ilişkin yol haritası oluşturuldu. Toplantıda, yeşil ve dijital dönüşüm alanındaki ortak hedeflerimizin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyduğumuz finansman, bu finansman ihtiyacının karşılanması için Ufuk Avrupa, Dijital Avrupa ile diğer birlik programlarının ve Katılım Öncesi Mali Yardım Aracının etkin kullanımını başlıklarına odaklandık.
• Sanayinin girişimiyle oluşturulmuş, yenilikçi, pazara yakın projelerin seçilen alanlarda desteklenmesi amacıyla faaliyet gösteren EUREKA kümeleri kapsamında son 5 yılda destek alan 248 projenin 142’sinde, diğer bir deyişle yaklaşık yüzde 60’ında en az bir Türk firması yer aldı. Son 14 yılda ürettiğimiz başarılı 187 proje ile 48 EUREKA Üyesi arasında en fazla küme projesinde yer alan 2. ülke olduk.
• Türk araştırmacılarımızın uluslararası Ar-Ge ve yenilik iş birliklerini desteklemek amacıyla, 2022 yılında bilimsel ve teknolojik ikili iş birliği anlaşmalarımızın sayısını, 65 ülke ve 93 kuruluşa çıkarttık.
• Uluslararası iş birliklerimiz kapsamında akademiye, akademi-sanayi iş birliğine ve sanayiye yönelik çağrıların tek bir destek programı altında koordine edilmesine imkân sağlayan TÜBİTAK Uluslararası Araştırma Fonlarından Yararlanma Kapasitesinin ve Uluslararası Ar-Ge İş Birliklerine Katılımın Arttırılmasına Yönelik Destek Programımız kapsamında 2022 yılında 19 farklı ülke ile 28 farklı ikili iş birliği çağrısı açtık, ve 681 başvuru alındı. 2022 yılında aynı program altında çoklu iş birliği çağrıları kapsamında ise farklı tematik alanlarda 23 iş birliği çağrısı açarak ülkemiz araştırmacılarının 100’den fazla ülke araştırmacıları ile bilimsel iş birliği yapmalarına imkân tanıdık. Bu çağrılar kapsamında ise toplam 401 başvuru alındı.

• Ayrıca, pazar odaklı, kısa sürede ticarileşebilecek ürün, süreç ve hizmetlerin geliştirilmesine yönelik projelerin desteklendiği EUREKA ve KOBİ’ler başta olmak üzere yenilikçi şirketlerin uluslararası Ar-Ge projelerinin desteklendiği EUROSTARS kapsamında, 2022 yılında 14 çağrı açıldı. Uluslararası proje çağrılarına Türkiye’de yerleşik firmaların sunduğu projelerin desteklenmesine imkân sağlayan, TÜBİTAK Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı ve TÜBİTAK EUREKA – EUROSTARS Programımız kapsamında 2022 yılında 45 başvuru alındı.
• Bilimsel ve teknik araştırma ve geliştirme konularında ülkelerin ulusal düzeyde gerçekleştirdikleri projeler arasında koordinasyonun sağlanması amacıyla oluşturulmuş bir Avrupa araştırma programı olan COST çerçevesinde, 2022 yılında 86 başvuru alındı. Ülkemiz araştırmacıları, 2022 yılı boyunca yürürlükte olan tüm COST Aksiyonları’nın yüzde 97’sinde yer alarak bu alanda ciddi bir gelişme kaydetti.

• Kurumumuzun Gebze yerleşkesinde kurulan ve En Az Gelişmiş Ülkelerin (EAGÜ) bilim, teknoloji ve yenilik alanındaki kapasitelerini güçlendirmeyi ve teknoloji transferi gerçekleştirmelerini kolaylaştırmayı amaçlayan BM Teknoloji Bankası’na ülkemizin sağlayacağı mali ve ayni katkıları düzenleyen “BM En Az Gelişmiş Ülkeler için Teknoloji Bankası Mali ve Ayni Katkı Anlaşması”nı yeniledik. EAGÜ gelişimi için Kurumumuz ile BM Teknoloji Bankası arasındaki iş birlikleri 2023 yılında da güçlenerek devam edecek.

 

2022 YILI TÜBİTAK ÖDÜLLERİNİ AÇIKLADIK!

TÜBİTAK’ın bilimsel ve teknolojik alanlarda araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemek, bilim insanlarının, araştırıcıların yetiştirilmeleri ve geliştirilmeleri için imkân sağlamak amacıyla verdiği “TÜBİTAK Bilim, Özel, Hizmet ve Teşvik Ödülleri”ne ilişkin 2022 yılı değerlendirme çalışmaları sonuçlandı. TÜBİTAK tarafından 2022 yılında 2 Bilim Ödülü, 1 Hizmet Ödülü ve 11 Teşvik Ödülü verilmesine karar verildi. Ödül kazanan bilim insanlarımızın listesine ulaşmak için tıklayınız.

 

TÜBİTAK ARAŞTIRMA MERKEZ VE ENSTİTÜLERİNİN GELİŞTİRDİĞİ TEKNOLOJİLERİN TRANSFERİNE DEVAM ETTİK!

• TÜBİTAK’ın geliştirdiği teknolojilerden doğan fikrî mülkiyet haklarını korumak üzere oluşturulmuş portföyde yer alan patent sayısı; 2022 yılı sonunda 137 farklı buluştan doğan 342’si tescilli, 85’i başvuru halinde olmak üzere toplam 427’ye ulaştı. Ek olarak, TÜBİTAK’ın geliştirdiği ve hak sahibi olduğu ürünlerin marka değerini korumak amacıyla, Kuruma ait 107’i tescilli, 12’si tescil başvurusu süreci devam eden, toplam 119 aktif markamız bulunmaktadır.
• 2019-2022 yıllarında 11 farklı TÜBİTAK teknolojisi, imzalanan 20 lisans sözleşmesi kapsamında transfer edildi. 2022 yılında; “Uzun Ömürlü Yoğurt” ve “SARS-CoV-2 Virüsüne Karşı Koruyucu Pastil” teknolojileri için toplamda 2 adet lisans sözleşmesi imzalandı.
• Söz konusu lisans sözleşmelerine dahil olan teknolojiler; Gerçek Zamanlı Kızıl Ötesi İz Yönetim Sistemi Teknolojisi (GEZKİY), Mini TEMPEST PC-II Cihaz Teknolojisi, Uzun Ömürlü Yoğurt Teknolojisi, Göz İçi Lens Teknolojisi, Yüksek Sıcaklık Dayanımlı Polimerik Reçine Teknolojisi, Yüksek Isıl Dayanımlı Yapısal Yapıştırıcı Teknolojisi, Kızıl Ötesi Kulak Termometresi Referans Kalibrasyon Sistemi, Katlanabilir Metal Mayın Dedektörü (OZAN) Teknolojisi, Domuz DNA’sı tespiti Teknolojisi, Bitki Spesifik Şeker Pancarı ve Şeker Kamışı Teknolojisi SARS-CoV-2 Virüsüne Karşı Koruyucu Pastil Teknolojisidir. 2022 yılı sonu itibarıyla imzalanmış tüm lisans sözleşmelerinin toplam değeri, yaklaşık olarak 15 Milyon TL tutarına ulaşmış olup bunun KDV hariç yaklaşık 4,7 Milyon TL’si Kurumumuza gelir olarak kaydedildi. 2022 yılında ise imzalanmış tüm lisans sözleşmelerinden KDV hariç yaklaşık 3,2 Milyon TL teknoloji transfer geliri elde edildi. TÜBİTAK’ın transfere hazır tüm teknolojilerine ilişkin ilanları görmek için tıklayınız.

 

BİRLİKTE BAŞARMA YAKLAŞIMINI TÜBİTAK MERKEZ VE ENSTİTÜLERİMİZDE DE UYGULADIK; ÜLKEMİZİN KRİTİK İHTİYAÇLARINA EN ETKİN VE KISA SÜREDE CEVAP VERECEK PROJELERİ SONUÇ ODAKLI VE İŞ BİRLİĞİ İÇERİSİNDE GELİŞTİREREK YÜRÜTÜLMESİNİ SAĞLADIK!

 

TEMEL BİLİMLER ALANINDA DÜNYA ÇAPINDA SEÇKİN BİLİM İNSANLARI İLE ÜLKEMİZDEKİ ÖĞRETİM ÜYELERİMİZ VE GENÇ ARAŞTIRMACIMIZ ARASINDAKİ ETKİLEŞİMİ KUVVETLENDİRDİK

 

• 2022 yılında TÜBİTAK Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü (TBAE) bünyesinde temel bilimin çeşitli dallarında ve disiplinlerarası alanlarda uluslararası düzeyde ilham verici seminerler düzenleyerek üst düzey ve yenilikçi bilgilerin ülkemizin bilim ve eğitim camiasına aktarımını sağladık. Bu kapsamda,  toplam 10 seminer geçekleştirdik.

• Ülkemizde kuantum teknolojileri ekosisteminin oluşturulmasına önemli katkılar sağlamak amacıyla, dünyanın seçkin bilim insanlarının katkılarıyla 2022’de uluslararası düzeyde iki Yaz Okulu düzenledik.

• Nobel Ödüllü  bilim insanımız Aziz Sancar’ın Onuruna ‘The Aziz Sancar Lecture’ etkinliği gerçekleştirdik. Bu etkinliğimiz dünyadaki The Schrödinger Lecture, The Dirac Lecture gibi geleneksel etkinliklerin yeni bir parçası oldu. Her yıl bir seçkin bilim insanı tarafından yapılan bir konuşma şeklinde gerçekleştirilecek olan ‘The Aziz Sancar Lecture’ etkinliğimize önümüzdeki yıllarda da devam edeceğiz.

• Ülkemizde ileri düzey eğitim konusundaki eksikliklerin giderilmesine önemli katkılar sağlamak amacıyla, son sınıf lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine yönelik yenilikçi dönemlik dersler programı geliştirdik. Bu kapsamda, 2022-2023 yılı güz döneminde ‘Uygulamalı Kuantum Sensörler ve Kuantum Teknolojileri’  dersi açtık.  Yenilikçi dönemlik dersler programımıza devam edeceğiz.

TÜRKİYE’Yİ UZAY LİGİNE ÇIKARACAK FAALİYETLERİ TÜBİTAK UZAY’DA GERÇEKLEŞTİRDİK!

•  
• Tasarım, test ve entegrasyonu yüzde 100 yerli, pek çok alt bileşeni ülkemizde üretilen ülkemizin ilk millî haberleşme uydusu TÜRKSAT-6A’nın üretim ve entegrasyon faaliyetlerini tamamladık. 2023 yılında yörüngesine fırlatmak üzere testlerini yürütüyoruz.

•  
• İlk milli gözlem uydusu İMECE uçuş modeli montaj ve entegrasyonunu tamamladık, fırlatma öncesi testlerine başladık. İMECE Uydusu’nun 2023’ün ilk çeyreğinde fırlatılmasını planlıyoruz.

•  
• Millî Uzay Programı’nın en önemli projesi olan İnsansız Ay Görevi Projesine de hızla devam ediyoruz. Bu doğrultuda, Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğimiz uzay aracını geliştirmeye başladık ve uzay aracımızın kavramsal tasarımını tamamladık.

•  
• Türk Astronot ve Bilim Misyonu Projesi ile bir Türk vatandaşını gerekli eğitimleri aldıktan sonra Uluslararası Uzay İstasyonu’na göndermek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
• TÜBİTAK UZAY ile Pakistan Uzay Ajansı SUPARCO arasında metrealtı çözünürlüklü uydu kamerası geliştirmek ve ihraç etmek üzere sözleşme imzaladık. Uzay teknolojisi ihraç eden ülkeler arasında da yerimizi alıyoruz.

 

MILLÎ SAVUNMA SANAYIMIZI TÜBİTAK SAGE’NIN YERLI VE MILLÎ ÜRÜNLERIYLE GÜÇLENDIRIYOR, SAVUNMA SANAYIMIZDE TAM BAĞIMSIZLIK HEDEFIYLE ÇALIŞMALAR YÜRÜTMEYE DEVAM EDIYORUZ!

 

• Gök vatanın yırtıcı füzesi GÖKDOĞAN sahalarda! Türkiye’nin ilk millî Hava-Hava Füzeleri olan GÖKDOĞAN ve BOZDOĞAN füzelerinin 2’şer adet uçaktan atışlı test faaliyetlerini başarı ile tamamladık. 2023 yılı başında geliştirilen mühimmatların TSK envanterinde yerlerini almalarını hedefliyoruz.
• Yerli ve millî imkânlarla hava-hava ve hava savunma füzelerinde harp başlıklarının düşman hedef üzerinde tahrip gerçekleştirebilmesi için gerekli kritik füze bileşenlerinden biri olan ve öncesinde yurt dışından tedarik ettiğimiz Millî Lazer Hedef Algılayıcı (MİHAL) geliştirdik ve ürettik. MİHAL, 2022 Haziran’da yüksek hızlı hedefe karşı gerçekleştirilen atışlı testle başarıyla doğrulanmıştır.  TÜBİTAK laboratuvarlarında geliştirilen bu teknoloji ile ülkemiz kg başına ihracat değeri 388 bin dolar olan bir mikroçipe sahip oldu.
• Ramjet itkili hava-hava füzesi olan GÖKHAN Projesinin kavramsal tasarım çalışmalarını tamamladık. GÖKHAN Projesi benzerlerinin ötesinde bir füze olarak hem F-16 hem de Millî Muharip Uçak platformlarına sertifiye ve entegre edilecektir.

 

 

•  
• KGK-SİHA-82, BAYRAKTAR AKINCI TİHA’dan yapılan atış testinde hedefi tam isabet vurdu. TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen, Kanatlı Güdüm Kitinin SİHA’lar için özel tasarlanan versiyonunun atış testleri büyük başarıyla devam ediyor.

•  
• Türkiye’nin ilk denizaltı test altyapısını (DATA) hayata geçirdik. Bir denizaltıya bağlı kalmadan denizaltı mühimmatlarının test edilmesini sağlayacak DATA, Gür ve Preveze sınıfı denizaltıların fırlatma sistemi ile özdeş yapıda geliştirildi.
• Su üstü platformlarının navigasyon ihtiyaçlarını karşılayacak ilk milli navigasyon sistemini geliştirdik.
• Millî imkânlarla geliştirilen Ataletsel Ölçüm Birimi (AÖB) ATLAS ve Küresel Konumlama Sistemi (KKS) Alıcısı KAŞİF entegreli yerlilik oranı en yüksek Hassas Güdüm Kiti-82 (HGK-82) TSK envanterinde yerini aldı.

•  
• Hedef Balistiği Dinamik Test Altyapısı’ndaki (HABRAS) kabiliyet kazanımlarımız ile artık süpersonik testlere de hazırız! Şubat ayında gerçekleştirdiğimiz testte, HABRAS’ta test bileşeni, 300 m/s hızla ilerlerken tersine roket ateşlemesi yapılarak başka hiçbir fren sistemi kullanılmadan durduruldu.

 

TÜBİTAK BİLGEM BİLİŞİM, BİLGİ GÜVENLİĞİ VE İLERİ ELEKTRONİK ALANLARINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ ÇALIŞMALARLA TEKNOLOJİNİN KALBİNDE YER ALIYOR!

 

Lazer teknolojilerinden optik sistemlere, yarı iletken teknolojilerden siber güvenliğe kadar bilişimin tüm alanlarında derin Ar-Ge faaliyetleri yürüten TÜBİTAK BİLGEM; elde ettiği know-how ve teknolojileri özel sektöre aktararak sanayiye destek oldu, dışa bağımlılığı azaltmaya devam etti.

 

2022 yılında ön plana çıkan projelerden örnekler aşağıdadır:

•  
• 5. Nesil bir uçak olan Milli Muharip Uçağımızın kalbinde yer alan bütünleşik işlemci ünitesini içeren ve yine TÜBİTAK BİLGEM tarafından geliştirilen gerçek zamanlı işletim sisteminin çok çekirdekli sürümünün yer aldığı bilgisayarı TUSAŞ’a teslim ettik.

•  
• Geliştirdiğimiz yerli ve millî elektronik harp podu (EHPOD) tüm testlerden başarıyla geçerek uçuş izni aldı.
• F-16 uçaklarımıza entegre edilen yerli ve millî EHPOD sayesinde, ülkemizin, elektronik harp alanında sahada çok büyük bir taktik ve stratejik angajman avantajına kavuşmasını sağladık.

•  
• Preveze sınıfı 4 denizaltımıza modern bir Sualtı Savaş Yönetim Sisteminin millî imkânlarla kazandırılmasını hedeflediğimiz proje kapsamında hali hazırda denizaltılarımızda bulunan Alman üretimi sistem çıkartılarak, yerli ve millî olarak geliştirdiğimiz MÜREN-SYS’nin entegrasyonunu ilk olarak TCG PREVEZE denizaltımızda gerçekleştirdik. Mart 2022’de sistemin deniz kabul testleri başarı ile tamamlandı ve TCG PREVEZE denizaltımız görevine başladı.
• Su altı savaş yönetim sistemi MÜREN’i entegre ettiğimiz TCG Preveze denizaltımıza, milli torpido
•  AKYA entegre edildi; bu sayede Türkiye kendi savaş yönetim sisteminden kendi torpidosunu güdüleyebileyen ilk dört ülkeden birisi oldu.
• Terörle mücadele ve sınır ötesi harekâtlarda tehdidin ve konumunun önceden tespiti ve muhtemel saldırılar için tedbir alma imkânı sağlayacak Optik Cihaz Tespit Sistemini (OCİT) kullanıma aldık.
• Otonom ve robotik sistemlerde (sürücüsüz araç, robotik üretim, nakliye, lojistik vb.) kullanım amacıyla Otonom LİDAR sistemi (ALİS) prototipinin geliştirilmesini tamamladık.
• Hava Kuvvetleri Komutanlığının askeri üslerde kullandığı ve öncesinde yurt dışından tedarik edilen askeri hava kontrol yazılımını millîleştirerek, dışa bağımlılığı ve bu alanda ortaya çıkabilecek riskleri bertaraf ettik.

•  
• Dünyanın en hafif metal mayın detektörü OZAN’dan %94 yerlilik  oranıyla 2022 yılında 650 adet ürettik ve Türk Silahlı Kuvvetleri'ne, Emniyet Genel Müdürlüğüne ve Azerbaycan Güvenlik Güçleri'ne teslim ettik.

•  
• Milli Akıllı Kart İşletim Sistemi’ne (AKİS) sahip Çipli Kimlik Kartının kullanımına sunulduğu vatandaşlarımızın sayısı, 2022 yılında 80 milyona ulaştı. Çip krizinin yaşandığı bir dönemde, farklı çip türleri için AKİS entegrasyonunu hızlı bir şekilde yaparak bu problemin yol açtığı sorunlardan ülkemizin en az bir şekilde etkilenmesi için çözümler ürettik. 2022 yılında 80.630.500 adet Elektronik Kimlik Kartı ve 10.133.000 adet Elektronik Pasaport dağıtım işlemi yapıldı.
• Dijital Türk Lirası İş birliği Platformu üyesi olarak yeni nesil dijital paramızın kavramsal tasarımını ve kriptolojik altyapısını geliştirmeye devam ettik. 2022 yılında tamamladığımız birinci faz pilot uygulama çalışmaları kapsamında TCMB nezdinde prototip “Dijital Türk Lirası Ağı” tesis edilerek teknoloji paydaşları ile dar kapsamlı ve kapalı devre pilot uygulama testlerini gerçekleştirdik.

•  
• Yerli ve millî bulut altyapısı ile makine öğrenme tekniklerinin bir arada sunulduğu genel kullanıma açık yazılım kütüphanesi geliştirilmesi projesi kapsamında geliştirdiğimiz Bulut Bilişim-SAFİR BULUT Ürün Ailesi (Safir Bulut & Safir Depo & Safir Zekâ) ile prototip veri merkezi oluşturularak, Bulut Bilişim ve Büyük Veri ortamları kurduk. TÜBİTAK BİLGEM olarak geliştirdiğimiz yerli ve millî depolama ürünü Safir Depo’yu sivil ve özel sektörün kullanımına hazır hale getirdik ve 10 bin’den fazla kullanıcıya hizmet vermeye başladık.

•  
• TÜBİTAK BİLGEM tarafından Jandarma Genel Komutanlığı için geliştirilen Kirpi1 Askeri  Aracına Entegre 5kW gücünde Lazer Sistemi olan Jandarma Araca Monte Millî Lazer Sisteminin (JARMOL’un) Kasım 2022’de Jandarma Genel Komutanlığı’na lansmanı ve kabulünü gerçekleştirdik. Yapılan testlerde özellikle operasyon bölgelerinde askeri birliklerimiz için önemli bir tehdit unsuru haline gelen  drone ve sabit  kanat İHA'ların  lazer atışı ile düşürülerek etkisiz hale getirilmesinde oldukça başarılı olmuştur.

•  
• MİLGEM İ Sınıfı Fırkateyn projesinin ilk gemisi olan TCG İSTANBUL (F-515) Fırkateyni’nin Deniz Mayınlarına karşı Manyetik İz Giderme Sistemi (DG - DeGauss) entegrasyonunu tamamladık. Son dönemde Karadeniz’de yaşanan savaş ile yeniden gündeme gelen, deniz mayınlarından korunmanın en etkin yollarından biri olan ve gemi üstü dinamik manyetik iz giderme sağlayan DG sistemleri ile gemilerin manyetik alanı baskılanarak, seyir sırasında mayınların manyetik tetiklenmesine neden olmadan emniyet sınırı içinde kalması sağlanmaktadır. Böylece mayınların patlayarak gemilere zarar vermesinin önüne geçilmektedir. DG Sistemini, Pakistan’a ihraç ettiğimiz MİLGEM korvetlerinin 3. gemisine kuruluma hazır hale getirdik.
• 2022 yılında başlattığımız Bulut Tabanlı Elektronik İmza Teknolojileri Projesi ile kamu ve özel sektörde resmi tüm işlemlerde ıslak imzanın yerine kullanılan E-İmza’nın akıllı kart donanımı olmadan her yerden, her zaman ve her cihazdan güvenli şekilde atılmasını sağlamayı amaçlıyoruz.
• 31 ülkeden 24 takımın katıldığı siber savunma alanında yeteneklerin geliştirilmesine yönelik bir siber savaş simülasyonu olan NATO Kilitli Kalkan (Locked Shields) Tatbikatında, Türkiye Takımı  olarak 9’uncu olduk. TSK yönetiminde kamu ve özel sektörün iş birliği ile gerçekleştirilen tatbikat kapsamında Türkiye ekibinin önemli bir aktörü olmaktan ve sağladığımız başarıdan gurur duyduk.

•  
•  “Dost Düşman Tanıma Tanıtma Sistemleri”nde (IFF-Identification of Friend or Foe) bilgi gizliliğini sağlamak üzere geliştirdiğimiz ve Ocak 2022’de ''NATO Cihazı” unvanı alan NATO IFF Mod 4/5 Kripto Birimi ile NATO’nun Güvenlik Değerlendirme Ajansı (SECAN) tarafından gerçekleştirilen güvenlik testlerini başarı ile tamamladık. Bu sayede Kripto Biriminin NATO üyesi ülkelere satış yapabilme olanağı doğmuştur. Ekim 2022'de BAYRAKTAR TB2 İHA'larda bulunan IFF Cevaplayıcı cihazlar ile birlikte Polonya'ya 24 adet satışını gerçekleştirdik.

•  
• Siber güvenlik alanının çok önemli bir yarasına merhem olmak ve yerli ve millî üreticilerin ürün ihracının önündeki teknik engellerin aşılmasına katkı sağlamak amacıyla, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ile Siber Güvenlik Test, Denetim ve Sertifikasyon Faaliyetleri için İş Birliği  Protokolü imzaladık. Gerekli analiz ve test çalışmaları TÜBİTAK BİLGEM tarafından yapılacak, belgelendirme TSE tarafından yürütülecek.
• Su üstü platformlarının navigasyon ihtiyaçlarını karşılayacak ilk milli navigasyon sistemini geliştirdik.

•  
• Avrupa Birliği Ufuk 2020 programı kapsamında desteklenen 5G-Mobix projesini 2022 yılı yaz aylarında tamamladık. Proje kapsamında, İpsala Sınır Kapısı içerisinde, 5G destekli “otonom” tır sürüşü kullanım senaryosu gösterimini başarılı şekilde gerçekleştirdik.

 

TÜBİTAK MARMARA ARAŞTIRMA MERKEZİ (MAM), ARAŞTIRMA KABİLİYET VE KAPASİTESİ, ARAŞTIRMA ALTYAPISI İLE İLERİ TEKNOLOJİLERİN GELİŞTİRİLDİĞİ BİR MERKEZ OLMAYA DEVAM EDİYOR!

 

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezimiz (MAM) kapsamındaki araştırma gruplarımızla gıda teknolojileri ve gıda güvenliği, KBRN savunma, medikal biyoteknoloji, iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik (kutup araştırmaları, su yönetimi ve arıtım, döngüsel ekonomi, hava kalitesi ve çevresel gürültü, deniz araştırmaları, yer bilimleri araştırmaları, ileri malzemeler, sesnsör sistem, temiz enerji, hidrojen ve yakıt pili, güç elektroniği, yenilenebilir enerji ve güç sistemleri, kimyapasal proses teknolojileri ve enerjetik malzemeler alanlarında ve teknolojilerinde öncül araştırmalar yapmaya ve ekosisteme yenilikçi çözümler üreterek katma değer kazandırmaya devam ettik.

 

2022 yılında ön plana çıkan projelerimizden örnekler aşağıdadır:

 

Gıda Yenilik Teknolojileri ile Gıda Güvenliği ve Kalitesi Araştırmaları kapsamında;

• Türkiye'nin en büyük gıda Ar-Ge ve inovasyon projesi INNOFOOD kapsamında, TÜBİTAK öncülüğünde Gıda İnovasyon Merkezi ve Türkiye Gıda İnovasyon Platformunu (TÜGİP) kurduk ve faaliyete geçirdik. Gıda İnovasyon Merkezi 200 ileri teknolojili makine ve ekipman, 9 pilot işleme tesisi, 84 modern laboratuvar cihazı, 5 bin 800 metrekare kapalı alana sahiptir.  TÜGİP ise çok geniş bir yelpazede sektöre hizmet vermekte olup, mevcut üyelerinin yüzde 37’sini büyük işletmeler, yüzde 31'ini mikro işletmeler ile girişimler, yüzde 23'ünü KOBİ'ler ve yüzde 4'ünü de sivil toplum kuruluşları oluşturmaktadır.

• Yine, INNOFOOD Projesi kapsamında, TÜBİTAK MAM ve Gaziantep Ticaret Borsası (GTB) iş birliği ile kurulan Pilot Ölçekli Antep Fıstığı İşleme Tesisi’nin açılışını gerçekleştirdik. Diğer kurumların Ar-Ge ve hijyenik fıstık üretimine olan ilgisini artırmak amacıyla kurulan tesis, sunduğu Ar-Ge hizmetleriyle de sektörde rol model oluşturacak.

• TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ve Balparmak Ar-Ge Merkezi iş birlinde polen, propolis, arı sütünün kalitesine ve dayanma süresine etkin faktörlerin belirlenmesi vb. konularda ortak olarak yürüttüğümüz projeler sonucu Apitera Plus Propolisli Sprey ile Apitera Plus Forte Propolis, Apitera Plus Propolis Çocuk C Vitaminli ürünlerini geliştirdik ve ticarileştirdik.

 

KBRN savunma teknolojileri alanı kapsamında;

• KBRN savunma teknolojileri alanında ülkemize yapılacak herhangi bir kimyasal harp maddesi saldırısının tespitine yönelik yurt dışından tedarik edilen cihazları yerli ve millî olarak geliştirdik, TSK’nın ve özel sektörün kullanımına sunduk. Geliştirdiğimiz cihazlar, bu yıl Katar’da düzenlenen Dünya Futbol Kupası’nda görevli TSK mensuplarımız tarafından kimyasal tehdide karşı tedbir olarak götürüldü.

 

Medikal Biyoteknoloji alanında;

• Biyoteknolojik ilaç geliştirme ve üretimi kapsamında TÜBİTAK ve TÜBİTAK MAM öncülüğünde sanayi ile ortak olarak yürttüğümüz hücreden ilaca ilk biyobenzer ilaç projesini tamamladık. Medikal biyoteknoloji alanında katma değeri yüksek biyoteknolojik ilaç üretiminde örnek teşkil edecek ve küçük ölçekli üretimi destekleyecek GMP alanı-MEDİBİYO binası kuruldu. Böylece, biyoteknolojik ilaç ve aşı ürünlerinin GMP koşullarında büyük ölçekte üretilmesi amacıyla 725 m² Medikal Biyoteknoloji Tesisinin kurulması noktasına gelindi. Türkiye’de öncül altyapıya sahip olan merkezimiz yakın zamanda biyoteknolojik ilaç üretimi için ilaç sektörüne hizmet verme aşamasına gelecek.
• KBRN konusunda devam eden “Tavşan Serumu Projesi”nde in vitro nötralizasyon deneyleri ile etkinliği kanıtlanmış 1 aşı adayı ve 1 nötralizan antikor molekülü elde ettik.

 

Kutup Lojistiği ve Kutup Bilimleri Araştırmaları kapsamında;

• Altıncı Ulusal Antarktika Bilim Seferini (TAE-6) 20 Ocak - 8 Mart 2022 tarihleri arasında gerçekleştirdik. Sefere toplam 14 proje katıldı ve 20 kişilik ekip Antarktika’da saha çalışmalarını gerçekleştirdi. Sefer ekibi içinde Kanada ve Bulgaristan’dan misafir araştırmacılar da katılım sağladı.

• İkinci Ulusal Arktik Bilim Seferini (TASE-2) ise 7 - 29 Temmuz 2022 tarihleri arasında gerçekleştirdik. 9 kişilik ekip Barents Denizi üzerinde plankton örneklemeleri, deniz memelileri gözlemleri, deniz ve atmosferde kirletici araştırmaları, mikroplastik, ve deniz buzu gözlemleri konularında 14 farklı proje için bilimsel araştırmalar yürüttü.

• TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) koordinasyonunda, Karadeniz Teknik Üniversitesi ev sahipliğinde Altıncı Kutup Bilimleri Çalıştayı ve Kutup Şenliği’ni Trabzon’da gerçekleştirdik; 1 Aralık Dünya Antarktika Günü’nde Üçüncü Kutup Şenliği halka açık etkinliklerle kutladık. Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması’nın yaklaşık 100 finalisti dahil olmak üzere, ülke çapında 2000’in üzerinde katılım gerçekleşmiş olup, farklı disiplinlerden 300’ü aşkın kayıtlı bilim insanını bir araya getirmiş olduk.
• TÜBİTAK MAM KARE tarafından koordine edilen EDUCATE (EDUcation about ClimATE Change and polar science) projemiz ile Avrupa Komisyonu’nun “MSCA Araştırmacılar Gecesi 2022” çağrısında desteklenmeye hak kazandık. Ankara Üniversitesi, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İstanbul Teknik Üniversitesi, Tuzla Belediyesi ve Yaşar Üniversitesinin de ortağı olduğu projemiz ile toplumu ve bilim insanlarını birbirine yaklaştırarak kutup bölgeleri ve küresel iklim değişikliği konusunda bilgi ve farkındalığı artırmayı amaçlıyoruz. 30 Eylül ve 1 Ekim 2022 tarihlerinde İstanbul ve Gaziantep’te düzenlediğimiz halka açık etkinliklere yaklaşık 50 bin katılım gerçekleşti.

 

Su Yönetimi ve Arıtım Teknolojilerine yönelik;

 

• Proje koordinatörü olarak yer aldığımız ve çevre sektöründe akıllı teknolojilerin uygulanmasına yönelik 1,5 milyon Avro bütçeli Ufuk Avrupa projemiz olan “Enhancing The Scientific Capacity of TÜBİTAK MAM In The Field of Smart Environmental Technologies for Climate Change Challenges, SMART4ENV Projesi”ne başladık.

 

Döngüsel Ekonomi ve Kaynak Verimliliği Araştırmaları kapsamında;

 

• 2022 yılında tesisler özelinde Karbon Ayak İzi hesaplamaları yaparak tesislerin Karbon Ayak İzi Yol Haritalarının oluşturulması konusunda güçlü altyapımız ile destek sağladık.

• TÜBİTAK MAM olarak ortak olduğumuz ve 2017-2021 yılları arasında yürütülen Ufuk 2020 Zero Brine projesi kapsamında gerçekleştirdiğimiz, tekstil sektöründe su ve tuz geri kazanımı pilot çalışmamız ile AB tarafından 2022’de güncellenen Tekstil Sektörü “Mevcut En İyi Teknikler Referans Döküman (BREFs)”da örnek uygulama olarak yer aldık.
• Atıksu arıtma tesislerinden kaynaklı çamurun yönetimine yönelik “Arıtma Çamuru Yönetiminde Sıfır Atık Yaklaşımı: Nütrient Geri Kazanımı” projemiz ile azot ve fosforun maksimum düzeyde değerlendirilmesi ve deniz ortamına deşarjının önlenmesi için teknikler geliştirdik.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın, Kalkınma Ajansları için 2021 yılında ilan ettiği “Kaynak Verimliliği” teması kapsamında, imalat sanayinde faaliyet gösteren tekstil, metal, gıda, demir çelik, çimento gibi birçok sektör için temiz üretim etütleri ve yaşam döngüsü analizleri gerçekleştirerek, sektörlerin yeşil dönüşümünde önemli bir rol oynadık. Denizli ilinde 40 adet tekstil boyahanesinde gerçekleştirdiğimiz yeşil dönüşüm çalışmaları da bölgesel bir örnek teşkil edecek.

 

Hava Kalitesi ve Çevresel Gürültü Teknolojileri alanında;

• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında kurulan Birleşmiş Milletler İklim Teknoloji Merkezi ve Ağı (CTCN)'nın ulusal odak noktası görevi kapsamında; 27. Taraflar Konferansı (COP27)’nın teknoloji ile ilgili müzakerelerinde ülkemizi temsil ettik.
• İklim değişikliğinin etkileriyle mücadelede yapay zeka ekosistemine hizmet edecek ve düşük maliyetli sensörlerin ölçüm kalitesinin artırılması ve ölçüm verilerinin sağlıklı ve doğru bir şekilde devamlılığının ekonomik olarak sağlanması amacıyla nesnelerin interneti ve yapay zekâ destekli yenilikçi çözümlerin geliştirilmesini hedeflediğimiz “İklim Değişikliği Etkilerinin Yeni Nesil Hava Kalitesi Ölçüm Sistemleriyle İzlenmesinde Yapay Zekâ Uygulamaları”projesini başlattık. Proje kapsamında, yapay zekâ teknolojileri kullanılarak konumsal optimizasyon çalışmalarının gerçekleştirilmesini planlandık. Böylelikle, muadillerine göre daha ekonomik olarak üretilen ölçüm sistemlerinin belirli bir alandaki hava kalitesini en iyi şekilde temsili optimum sayıyla gerçekleştirilecek.

 

Yer Bilimleri araştırmaları kaspamında;

 

• Büyük Deprem Sonrası Acil Gözlem Araştırmaları Projesi kapsamında,  Kasım 2022’de tarihinde Düzce Gölyaka’da meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki depremin ardından çok kısa bir süre sonra hazırlıkları tamamlayarak deprem bölgesine intikal ettik. Bölgede meydana gelmekte olan artçı sarsıntıların konumlarını yüksek hassasiyetle belirlemek, ilişkili oldukları fay segmentlerini ve bu segmentlerin çalışma mekanizmalarını detaylı şekilde ortaya koymak ve deformasyonlar gerçek zamanlı olarak izlenmek amacı ile depremi izleyen 12 saat içerisinde 8 Sismoloji ve 3 GPS gözlem istasyonundan oluşan yerel ağın kurulumunu tamamladık. Hızlı Destek-C Doğal Afet Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi ile birlikte saha çalışmaları gerçekleştirilerek kurulan ve işletilen 5 GPS gözlem istasyonunu da gözlem ağına ilave ettik.

• İzmir Depremi’nden en çok etkilenen İzmir Bornova Havzası'nın yer altını  şehir içinde ilk defa yapılan uygulama ile görüntüledik. Ekim 2020’deki İzmir Depremi’nden en çok etkilenen İzmir Bornova Havzası'nın yer bilimsel özelliklerinin belirlenmesine yönelik çalışmalar kapsamında Bayraklı ve Bornova ilçelerinde çok kanallı sismik yansıma verileri toplanarak, belirlenen hatlar boyunca elde edilen sismik görüntüler ile Bornova Havzası’ndaki kayaç istifinin yapısal özellikleri ve geometrisinin yanı sıra bölgede yer altında gömülü durumdaki fay ve süreksizliklerin görüntülemesini sağladık. Yoğun yapılaşma ve yerleşimin olduğu bir bölgede tamamlanan sismik çalışma, Türkiye’de ilk ve dünyada benzerine az rastlanır örnek çalışmalardandır. Yer altının mevcut “resmini” bilerek gerçekleştirilen deprem izleme çalışmaları, deprem anında meydana gelebilecek yer davranışının anlaşılmasında çok kıymetli faydalar sağlayacak.

• Uluslararası iş birliği çerçevesinde depremler sonucu oluşabilecek zararların azaltılmasına yönelik olarak Pakistan Meteoroloji Bölümünün deprem altyapısının iyileştirilmesi amacıyla 12 kişilik Pakistan ekibine TÜBİTAK MAM ve İslamabad’da teorik ve saha uygulamalı eğitimler verdik.

• Batı Anadolu'daki ilk yerleşimin izlerini TÜBİTAK MAM'da tarihlendirdik. Bilecik Bahçelievler Kazısı Neolitik Dönem Tarihlerinin Araştırılması Projesi kapsamında kazı çalışmasından çıkan 15 farklı organik kalıntı TÜBİTAK MAM’da tarihlendirildi. Elde edilen sonuçlar Bilecik Bahçelievler'in Batı Anadolu'da bilinen en eski Neolitik dönem insan yerleşimlerinden biri olduğunu gösterdi.
• Depremin zararlarının azaltılması ve yerleşim planı, afet öncesi ve sırasında planlama ve kentsel dönüşüm gibi öncelikli konularda kullanılmak üzere, Gaziantep İli Sismik Tehlike Projesi kapsamında ilin depremselliği takip edilerek, 2022 yılı itibarıyla farklı disiplinlerden oluşan jeofizik ölçümlere dayanan saha çalışmalarını tamamladık.

 

Metalik malzeme teknolojileri araştırmalarına yönelik;

• T.C. Savunma Sanayi Başkanlığı önderliğinde TUSAŞ Motor Sanayi (TEİ)'nin Yerli Motor Geliştirme Projesi kapsamında üretilmesi planlanan TS-1400 Özgün Hafif Genel Maksat (Gökbey Helikopteri) motorunun en kritik parçalarından biri olan soğutma kanallı türbin kanatlarını geliştirdik, üretim çalışmalarına devam ettik.
• Yurt dışından tedarik edilen havacılık motor malzemelerinin yerli ve millî imkânlarla geliştirilmesi ve üretimi hedefi ile T.C. Savunma Sanayi Başkanlığı önderliğinde yürütülen alaşım geliştirme projelerinde yer alarak, havacılık kalite paslanmaz çelik ve nikel bazlı süperalaşım geliştirilmesi ve üretimi çalışmalarını yürüttük.

 

Yapısal malzeme teknolojileri kapsamında;

• Füze Jet Kanadı Uygulamaları için Refrakter Malzeme Geliştirme (REFRAKTER) Projesi kapsamında Karbon Seramik Malzeme Füze Jet Kandı prototip üretimini tamamladık, yüksek sıcaklık altında motor üzeri test aşamasına geçtik.
• 2018 yılında TÜLOMSAŞ’a lisanslandığımız, Müşteri Kurumun TCDD olduğu, “Kompozit Fren Pabucunun Yerli Yapılabilirlik Araştırması” projemize elde ettiğimiz çıktılardan olan L tipi kompozit tren fren balatasından 1 Milyon TL lisans geliri elde ettik.
• 5. nesil uçak için çok kritik olan görünmezlik (iz azaltım) teknolojisi ile ilgili  geliştireceğimiz projelere de katkı olacak şekilde, TUSAŞ ile yürütülen “Uzun Dalga Boyu Kızılötesi İz Azaltıcı Boya Geliştirilmesi” ve “Radar Soğurucu Macun (Sealant) Geliştirilmesi” projeleri kapsamında prototip ürünlerin üretimini tamamladık ve performans testlerine geçtik.
• Porselen diş kullanımının yaygın olmasına karşın yapımında kullanılan ve yurt dışından ithal edilen porselen tozların ülkemizde yerli ve millî olarak üretimine yönelik hazırladığımız projede imza aşamasına geçtik.
•  “Kubbe ve Optik Pencereler için Yeni Nesil Malzeme Geliştirilmesi (KUBBE)” Projesi kapsamında seyir füzelerinin görünür ve infrared ışığı görmesini sağlayan multispektral optik prototip pencereler ürettik ve testlerini başarıyla tamamladık.
• Ay görev aracının itki kuvvetini sağlayacak motor lülesinin geliştirilmesi ve üretimi için Delta V firması ile SAHA EXPO fuarında protokol imzaladık. Yer testleri ve gerçek fırlatma testlerinde kullanılacak lüleler üretimine başladık. 2000 C ve üstü sıcaklıklarda çalışacak olan lüleler seramik matrisli kompozit esaslı olması açısından ülkemizde ilk defa üretilmiş stratejik ürünler arasına girecektir.

 

Sensör sistem teknolojilerine yönelik;

• “IoT Servis Sağlayıcı Küp Uydular için Uzay Kalifiye Güneş Paneli Geliştirilmesi Projesi”nde geliştirdiğimiz ilk uydumuzun uzaya fırlatmasını Mayıs 2022’de  gerçekleştirdik ve bu alanda önemli bir yetkinliği daha ülkemize kazandırdık. Bu başarılı çalışma ile küp uydular için geliştirilen uzay kalifiye güneş paneli teknoloji hazırlık seviyesi 9'a ulaşılmış oldu.

• Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyacına binaen, 2022 yılı başında başlattığımız “Su Üstü Platformlar için Çok Fonksiyonlu Orta ve Alçak Frekans Sonar (BOSS) Geliştirilmesi Projesi” kapsamında Bütünleşik Sonar Sisteminin geliştirilmesine yönelik çalışmalar  yürüttük.
• Barbaros Sınıfı Fırkateyn Yarı Ömür Modernizasyonu Programı kapsamında, gemiler  Sonar Deniz Birimi’nin geliştirilmesi, dizin yapının hazırlanması ve test-karakterizasyonu faaliyetlerini tamamladık. Fabrika Kabul Testlerini  Kasım 2022’de başarıyla sonuçlandırdık.
• Terahertz (THz) Tümleşik Alıcı Dizisi Birimi Geliştirilmesi Proje ve Lisans Sözleşmesi kapsamında, THz Alıcı Dizisi Birim’lerinin geliştirilmesi ile birlikte THz Gerçek Zamanlı Yolcu Görüntüleme Sistemleri’ne entegrasyon ve test faaliyetlerini tamamladık.
• Milli Muharip Uçağı’na (MMU) radarda görünmezlik özelliği kazandırılması için elektromanyetik tasarım süreçlerinde kullanılacak olan RASEM yazılımının geliştirme, doğrulama ve kabul faaliyetlerini başarıyla tamamladık ve yazılımı TUSAŞ’a teslim ettik. Aynı zamanda, MMU’nun hava kanalının radarda düşük görünürlüğünün sağlanması için HAVSET-Faz 1 projesi kapsamında set tasarımları tamamlayarak, TUSAŞ’a teslimatları gerçekleştirdik; böylece HAVSET projesinin 2. Fazı’na geçtik.
• Araştırmacılarımızın kutuplarda kullanımına uygun olarak yerli olanaklarla geliştirilmesi planlanan "Soğuk İklim Giysisi Prototipi" için, giysi üzerinden nabız ve vücut sıcaklığının izlenmesine imkân sağlayan bir giyilebilir teknoloji uygulamasını gerçekleştirerek teslim ettik. Geliştirdiğimiz uygulama Soğuk İklim Giysisi üzerine entegre edildi.

 

Temiz enerji teknolojileri kapsamında;

 

• Karbondioksit tutma, depolama teknolojileri konusunda dünyadaki teknolojik gelişmeler, politikalar değerlendirilerek; karbondioksit eylem planına yönelik ülke yatırımları ve yol haritaları analiz edilerek Türkiye İçin Karbondioksit Tutma ve Değerlendirme Teknolojileri Yol Haritası ve Uygulama Planı oluşturduk ve düzenlediğimiz çalıştay ile değerlendirilmesini sağladık.
• Karbondioksitin tutulup tekrar kullanılması ve karbondioksitten değerli kimyasallar üretimi çalışmaları kapsamında, CO₂’den Yakıt Üretimi İçin Termo-Katalitik Proses Geliştirilmesi ve CO₂’in Metanola Dönüştürülmesi İle Enerji Depolanması projelerini hayata geçirdik.
• Temiz enerji kapsamında biyoyakıt üretimi ile ilgili çalışmalara odaklanarak, atık yağ-biyokütle karışımının hammadde olarak kullanıldığı ve Tekirdağ-Muratlı’da EKSİM Holding’in sorumluluğunda olan bir biyokütle dönüşüm tesisinde performans değerlendirmesine ve optimizasyon önerilerine yönelik bir proje başlattık.
• Termik santrallarda emisyon gideriminin farklı teknolojiler ile giderilmesine yönelik yapılan araştırmalar neticesinde hayata geçirilen “Soma A Termik Santralında Plazma Teknolojileri İle Baca Gazı Emisyonlarının Giderilmesi” projesinde pilot tesisin kurulumu faaliyetlerine devam ettik.

 

Hidrojen ve yakıt pili teknolojileri alanında;

• Yeşil hidrojen üretim teknolojilerine yönelik ilk yerli PEM -Polimer Elektrolit Membranlı- Tipi Elektrolizör geliştirme çalışmalarına devam ettik. Projede; 10 kW gücünde olan bir elektrolizör sistemi geliştirmek ve laboratuvar ortamında çalıştırılarak saha uygulamasına hazır hale getirmek amaçlıyoruz. Mevcut durumda, elektrolizörü oluşturan alt bileşenlerin tasarımları, üretimleri, montaj ve test çalışmalarını başarı ile tamamladık. Sistem seviyesinde entegrasyon ve performans testi çalışmalarına devam ediyoruz.

• Hidrojen teknolojileri alanında Güney Marmara Hidrojen Kıyısı Platformu İş Birliği Protokolü imzaladık. Bu platform kapsamındaki ilk proje olarak, 30 kW gücünde PEM tipi elektrolizör geliştirilmesi, üretilen yeşil hidrojenin depolanması ve Bandırma Enerji Üssü’nde kullanılmasnıı amaçladığımız Türkiye’nin ilk yeşil hidrojen üretim teknolojisinin saha uygulamasını hayata geçiriyoruz

• Ufuk Avrupa kapsamında “Tüm Ulaşım Modlarında Temiz ve Rekabetçi Çözümler” çağrısı kapsamında desteklenmesi kabul edilen “Sıfır Emisyonlu Ağır Hizmet Kamyonlarını AB Net Sıfır Geleceğine Uygun Olarak Hidrojen ve Yakıt Pilli Hale Dönüştürülmesi” projesinin hibe sözleşmesini Aralık 2022’de imzaladık. Projede, mevcut ağır ticari araç platformlarına hidrojen depolama ve yakıt pilli güç sistemlerinin entegre edilmesini ve yakıt pilli platformların hem menzil uzatıcı hem de ana tahrik ekipmanı olarak kullanılacağı sistemlerin geliştirilmesini hedefliyoruz.
• AB Uluslararası İş Birliği Era-Net MARTERA programı kapsamında “Deniz Uygulamalarına Yönelik Yakıt Pilleri için Düşük Maliyetli Membran Elektrot Ünitesi Geliştirilmesi-LOCOMOTION” projesini başlattık. Uluslararası 5 ortaklı olarak yürütülen projemizde, deniz uygulamalarına yönelik yakıt pilleri için dayanıklı ve düşük maliyetli membran elektrot ünitesi geliştirilmesini hedefliyoruz.

 

 

Enerji İzleme ve Tahmin - Güç Elektroniği - Yenilenebilir Enerji - Güç Sistemleri araştırmaları kapsamında;

 

• •  
• Türkiye’nin elektrik enerjisini izlemek hedefiyle, Elektrik İletim Sisteminin bütüncül yapıda izlenebilmesi için yaklaşık 20.000 adet ölçüm noktasının enerji kalitesini yazılım ve donanım yetenekleri ile birlikte eş zamanlı olarak kayıt altına alıp merkezi izleme sistemine gönderecek TEİAŞ Elektrik Güç Kalitesi ve Şebeke İzleme Sistemi Cihazı Projesi’ne başladık.

• •  
• TCDD Yerli Telekomand Sistemi Geliştirilme Projesi kapsamında, Türkiye’deki tren hatlarını izleyen ve kumanda eden yerli ve millî “Merkezi Telekomand Sistemi” geliştirilmesi hedefiyle, pilot olarak TCDD 2. Bölge Telekomand Merkezi için tüm kumanda masalarını kapsayan sistemin geliştirme çalışmalarına başladık.
• Hidroelektrik Enerji konusunda 1’i koodinatör (DIWIEN, H-HOPE) olmak üzere 2 adet uluslararası proje imzaladık ve bu projelere ait çalışmalara devam ediyoruz.
• Sürdürülebilir ve temiz elektrik enerjisinin ülkemizdeki payını arttırabilmek amacıyla Türkiye Elektrik İletim Şirketi (TEİAŞ) ile elektrik sisteminin gelecek 10 yıllık yenilenebilir gelişimi, yeterlilik ve esnekliğini planlamak amacıyla çalışıyoruz. Bu kapsamda, 2022 yılında TEİAŞ ile Planlama Teknik Danışmanlık projesini hayata geçirdik ve elde edilen çıktılar ile yenilenebilir enerjinin sisteme entegrasyonunu doğru planlanması, Türkiye’nin karbon emisyon hedefine ulaşmasını, enerji arzını güvenli ve yeşil bir şekilde sağlanabilmesini hedefliyoruz. Dijitalleşmenin ön plana çıktığı elektrik sistemlerinde 2022 yılında başlattığımız Yük Tevzi Bilgi Sistemi Geliştirme Projesi elektrik enerjisi ile ilgili kritik verilerin toplandığı, günlük 2.500‘den fazla kişinin kullandığı ve elektrik sektöründeki tüm paydaşlara veri sağlayan sistemlerimizi geliştiriyor ve verinin değer kazanmasında önemli bir kazanım sağlıyoruz.

 

Kimyasal proses teknolojileri alanında;

• •  
• Eti Maden İşletmeleri Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü için “anahtar teslim” 25 ton/yıl kapasiteli Trimetil Borat Üretim Tesisini kurduk.
• Ülkemizin öncü savunma sanayi projesi olan Milli Muharip Uçak Geliştirmesi programı kapsamında Yaşam Destek Sistemi ve Patlama Önleme Sistemi olmak üzere uçuş kritik iki alt sistem geliştirilme projeleri kapsamında 2022’de, ön tasarım çalışmalarını büyük oranda tamamladık.
• Denizaltılarda akülerden çıkan hidrojeni yakarak su buharına çevirmek için kullanılan ve daha önce yurt dışından tedarik edilen katalizörlerin üretimlerini geçekleştirdik.
• Preveze sınıfı denizaltıların yarı ömür modernizasyonu (PREYÖM) kapsamında ilk denizaltının hava tazeleme sisteminin modernizasyonunu tamamladık. Sistemde sarf malzemesi olarak kullanılan 1.275 adet karbondioksit tutucu AYDESorb kalipatronu üretip Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim ettik.
• ThyssenKrupp Marine Systems (tKMS) tarafından Gölcük Tersanesi’nde üretimi devam eden REİS sınıfı 6 adet denizaltıdan 2. Geminin yeni tip metal kalipatron teslimatını gerçekleştirdik.
• MFA firması ile 30 ve 60 dakikalık EN 13794 standardına uygun oksijenli ferdi kurtarıcı prototipi geliştirilmesi çalışmalarına devam ettik; sistemin doğru çalışması için kritik bileşenler olan başlatıcı ve kartuş aksamlarının tasarımını ve testlerini büyük oranda tamamladık.
• Dışa bağımlı olduğumuz kritik öneme sahip 2 adet ilaç etken maddesinin üretim prosesini geliştirdik.
• Geliştirdiğimiz, termal iletken ve elektriksel yalıtkan özellikte hegzagonal bor nitrür içeren termal arayüz malzemelerinin teknoloji bilgi paketini hazırladık ve ticarileştirme faaliyetlerine başladık.
• TENMAK destekleri ile karbondioksitten metan gazı üretimi amacıyla katalizör geliştirme çalışmalarına başladık.
• Yeni nesil KBRN Koruyucu tekstilde kullanılmak amacıyla seçici geçirgen polimerik membran için laboratuvar ölçekte üretim çalışmalarını tamamladık.  Pilot ölçekte üretim hattı tasarımını gerçekleştirdik.
• Savunma sanayisinde talep edilen isterlere uygun yüksek performanslı termoset reçine sistemlerini geliştirdik.
• VOC tutucu pasif örnekleyiciler için geliştirilen polimerik adsorbanın patent başvurusunu yaptık (TR 2022/009102).
• EUAŞ destekleri ile “Hibrit Proseslerle Karbon Yakalama Teknolojilerinin İncelenmesi” projesinin 1. aşaması tamamlayarak, 2. faz çalışmalarına başladık.
• Yeni Nesil 3 Boyutlu Yazıcı İmalat Teknolojileri Platformu (Birlikte Başarmaya Dayalı Yüksek Teknoloji Platformu) kapsamında yerlileştirilmesi planlanan üç boyutlu yazıcı teknolojisi ile maça üretiminde kullanılan fotopolimer bağlayıcı formülasyonlarının geliştirme çalışmalarına başladık.

 

MOBİLİTENİN DÖNÜŞÜMÜ İÇİN GELECEĞİN TEKNOLOJİLERİNİ TÜBİTAK RUTE GELİŞTİRİYOR

TÜBİTAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü (RUTE) ile 2022 yılında ulaştırma alanında yeni başarılara ve ilklere imza attık!

 

•  
• Ülkemiz için stratejik öneme sahip içten yanmalı motor teknolojisinde, TÜBİTAK RUTE bünyesinde TÜRASAŞ ile birlikte raylı araçlar için tamamen yerli olarak tasarlanan dizel motor ailesinin ilk ürünü olan 1200 beygir gücünde, 30 litrelik Özgün dizel motorun ilk ateşlemesini 2022 yılında başarı ile gerçekleştirdik.

•  
• Türkiye’nin ilk SIL4 sertifiye demiryolu ana hat sinyalizasyon sistemini geliştiren TÜBİTAK, Türkiye’nin ilk ve tek metro sinyalizasyon sistemini de 2022 yılında Gayrettepe-İstanbul Havalimanı-Halkalı metro hattında hayata geçirdi. SIL4 emniyet sertifikasyonuna sahip bu sistemle demiryolu sinyalizasyonunda dışa bağımlılığı ortadan kaldırmış olduk.
• Akıllı sistemler alanında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları ile birlikte trenlerin otonom olarak muayene edilmesine imkân veren akıllı ölçüm ve tanıma sistemlerinin yerli imkânlarla geliştirilmesi ile yüksek hızlı tren hatları ve banliyö hatlarında kapasite hesaplama ve tahsis planlama yazılımının yerli imkânlarla geliştirilmesi çalışmalarında önemli mesafe kat ettik.

•  
• Antarktika’ya Düzenlenen 6.Ulusal Bilim Seferine YER-HİS İmzası Attık.

TÜBİTAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü (RUTE) tarafından geliştirilen “Yer Hareketleri İzleme Sistemi” (YER-HİS), Antarktika’ya düzenlenen 6. Ulusal Bilim Seferi’ne katılan ekiplerle birlikte kıtaya gönderildi. YER-HİS, Antarktika’da bir yıl boyunca yer hareketliliğini izleyerek ölçümler gerçekleştirecek.

 

•  
• Devreye aldığımız yeni projelerle demiryolu araçları için geliştirdiğimiz yerli çözümleri 2022’de bir üst seviyeye çıkardık.
  
  • 225 km/h işletme hızına sahip olacak yeni Elektrikli Tren Seti projesi kapsamında alt sistemlerin geliştirilmesi çalışmalarına başladık. 225km/s hıza çıkabilecek prototip Hızlı Elektrikli Tren Setleri (HTS) kullanımına uygun güç elektroniği sistemi, cer motorunun ve tren kontrol ve yönetim sisteminin (TKYS) tasarımı, geliştirilmesi, üretilmesi çalışmalarına tüm hızıyla devam ediyoruz.
  • Yeni devreye aldığımız güç sistemleri projeleri ile Gaziray Banliyo Treni Geliştirilmesi ve DE11000 Tip Dizel Elektrikli Lokomotifler için CER kontrol üniteleri geliştirme çalışmalarına 2022 yılında devam ettik.
• Enerji depolama sistemlerinde ülkemizin ihtiyaç duyduğu alanlarda hem ulusal hem kritik uluslararası projelerde lokomotif kurum olarak rol aldık ve millî çözümler geliştirmeye devam ettik. Yeni nesil elektrikli araçlarda kullanılacak yüksek enerji ve güç yoğunluğu olan hızlı şarj özelliğine sahip hibrid batarya modüllerini geliştirdiğimiz Avrupa Birliği HELIOS projesindeki çalışmalarımıza devam ettik.  “Elektrikli Taşıtlar İçin Batarya Teknolojileri Araştırma ve Geliştirme” Yüksek Teknoloji Platformu (BATEG) yürütücünü üstlendik. Platform kapsamında, elektrikli araçlarda kullanılan batarya paketinin hafifletilmesi ve sağlamlaştırılması amacıyla yüksek verimli, yenilikçi algoritmalar içeren batarya yönetim sistemi geliştireceğiz; batarya modülleri ve paketin entegrasyonu çalışmaları yapacağız.
• Aynı zamanda, ulaştırma alanında yeni nesil teknolojilerin ülkemize kazandırılmasına yönelik adımlar kapsamında millî lityum temelli bataryalarımızın geliştirilmesi için paydaş kuruluşlarımıza askeri ve sivil alanda proje çalışmalarına devam ettik.

 

TÜBİTAK UME İLE ÜLKEMİZDE YAPILAN TÜM ÖLÇÜMLER GÜVENCE ALTINDA!

• Millî Uzay Programının stratejik hedeflerinin en kritik bileşenlerinden olan Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Sistemi kapsamında TÜBİTAK UME olarak yürüttüğümüz Rubidyum Atomik Frekans Standardı (RAFS) Geliştirilmesi Projesi ile konumlama uydularında kullanılmak amacıyla ilk yerli ve millî Rubidyum Atomik Saat ürettik. Proje kapsamında, RAFS tasarımlanması, gerçekleştirilmesi ve uzay tarihçesi kazandırılması için bu amaçla geliştirilecek bir Küp Uyduya yerleştirilerek uzayda test edilmesine yönelik çalışmaları yürüteceğiz.

• Azerbaycan Metroloji Enstitüsü, İran Metroloji Merkezi-İran Ulusal Standardizasyon Kurumu (NMCI-INSO) ve Kazakistan Metroloji ve Standardizasyon Enstitüsü bilimsel metrolojik işbirliklerinin geliştirilmesi amacıyla Mutabakat Zaptları imzaladık.

• TÜBİTAK UME Özbekistan’a Zaman ve Frekans Laboratuvarı kurulmasına yönelik çalışmalarımızı sürdürdük.
• TÜBİTAK UME 12 yeni projede Avrupa Birliği fonu kullanacak. TÜBİTAK UME olarak, EURAMET Avrupa Metroloji Ortaklığı kapsamında 2022 çağrılarında ortak olarak yer aldığımız 12 yeni projede Avrupa Birliği fonu kullamaya hak kazandık. Entegre Avrupa Metrolojisi Çağrısında 5, Sağlık Çağrısında 3, Araştırma Potansiyeli Çağrısında 3 ve Normatif Çağrısında 2 proje olmak üzere toplam 11 projede ortak olarak yer aldık; Araştırma Potansiyeli Çağrısında ise 1 projenin koordinatörlüğünü üstlendik.

 

TÜBİTAK ULAKBİM AÇIK BİLİM VE AÇIK VERİ, İNTERNET ALTYAPISI, E-ALTYAPI, SÜPER BİLGİSAYARLAR VE YÜKSEK BAŞARIMLI HESAPLAMA ALANLARINDA ÖNEMLİ PROJELER GELİŞTİRMEYE DEVAM ETTİK!

TRUBA Süper Bilgisayarımızın Yeni Veri Merkezini 2023 yılında açıyoruz!

 

• Yeni nesil TRUBA (Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı) süperbilgisayarımızın yapımı devam eden ve 2023 yılında tamamlanacak olan veri merkezimizde kurulumuyla gerek savunma sanayinde gerek akademik araştırmalarda gerekse yapay zekâ alanında yapılacak çalışmalarda beş kat kapasite artışı sağlamayı hedefliyoruz.

 

Paydaş Olarak Yer Aldığımız EuroCC Projesi 2. Yıl çalışmalarını başarı ile tamamladık

 

• Ülkemizin Yüksek Başarımlı Hesaplama Ulusal Yetkinlik Merkezi (HPC NCC) olarak paydaşı olduğumuz EuroCC (National HPC Competence Center)  Projesi ikinci yıl çalışmalarını başarı ile tamamladık. 2022 yılında, EuroCC Projesi kapsamında özel işletmelerin tasarımlarını, simülasyonlarını ve süreçlerini geliştirerek ileri teknolojilerden yararlanabilmeleri ve süper bilgisayarların gücüyle daha hızlı sonuç alabilmeleri için 29 vaka çalışmasını tamamladık. Bu çalışmalardan 8 başarı hikayesi ortaya çıkardık. Önemli bulgulara örnekler;
  • • TRUBA altyapısı kullanılarak test veri seti ile toplu taşıma analiz çalışmasında, yüzde 90 zaman tasarrufu sağlanmıştır.
    • Yazılım kodun TRUBA altyapısında paralelleştirilmesiyle, çalışma süresi saatlerden dakikalara inmiştir.
    • TRUBA altyapısında gerçekleştirilen simülasyonlarda geleneksel arıtma yönteminde yüzde 12 oranında optimizasyon sağlanmıştır.
    • TRUBA altyapısında gerçekleştirilen makine öğrenmesi model eğitimi yüzde 50 oranında hızlanmıştır.

TRUBA kaynaklarından faydalanan bireysel araştırmacı sayısı 2022 yılı içerisinde 4906’ya yükselmiştir.

• TRUBA (Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı) altyapısı mevcut durumda 25.000’den fazla işlemci çekirdeği, 216 adet grafik işlemci ve yaklaşık 15 PByte veri depolama sistemleri ile yüksek performanslı hesaplama, yüksek performanslı veri analizi, yapay zeka, veri yoğun hesaplama ve bulut hesaplama alanlarında çalışma yapan araştırmacılara hizmet vermektedir. TRUBA süper bilgisayarımızın kapasitesini 5 kata kadar artıracak, Türkiye'de ilk ve öncü teknolojiler içeren yeni nesil veri merkezimizin kurulum çalışmaları ODTÜ’de devam etmekte olup 2023 yılında hizmete alacağız.
• Yüksek Başarımlı Hesaplama ile ulusal ölçekte yapılan çalışmaları yaygınlaştırmak, geliştirmek, deneyimleri aktarmak ve bu teknolojiyi kullanan paydaşları bir araya getirmek amacıyla Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Konferansı'nın yedincisi olan “BAŞARIM 2022”yi Sabancı Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi iş birliği ve EuroCC@Türkiye projesinin desteği ile Mayıs 2022’de gerçekleştirdik.

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi (UYZS) kapsamında önemli sorumluluk aldık

• TÜBİTAK ULAKBİM olarak, Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında yapay zekâ altyapılarının kurulmasında kullanılabilecek Referans Teknik Mimari'nin hazırlanması için Teknik Altyapı ve Platformlar Çalışma Grubu'nun yönetimini gerçekleştirmeye devam ettik.

ULAKNET küresel internet bağlantı kapasitesi 250Gbps’ye yükseltildi

• Türkiye’deki tüm devlet üniversiteleri ile birçok vakıf üniversitelerine ve bazı kamu kuruluşlarını kapsayan 231 kuruma ait 1150’den fazla birime hizmet vermekte olduğumuz, yaklaşık 166 bin araştırmacı ile 4 milyonun üzerinde üniversite öğrencisinin yararlandığı ULAKNET küresel internet bağlantı kapasitesini 250 Gbps’ye yükselttik! 2022 yılı içerisinde ULAKNET küresel internet bağlantılarının kapasiteleri %25 oranında artırdık. Geçen yıl Kasım ayında 200Gbps’ye yükseltilen kapasite 1 Nisan 2022 tarihi itibari ile 250Gbps’ye çıkarıldı. Bu kapsamda Ankara bağlantısı 120Gbps'den 150Gbps'ye, İstanbul bağlantısı ise 80Gbps'den 100Gbps'ye yükseltildi.

Tam yedekli Avrupa Akademik Ağı (GÉANT) bağlantı kapasitesi 100 Gbps dir.

 

YETKİM federasyonuna kayıtlı kurum sayısı 150’yi geçti

• ULAKBİM tarafından kurulup işletilmekte olan YETKİM, Türkiye’nin yüksek eğitim ve araştırma kurumlarına hizmet veren, web kaynakları için kimlik doğrulama ve yetkilendirme altyapısı sağlayan kimlik federasyonudur. YETKİM’in de üyesi olduğu, GÉANT tarafından işletilen eduGAIN servisi, 73 farklı ülkenin eğitim ve araştırma ağları tarafından işletilen federasyonların katılımı ile 2.600’den fazla kimlik sağlayıcısı ve 1.800’den fazla hizmet sağlayıcısı aynı çatı altında toplanmıştır. 150’den fazla kurum YETKİM federasyonuna kayıt edilmiştir.

25 adet proje ULAKBİM Bulut Altyapısı üzerinden araştırmacılara ve öğrencilere hizmet vermektedir

• Açık kaynak kodlu teknolojiler kullanılarak ULAKBİM Bulut Altyapısı platformu (732 çekirdek, 12.7 TB Belek, 200 TB Blok ve 440 TB Obje depolama kapasitesi) ile TÜBİTAK Araştırma Enstitülerine, üniversitelerin Bilgi İşlem ve Uzaktan Eğitim Merkezlerine servis olarak altyapı hizmeti (IaaS) sunulmaktadır. 25 adet proje bulut üzerinden araştırmacılara ve öğrencilere hizmet vermektedir. Beş üniversite ve 200 binden fazla öğrenciye uzaktan eğitim hizmeti ULAKBİM Bulut üzerinden verilmektedir.

Pardus 130 binin üzerinde etkileşimli tahtada kullanılıyor

• Pardus, 130 binin üzerinde etkileşimli tahtada ve TÜBİTAK başta olmak üzere toplam 200 binin üzerinde bilgisayarda kullanılıyor. 2022 yılının ilk 11 ayında 896 bin kere Pardus kurulum dosyaları indirildi.

Pardus’un yayılımına da devam ettik.

 

• Okullarda Pardus Kurulu etkileşimli tahta sayısı 130 bini aştı. TÜBİTAK başta olmak üzere toplam 200 binin üzerinde bilgisayarda Pardus kullanılmaktadır. 2022 yılının ilk 11 ayında 896 bin kere Pardus kurulum dosyaları indirildi.

• Ayrıca, Pardus’ün topluluk desteğini artırabilmek için, pardus gönüllüsü herkesin kendi kapasitesinde katkı vereceği ve bilgi alacağı makalelerle, internet yayınlarıyla dolu Pardus Topluluk Portalını kullanıma açtık.

 

Milli İşletim Sistemimiz Pardus’u Güncelledik

• Milli İşletim Sistemi Dağıtımı Pardus'un yeni nesil sürümü olan Pardus 21.2 ve 21.3 sürümlerini çıkarttık. ARM işlemci bazlı ucuz ve verimli Raspberry Pi bilgisayarlara özel Pardus sürümünü yayınladık. Masaüstü ve sunucular için yıl boyunca sık sık güncellemeler yayınladık.

 

Türk Telekom ve Netaş ile Yerli ve Milli Çözümler İçin Güçlerimizi Birleştirdi.

• Türk Telekom ve Netaş ile yerli ve millî çözümler için güçlerimizi birleştirdik, yerli sunucu ve işletim sistemini birlikte çalıştıran bir projede buluştuk! Türk Telekom’un öncülüğünde, yerli Netaş Bulut Sunucu ve TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen millî işletim sistemi Pardus, Türk Telekom’un altyapısında tüm paydaşlarla birlikte test edildi. Operasyonel ve performans testleri ile sertifikasyon süreçleri başarı ile tamamlanan iş birliği sonucunda, Türkiye’nin ilk ve tek yerli bütünleşik donanım ve işletim sistemi çözümü hayata geçirildi.

 

Türkiye’nin ilk ve tek kurumsal dizini olan TR Dizin’in 5.0 sürümünü yayına aldık

• Nitelikli ulusal yayınlara erişimi sağlayan TR Dizin’in yeni sürümü 5.0’ı yayına aldık. Başta yayıncılar, editörler ve araştırmacılar olmak üzere tüm kullanıcılara yönelik TR Dizin 5.0’da özellikle ara yüzde görsel ve işlevsellik bakımından birçok geliştirme yaptık.
• Türkiye’nin ilk ve tek kurumsal dizini olan, ulusal yayınlar üzerinden atıf ve bibliyometrik analizler yapılmasını sağlayan TR Dizin’de 1.630 ulusal dergi, 500.380 makale ile TÜBİTAK tarafından desteklenen 21.777 Projeye erişim sağlanmakta. Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) doçentlik başvuruları ile akademik teşvik değerlendirmelerinde ulusal yayın olarak TR Dizin, Clarivate’ın uluslararası araştırma ağlarındaki olağanüstü büyüme öyküsünü inceleyen “Küresel Araştırma Raporunda” yer aldı.

TÜBİTAK 2022 UBYT Dergi Listesini Yayımladık; Araştırmacılarımız 22.500 TL’ye Kadar Teşvik Alabilecekler

• Araştırmacılarımızın uluslararası indeksli dergilerde yayın yapma alışkanlığı kazanmasında önemli katkıları olan ve ülkemizin yayın kalitesinin artırılmasını amaçlayan TÜBİTAK Türkiye Adresli Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik (UBYT) 2022 Dergi Listesini ilan ettik; araştırmacılarımız 22.500 TL’ye kadar teşvik alabilecekler! Yayın yapılan derginin Makale Etki Puanı (MEP) arttıkça hem yüksek teşvik miktarları hem de yazar paylaşımı ayrıcalıkları ile araştırmacılarımızın daha çok teşvik almalarını hedefliyoruz. Yayın için teşvik miktarı asgari 1000 TL, azami 22.500 TL olarak belirledik.  
• UBYT ile 205 üniversiteden 13.228 araştırmacımızın 13 binin üzerinde makalesini destekledik. Bunların arasında dünyanın önde gelen Lancet, Nature, Science gibi dergilerde yayımlanan yüzde 10’luk dilimde olan yaklaşık 926 makale bulunmaktadır.

 

EKUAL kapsamında yaklaşık 21 milyon bibliyografik tarama yapıldı

• TÜBİTAK Elektronik Kaynaklar Ulusal Akademik Lisansı (EKUAL) Projesi kapsamında üniversiteler, kamu araştırma kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri olmak üzere 297 kuruma alanlarında en önemli ve öncelikli 20 akademik veri tabanı sunulmaktadır. Yaklaşık 3 milyon araştırmacı, EKUAL kapsamında halen 35 bin elektronik dergi, 45 bin elektronik kitap, 3.7 milyon konferans bildirisi, 11 bin standart ve 4,5 milyon tam metin tezden yararlanabilmektedir. Söz konusu kurumlar tarafından 2022 yılı Eylül ayına kadar 20.8 milyon arama, 27.9 milyon makale indirme gerçekleştirilmiştir.

Aperta Türkiye Açık Arşivine 5692 yeni araştırma verisi yüklendi

• Türkiye Açık Arşivi Aperta, ülkemizdeki tüm araştırmacıların kullanımına açıldı. Aperta’da güncel 61.108 yayın ve 5.695 araştırma verisi yer almaktadır.

TÜBİTAK ULAKBİM Açık Ders Platformu kayıtlı kullanıcı sayısı 300‘ü geçti

• 2022 yılında “TÜBİTAK ULAKBİM Açık Ders Platformu” Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından TÜBİTAK adına tescillenmiş bir marka olmuştur.
• Açık Ders Platformu Türkiye çapında açık bilim ve ilgili konularda farkındalık yaratmak, mevcut bilgi düzeyini artırmak, araştırmacıların proje süreçlerini kolaylaştırmak ve kamu fonlarıyla üretilen bilimsel içeriğin korunmasına katkıda bulunabilmek için TÜBİTAK ULAKBİM tarafından hazırlanmıştır (https://acikders.ulakbim.gov.tr/). Yıl içerisinde Açık Ders Platformu kayıtlı kullanıcı sayısı 311 olurken ziyaretçi sayısı da toplamda 136 bini geçmiştir.

Temmuz 2022’de yayımlanan Journal Citation Report verilerine göre TÜBİTAK akademik dergilerin etki değeri arttı:

• • • Toplamda 8 dergimizin etki faktörü bir önceki yıla göre artış gösterdi.
    • Turkish Journal of Biology Q3'ten Q2’ye yükseldi.
    • Turkish Journal of Medical Sciences Q4'den Q3’e yükseldi.

 

DergiPark’ta bir yılda makale sayısı 64 bin artarak 600 bini geçti

• Açık erişim platformumuz DergiPark yıllık 200 milyona yakın ziyaretçi sayısına ulaşıyoruz. Mevcut durumda DergiPark’ta 2.263 dergi, 601.734 bilimsel makale bulunmakta olup 520.000’den fazla kayıtlı kullanıcı sayısına ulaşılmıştır.
• Türkiye Akademik Arşivi Harman’da ise arama yapılabilecek kayıt sayısı 3.5 milyonu aştı.

 

TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ (TUG) İLE GÖKYÜZÜNÜ İZLİYORUZ

• TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG) olarak Ulusal Gökyüzü Gözlem Etkinliğini bu yıl Diyarbakır’dan başlamak üzere Van, Erzurum ve son olarak da Antalya’da düzenledik; etkinliklerde onbinlerce kişiye ulaşmayı başardık.

• Japon Uzay Ajansı’nın (JAXA)  Güneş Sistemi'nin oluşumunu incelemeyi amaçlayan Hayabusa projesine, TUG T100 ve RTT150 teleskoplarımız kullanılarak yapılan astrometrik ve fotometrik gözlemlerle destek verdik ve bu projeye sağladığımız gözlemsel katkılardan dolayı Japon Uzay Ajansı tarafından verilen "Onur Ödülü" ile onurlandırıldık.

 

TÜBİTAK TÜRKİYE SANAYİ SEVK VE İDARE ENSTİTÜSÜ (TÜSSİDE) İLE ULUSAL ÖNCELİKLER KONUSUNDA ÖNEMLİ ÇALIŞMARA İMZA ATTIK.

Ülkemizin ihtiyaç duyduğu sektör ve alanlarda politika yapıcı ve karar vericilere katkı sağlamak amacıyla kritik araştırma, analiz, tasarım ve modelleme çalışmaları gerçekleştirdik.

• •  
  • Ülkemiz KOBİ’lerinin dijital dönüşüm süreçlerini desteklemek için “DDX Dijital Dönüşüm Değerlendirme Modeli”ni geliştirdik. Bu model ile işletmelerin mevcut dijital olgunluk seviyeleri değerlendirilebilmekte ve buna göre yol haritaları hazırlanabilmektedir.
  • Ülkemiz imalat sanayinin verimlilik artışına önemli katkılar sağlayan Model Fabrikaların eğitmen havuzunun artırılması amacı ile başlatılan “Model Fabrika Eğitmeni Yetiştirme Programı”mızda 221 kişi eğitimi başarı ile tamamlayarak havuza girmeye hak kazandı.
  • Savunma, Havacılık ve Uzay sektörlerinde görevli yönetici adayı, yönetici ve firma sahiplerinin yöneticilik becerilerinin güçlendirilmesi için düzenlenmeye başlanan SAHA MBA programının dördüncüsünü başlattık. Programın müfredatında Strateji ve İş Modeli Geliştirme, Liderlik, İnovasyon ve Ar-Ge Kültürünü Geliştirme, Pazarlama gibi alanlardaki teorik eğitimler, mentorluk programı ve vaka çalışmaları bulunuyor.
  • Ulusal demiryolu ağının etkin kullanımına yönelik olarak “Altyapı Kapasite Analizi Araştırma Projesi” tamamladık.

• •  
• TÜRASAŞ ile başlattığımız “Kurumsal Kapasitenin Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesi Projesi” kapsamında yeni iş ve operasyon modelleri geliştirilerek operasyonların bölge yapıları ile daha entegre yürütülmesine yönelik proje ve tedarikçi yönetim organizasyonu ve süreçlerini tanımladık. AB 4. Demiryolu Reformu paketi gereklilikleri doğrultusunda TÜRASAŞ’ın eylem planı hazırladık.
• Şeker sektörünün etkin ve verimli bir şekilde sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla orta ve uzun vadede yurt içi şeker talebinin yurt içinden sağlanması için su kısıtı, nüfus artışı, gıda sektörünün hammadde ihtiyacı ile mevcut şeker fabrikalarının verimliliğini dikkate alarak hazırladığımız "Şeker Sektörü Master Planı"nı tamamladık. 787 pancar üreticisi ile yüz yüze görüşmeler yaptık, 22 ilde çalıştaylar gerçekleştirdik.

• •  
• Gıda Arzı Güvenliği ve Dijitalleşme Ortak Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (GADOM) Stratejik Yol Haritasının hazırlanması çalışmalarımızı sürdürdük.
• TÜBİTAK MAM KARE ile birlikte yürüttüğümüz Ulusal Kutup Bilim Stratejisi (2023-2025) hazırlığında sona geldik. Kutup bilimlerinde disiplinlerarası çalışmaların yaygınlaştırılabilmesi için Arktik ve Antarktika Bölgeleri için ayrı ayrı araştırma temaları tespit ettik.
• Türkiye demiryollarının emniyet stratejisinin oluşturulması ile demiryolu ekosistemini kapsayacak şekilde demiryollarının en tercih edilen ve güvenilen ulaşım modu olması için 2022-2030 Emniyet Strateji Belgesi ve 2022-2025 Eylem Planı Hazırlama hazırlandı.

 

Türkiye Açık Kaynak Platformu Çalışmalarına İvme Kazandırdık

• Ülkemizin yazılım ekosistemini geliştirmek için kamu ve özel sektör şirketleri, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, eğitim kurumları ve topluluklardan oluşan paydaşlar ile kurulan Türkiye Açık Kaynak Platformu 2022 yılında yeni katılımlar ile 48 üyeye ulaştı; paydaş sayısı 250’yi geçti.

 

TÜBİTAK BUTAL ÜLKEMİZİN TEST/ANALİZ VE MUAYENE METOTLARINI GELİŞTİRMEYE VE İLERİ TEKNOLOJİYE SAHİP CİHAZLARLA MÜŞTERİLERİNİN HİZMETİNE SUNMAYA DEVAM ETTİ

 

TÜBİTAK Bursa Test ve Analiz Laboratuvarı (BUTAL); ülkemizin bilimsel ve teknolojik rekabet gücünün artırılması ve sürekli kılınması için test/analiz, muayene ve eğitim boyutuyla katkıda bulunarak, alanında uluslararası akreditasyona sahip 300’den fazla metot ile özel sektör, kamu kuruluşları ve üniversitelerimize destek vermeyi sürdürdü. Test/analiz hizmet çeşitliliğini de artırarak, yurt dışına gönderilmek zorunda kalınan numune ve test analiz sayısının azalmasına katkı sağladı.

TÜBİTAK BUTAL, 2022 yılında Türkiye’nin güçlü sektör uygulamalarının gelişmekte olan ülkelere aktarılması amacıyla, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) iş birliği ve destekleri ile uluslararası eğitim/çalıştaylar düzenledi.

 

TÜBİTAK OLARAK 2023 YILINDA DA VAR GÜCÜMÜZLE ÇALIŞMAYA VE BİLİM VE TEKNOLOJİDE ÖNCÜ OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ!

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Mustafa Varank’ın destekleriyle 2022 yılında TÜBİTAK’ın Ar-Ge ve yenilik destekleri ve bursları kapsamında yaptığımız harcama geçen yıl yapılan harcamanın %180’i olarak gerçekleşmiştir. Kendilerine şükranlarımızı arz ederiz.

 

Mühendislik, sağlık ve temel bilimler ile sosyal ve beşerî bilimler alanlarında üstün nitelikli bilim insanları, girişimciler ve şirketlerin sorumlulukları; güçlüklere karşı bilim ve teknoloji tabanlı mücadelelerin verildiği bir dönemde sürekli olarak artmaktadır. Bu sorumlulukla “Türkiye Yüzyılı”nda Bilim ve teknolojiyle gelişen, üreten ve büyüyen Türkiye’yi hep birlikte var gücümüzle çalışarak inşa edeceğimize inanıyoruz.

 

Cumhuriyetimizin 100., TÜBİTAK’ımızın 60’ıncı yılını kutlamaya hazırlanırken biz üzerimize düşen sorumluluklarımızı yerine getirmek için var gücümüzle çalışıyoruz.

 

Bu duygularla 2023 yılının hepimiz için başta sağlık olmak üzere başarı, mutluluk, huzur ve refah getirmesini dileriz.

 

Başarılarla dolu bir yılı geride bıraktık!🔬🔭🚀

Kuruluşumuzun 60'ıncı, Cumhuriyetimizin 100'üncü yılı olan 2023'ü laboratuvarlarda, kutuplarda ve uzaydaki araştırmalarımızla; yerli ve milli çalışmalarımızla inşa edeceğiz!🇹🇷

Bilim ve teknolojinin ışığında; emin adımlarla!😎 pic.twitter.com/vBNmgGeiGS

— TÜBİTAK (@Tubitak) December 31, 2022